საქართველოს მთავრობის ადმინისტრაციის საპარლამენტო მდივნის, ვახტანგ ბაჩიაშვილის განცხადებით, პრეზიდენტს საერთაშორისო ვიზიტებზე 71 შემთხვევიდან უარი 13-ჯერ ეთქვა.

ამის შესახებ ბაჩიაშვილმა საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოში პრეზიდენტის საიმპიჩმენტო წარდგინების განსახილველ სხდომაზე ისაუბრა.

„71 შემთხვევიდან 13 იყო უარის, დანარჩენ შემთხვევაში მიეცა თანხმობა. 1 თუ 2 ვიზიტი იყო, რომელიც თანხმობის მიუხედავად არ განხორციელდა და ამის შესახებ პრეზიდენტმა შეატყობინა საქართველოს მთავრობას. დანარჩენ შემთხვევებში თანხმობა გაიცა და ვიზიტიც განხორციელდა“,- განაცხადა ბაჩიაშვილმა.

კითხვაზე, რას შეიძლება უკავშირდებოდეს უარი კონკრეტული ვიზიტების შემთხვევაში და შეიძლება თუ არა, რომ მიზეზი ფინანსური ეკონომიის გაკეთება გახდეს, ბაჩიაშვილი განმარტავს, რომ წარმომადგენლობითი უფლებამოსილების მინიჭების შინაარსიდან გამომდინარე არ არსებობს ზღვარი იმისა, თუ რა შემთხვევაში შეუძლია მთავრობას უარი თქვას და რა შემთხვევაში – არა.

„არ მგონია, რომ ამ შემთხვევაში რაღაც ზღვარი არსებობს, რა შემთხვევაში შეუძლია მთავრობას, უარი თქვას და რა შემთხვევაში – არა, ისევ იმ წარმომადგენლობითი უფლებამოსილების მინიჭების შინაარსიდან გამომდინარე, რომელიც გვაქვს სახეზე. არ არსებობს სფეროები, სადაც შეიძლება მთავრობის დისკრეცია შეიზღუდოს და ჩამოითვალოს საკითხები, რა შემთხვევაში თქვას თანხმობა და რა შემთხვევაში უარი, როდესაც ამგვარ შესაძლებლობას კონსტიტუცია ვერ იძლევა“, – განაცხადა ბაჩიაშვილმა.

პრეზიდენტი წარმომადგენლობით უფლებამოსილებას თუ ასრულებს ქვეყნის შიგნით, ასევე სჭირდება თანხმობა. პოლარიზაცია რომ არ გაღრმავებულიყო, აქამდე ლოიალური დამოკიდებულება იყო, – ამის შესახებ ფრაქცია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარე მამუკა მდინარაძემ განაცხადა.

მისივე თქმით, შეუძლებელია, ვინმემ იდავოს, პრეზიდენტმა დაარღვია თუ არა კონსტიტუცია.

„დღევანდელმა პროცესმა დაადასტურა, რომ შეუძლებელია ვინმემ იმაზე იდავოს, პრეზიდენტმა დაარღვია თუ არა კონსტიტუცია. თამარ ჩუგოშვილსა და მაია კოპალეიშვილს ისეთი საოცრებების ლაპარაკი მოუწიათ, რომ იურისპოდენციაზე ყველაზე ნაკლებად გათვითცნობიერებული ადამიანიც კი მიხვდება, რომ ასეთი გიჟური და უსუსური არგუმენტების ფონზე ყველაფერი ნათელი, გასაგებია. ახლა 52-ე მუხლი არის სადავო. ამ მუხლში წერია, რომ საქართველოს პრეზიდენტი მთავრობის თანხმობით ახორციელებს წარმომადგენლობით უფლებამოსილებებს საგარეო ურთიერთობებში. ამის შემდეგ მძიმე წერია, ხომ? ხომ არ გვეჩვენება? ტირე ან სხვა სასვენი ნიშანი ხომ არ წერია? როგორ შეუძლია, რომელიმე იურისტს ან ადამიანს, ვინც ქართული იცის, თქვას, რომ 52-ე მუხლი გრძელდება და ამაში იგულისხმება მოლაპარაკება, სხვა სახელმწიფოებთან ხელშეკრულებები და ასე შემდეგ. მეორე საოცრებაა, აქამდე 78-ე მუხლზე აპელირებდნენ და დღეს გაჩნდა 49-ე მუხლი. ამ მუხლს თავზე რა აწერია? – საქართველოს პრეზიდენტის სტატუსი და სათაურში უფლებამოსილება ნახსენები არ არის. სტატუსი მის სტატუსს გამოხატავს და არა უფლებამოსილებებს. ცდილობენ, სხვანაირად წაიკითხონ. საქართველოს პრეზიდენტი არის სახელმწიფოს მეთაური – ეს ისე რომ წაიკითხო, როგორც ისინი კითხულობენ, აღმასრულებელი ხელისუფლება უნდა დაემორჩილოს და მან უნდა მართოს ქვეყანა. მეორე პუნქტია, რომ უმაღლესი მთავარსარდალია. ანუ, მას თავდაცვა, ჯარი უნდა დაემორჩილოს. მათი აბსურდული ლოგიკით, თურმე საპრეზიდენტო მმართველობაში ვცხოვრობთ და ეს დღემდე არ გვცოდნია. ჩვენს კოლეგებს ამის საუბარი მოუწიათ. როცა ქვეყნის პრეზიდენტი საქართველოს მხარში არ უდგას და არ აძლიერებს მას სწორი არგუმენტებით, რომ ქვეყანა სტატუსს იმსახურებს, ეს მეორე მხარეა. თურმე 49-ე მუხლით „მოქმედებდა“ და დღეს გაიგო? პოზიციები აბსოლუტურად აცდენილია.

