რუსეთ – უკრაინის ომის 23-ე დღე. უკრაინის ქალაქებში ისევ განუწყვეტლივ ისმის თავდასხმის სიგნალებისა და აფეთქებების ხმა. რუსეთის ფედერაციის შეიარაღებული აგრესიის შედეგად, 18 მარტის მდგომარეობით, უკვე 109 ბავშვი დაიღუპა და 130-ზე მეტი დაშავდა.

დაბომბვისა და ავია იერიშის შედეგად დაზიანდა 439-ზე მეტი სასწავლო დაწესებულება, მათგან 63 მთლიანად განადგურდა. ყველაზე მეტი დაზიანდა დონეცკში – 126, ხარკოვში – 77, ნიკოლაევში – 39, სუმიში – 32, კიევში – 41, ხერსონის რაიონი კი – 21 (უკრაინის გენერალური პროკურატურის ინფორმაცია).

ეს მონაცემები კი საბოლოო არ არის, რადგან აქტიური საომარი მოქმედებებიდან გამომდინარე ზოგიერთი ადგილის დათვალიერება ვერ ხდება.  უკრაინიდან კი  სხვადასხვა ქვეყნის მიმართულებით მილიონობით ლტოლვილი გავიდა.

ამ ომმა მსოფლიო პოლიტიკა შეცვალა. დასავლეთის დაწესებული სანქციები რუსეთს ვერ აჩერებს. მსოფლიო ლიდერები კი აცხადებენ, რუსეთის უკრაინაში შეჭრა ელექტროშოკი იყო ნატო-სთვის, რამაც ახალი სტრატეგიული სიცხადე შესძინა ალიანსს, რომლის დანაკლისსაც განიცდიდა.

„მე ყოველთვის მიმაჩნდა, რომ ჩვენ გვჭირდება სტრატეგიული სიცხადე და ახლა ამ პროცესში ვართ. ეს კი უკრაინაში განვითარებული მოვლენების ფონზე მოხდა“, – აღნიშნა საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა.

აშშ-ის პრეზიდენტმა, ჯო ბაიდენმა კი რუსეთის პრეზიდენტ ვლადიმერ პუტინს „მკვლელი დიქტატორი, სუფთა ავაზაკი“ უწოდა, რომელმაც ამორალური ომი წამოიწყო უკრაინელი ხალხის წინააღმდეგ.

წავიდა თუ არა მოსკოვი დიდ რისკზე, როდესაც უკრაინასთან ომი დაიწყო? ომის პოლიტიკურ მიმართულებაზე, „ჯორჯიან თაიმსს“ პოლიტოლოგი ვახტანგ ძაბირაძე ესაუბრა.

– მოსკოვი ძალიან დიდ რისკზე წავიდა. მას აფრთხილებდნენ კიდეც, რომ სანქციები იქნებოდა, თუ  უკრაინის საზღვრებს გადალახავდა. მოსკოვს ისიც უნდა გაეთვალისწინებინა, რომ უკრაინა, სამამულო ომის დასრულების შემდეგ, გამარჯვებულ საბჭოთა კავშირს თითქმის 10 წელი ებრძოდა. ეს ისეთი ფაქტია, რომ სხვას თუ არა, პუტინს მაინც უნდა სცოდნოდა. რუსეთს უნდა განესაზღვრა, რომ უკრაინაში შესვლა არ იქნებოდა „იოლი გასეირნება“. მიუხედავად ამისა, მაინც გადაწყვიტეს შევლა და საომარი მოქმედებების დაწყება. მგონია, რომ მათ ძალიან დიდი შეცდომა დაუშვეს და ახლა შედეგებს იმკიან. ჯარები ისევ იმ პოზიციებზეა განლაგებული, რაც ომის დაწყებამდე იყო, როგორც დონეცკის, ასევე ლუგანსკის მიმართულებით.

– როგორ ფიქრობთ, ეს ცივილიზებული მსოფლიოს მაქსიმუმია, რასაც ის  უკრაინაში მშვიდობისთვის აკეთებს?

– დასავლეთმა უპრეცედენტოდ მოკლე დროში რუსეთის მიმართ ძალიან ბევრი შეზღუდვა მიიღო. დღევანდელი დასავლეთი იმ ჩვენ „ნაცნობ დასავლეთს“ ნამდვილად არ ჰგავს. 3 კვირის განმავლობაში ამდენი სანქციის მიღება  და უკრაინის, მოლდოვასა და ჩვენი ქვეყნის ევროკავშირის წევრობის კანდიდატად წარდგენა, წარმოუდგენელი იყო ომის დაწყებამდე. დასავლეთის ერთიანობაში სუსტი წერტილი აღმოსავლეთისა და რუსეთის მიმართ, გერმანია იყო. თუმცა, მოხდა უპრეცედენტო რამ, დღეს  უკვე გერმანიაც ჩართულია იარაღის მიწოდებაში.

ვფიქრობ, პროცესი ისე მიდის, უნდა იყოს დამატებითი სანქციები და რაღაც ეტაპზე, არ გამოვრიცხავ, რომ ნატო იქნება, თუ ნატოს წევრი ქვეყნები უშუალოდ ჩაერევიან ამ კონფლიქტში.