კონსტიტუციის თანახმად, წარმომადგენლობით უფლებამოსილებას მთავრობის თანხმობა სჭირდება ქვეყნის შიგნითაც და გარეთაც. აქამდე ქვეყნის გარეთ ითხოვდა. მათმა პოზიციამ შეიძლება, ახალი პრაქტიკა მოგვცეს – პრეზიდენტი წარმომადგენლობით უფლებამოსილებას თუ ასრულებს ქვეყნის შიგნით, მას ასევე სჭირდება თანხმობა. როგორც ერთ იურისტს, მიმაჩნია, რომ საქართველოს პრეზიდენტს წარმომადგენლობითი უფლებამოსილების განხორციელების ნებისმიერ მომენტში სჭირდება მთავრობის თანხმობა. ყოველ შემთხვევაში, კონსტიტუციაში ასე წერია. აქამდე ამას ყურადღებას არავინ აქცევდა. ლოიალური დამოკიდებულება იყო, რომ პოლარიზაცია არ გაღრმავებულიყო.

ახლა შეიძლება, პრეცედენტი დავდოთ, რომ წარმომადგენლობითი უფლებამოსილების განხორციელების ნებისმიერ ფორმას, მათ შორის არა მხოლოდ ქვეყნის გარეთ, არამედ შიგნითაც თანხმობა სჭირდება. როცა პრეზიდენტის მხრიდან ყოველგვარი ზღვარი, წითელი ხაზი, რუბიკონი გადაიკვეთა, მთავრობამ ამის შემდეგ იმოქმედა. ის წლების განმავლობაში ელჩების დანიშვნაზე პრობლემას ხდიდა და „ვატარებდით“. ვთქვით, მოდით, აღარ „გავატაროთ“. ეს კეთდება მაშინ, როცა მოთმინების ზღვარი წყდება და სახელმწიფოს ეროვნული ინტერესები ზიანდება“, – განაცხადა მამუკა მდინარაძემ.

პრეზიდენტის ყველა წერილობითი წინადადება იწყება მითითებით და რეფერიებით კონსტიტუციის 52-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტზე, რითაც დასტურდება, რომ საქართველოს პრეზიდენტის მხრიდანაც გაცნობიერებულია ამ ყველა ვიზიტთან დაკავშირებით, რომლის თაობაზეც საქართველოს მთავრობისადმი მომართვა ხორციელდება, საქართველოს მთავრობის თანხმობის სავალდებულობა, – ამის შესახებ საქართველოს მთავრობის საპარლამენტო მდივანმა, ვახტანგ ბაჩიაშვილმა საკონსტიტუციო სასამართლოში განაცხადა, სადაც სალომე ზურაბიშვილის იმპიჩმენტის პროცედურას განიხილავენ.

როგორც ვახტანგ ბაჩიაშვილმა აღნიშნა, რეგლამენტის შესაბამისად საქართველოს პრეზიდენტი წერილობითი წინადადებით მიმართავს საქართველოს მთავრობას და წერილობითი მიმართვაში აღწერილია კონკრეტულ ქვეყანაში განსახორციელებელი ვიზიტი, ვიზიტის თარიღები, დღის წესრიგი, კონკრეტული ოფიციალური პირები, ვისთან შეხვედრასც უნდა განხორციელდეს და საქართველოს პრეზიდენტი მთავრობისგან ითხოვს თანხმობის გაცემას.

„2019 წლიდან მოყოლებული დღემდე, საქართველოს პრეზიდენტმა საქართველოს მთავრობას მომართა 71-ჯერ და ყველა წერილობითი მიმართვა, რომელიც მთავრობის სახელზეა გამოგზავნილი, საქართველოს პრეზიდენტის მხრიდან, გარდა ნარატიული მასალისა და ინფორმაციისა, შეიცავს სამართლებრივ წინაპირობებსაც, რის საფუძველზე სთხოვს საქართველოს პრეზიდენტი საქართველოს მთავრობას, გაიცეს შესაბამისი თანხმობა. პრეზიდენტის ყველა წერილობითი წინადადება იწყება მითითებით და რეფერიებით კონსტიტუციის 52-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტზე რითაც დასტურდება, რომ საქართველოს პრეზიდენტის მხრიდანაც გაცნობიერებულია ამ ყველა ვიზიტთან დაკავშირებით, რომლის თაობაზეც საქართველოს მთავრობისადმი მომართვა ხორციელდება საქართველოს მთავრობის თანხმობის სავალდებულობა“, – განაცხადა მთავრობის საპარლამენტო მდივანმა.

პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის, ირაკლი კობახიძის განაცხადებით, საკონსტიტუციო სასამართლოში საქართველოს პრეზიდენტის წინააღმდეგ საკონსტიტუციო სარჩელის არსებით განხილვაზე მოპასუხე მხარის პოზიცია იყო სუსტი.

მისივე თქმით, ყველაფერთან დაკავშირებით დეტალურად ისაუბრებს პროცესზე, შესვენების შემდეგ.

„ყველაფერს პასუხს გავცემთ პროცესზე. ამიტომ სჯობს, მოვლენებს წინ არ გავუსწროთ. რა თქმა უნდა, ძალიან სუსტია მოპასუხე მხარის პოზიციები, ეს ცალსახად შეიძლება, ითქვას. ყველაფერთან დაკავშირებით დეტალური პასუხები გვექნება შესვენების შემდეგ. რეალურად, არგუმენტი საერთოდ ვერ მოვისმინეთ. როგორც იურისტი, ვამბობ, რომ არგუმენტები არ იყო წარმოდგენილი, თუმცა ამ ყველაფერს დეტალურ სამართლებრივ პასუხს გავცემთ შესვენების შემდეგ“, – განაცხადა ირაკლი კობახიძემ.

რაც შეეხება საკითხს, რომ პრეზიდენტი პირადად არ მონაწილეობს პროცესში, ირაკლი კობახიძის განცხადებით, სალომე ზურაბიშვილს შეეძლო, სასამართლოს მიმართ პატივისცემა გამოეხატა, თუმცა ეს არ გააკეთა.

„ჩვენც შეგვეძლო წარმომადგენლები გამოგვეგზავნა, მაგრამ პარლამენტის ოთხი წევრი იმიტომ არის წარმოდგენილი, რომ განსაკუთრებული პატივისცემა გამოვხატეთ საკონსტიტუციო სასამართლოს მიმართ. იგივე შეეძლო პრეზიდენტს, თუმცა ეს არ გააკეთა, რაც მისი არჩევანია. სამართლებრივი, თეორიული, ყველანაირი მიდგომის მიხედვით, იმპიჩმენტი არის პოლიტიკურ-სამართლებრივი პროცედურა. ის ნაწილი, რომელიც წარიმართება საკონსტიტუციო სასამართლოში, არის სამართლებრივი, ხოლო ის ნაწილი, რომელიც წარიმართება პარლამენტში, არის პოლიტიკური. ეს ყველამ იცის, ამიტომ სპეკულაციებისთვის სივრცე საერთოდ არ არის“, – აღნიშნა კობახიძემ.

ამასთან, როგორც კობახიძემ ჟურნალისტებს განუცხადა, სადაც არ არის კონსტიტუციის პატივისცემა, იქ ვერ იქნება ევროპა.

„ევროპა და ევროპულობა ნიშნავს კონსტიტუციის პატივისცემას. იქ, სადაც არ არის კონსტიტუციის პატივისცემა, ვერ იქნება ევროპა. ეს არის ჩვენი დამოკიდებულება“, – აღნიშნა ირაკლი კობახიძემ.