– როგორ შეიძლება მოგვარდეს კონფლიქტი? მოლაპარაკებებით ეს შესაძლებელია?

– როგორც ამბობენ, ყველა ომი  მოლაპარაკებებით სრულდება, ოღონდ ეს, ხანდახან კაპიტულაციასაც ნიშნავს. დასავლეთისა და განსაკუთრებით ბაიდენის რიტორიკა იმდენად მკაცრდება პერსონალურად პუტინის მიმართ, რომ მან რომც გამოიყვანოს ჯარები უკრაინიდან და აღადგინოს უკრაინის დამოუკიდებლობა, როგორიც იყო 2014 წელს, მაინც არ მგონია, რომ სანქციები მოიხსნას. დასავლეთი, როცა ქვეყნის პრეზიდენტს უწოდებს სამხედრო დამნაშავესა და დიქტატორს, მერე მასთან ურთიერთობა ნამდვილად გაჭირდება. ამისთვის, ან ბაიდენის ხელისუფლება უნდა შეიცვალოს,  ან  – პუტინის.

– მედიის ინფორმაციით, რუსეთს ნელ-ნელა ხელიდან ეცლება როგორც მატერიალური (საბრძოლო) ასევე, ადამიანური რესურსი. მას ზურგი აქცია მსოფლიომაც, – მათ შორის, დახმარების ნაკლები შანსი აქვს ჩინეთიდანაც. თქვენი აზრით, ხომ არ შეიძლება, რომ  პუტინი მარტო დარჩენილი ვიხილოთ?

– სახელმწიფოები პრაგმატულად უყურებენ ამ მოვლენებს. თუ ჩინეთს და მის  ეკონომიკურ განვითარებას რამე აკლია დღეს, ესაა ნედლეული და თავისუფალი ტერიტორია, რომ საკუთარი მოსახლეობა განათავსოს. ეს კი  რუსეთს გააჩნია. ჩინეთს ტერიტორიული პრეტენზიები ჰქონდა და როგორც ჩანს, ახლაც აქვს რუსეთის მიმართ. ადვილი წარმოსადგენია, რომ დასუსტებული რუსეთი ჩინეთის სამიზნე გახდეს. ჩინეთისთვის სუსტი რუსეთი გაცილებით მომგებიანია, ასევე, ნედლეულით სავსე რუსეთიც (რომელმაც აღარ იცის სად წაიღოს ნავთობი და გაზი). არანაირად ხელს არ აძლევს ჩინეთს რუსეთის ფეხზე დადგომა, მითუმეტეს, – „გამარჯვებული რუსეთი“. ასევე არიან დანარჩენი სახელმწიფოები. რუსეთი ფაქტობრივად სრულ იზოლაციაში შეიძლება იყოს.

– რამდენად სწორი  პოზიცია აქვს ამ მოვლენებთან მიმართებით საქართველოს?

– საქართველოს ხელისუფლება, პოლიტიკურად გაცილებით მეტ ზიანს იღებს, მისი დაუფიქრებელი და უადგილო განცხადებების გამო, ვიდრე ეს რეალურად ეხება იმ სანქციებს, რაზეც საუბარია. ყველაზე დიდი უბედურება, ყველა ხელისუფლების არის ის, რომ იწყებენ გამართლებას. ნებისმიერი ჩვენი გადაწყვეტილება, რადგან მთლიანად ვართ დამოკიდებული (როგორც უსაფრთხოებით, ასევე ეკონომიკური განვითარებით) დასავლეთზე, ჩვენს პარტნიორებთან უნდა შევათანხმოთ. როდესაც ჟურნალისტი კითხვას სვამს, თუნდაც სანქციებთან დაკავშირებით, მარტივი პასუხია: „ჩვენ არ გადავდგამთ ნაბიჯს, თუ არ შევუთანხმდებით პარტნიორებს.“ ასე ხმამაღლა  რომ აცხადებ – „რუსეთის წინააღმდეგ სანქციებს არ გამოვიყენებო“, – რა თქმა უნდა, ეს  ქვეყნის საწინააღმდეგოდ მუშაობს.

ხელისუფლებამ პირველ რიგში, უნდა ისწავლოს პოლიტიკურად საუბარი, დიალოგი ოპონენტებთან და საზოგადოებასთან. არსებობს კითხვები და საფრთხე. რუსეთმა გადაკვეთა ყველა წითელი ხაზი, ამიტომ, ახლა რაც არ უნდა ვეფეროთ, თუ ის გადაწყვეტს, რომ შემოვიდეს საქართველოში – შემოვა. დასავლეთი უფრო მეტ სანქციებს დაუწესებს, თუ ნატო ჩაებმება საომარ მოქმედებებში?! ამიტომ, მას წინაღობა აღარ აქვს, – შემოვა თუ არა ჩვენს ქვეყანაში. ამ შემთხვევაში, ღირს კი ასეთი ორჭოფული პოზიციის დაკავება?! ამაზეც უნდა იფიქროს ხელისუფლებამ. ვფიქრობ, რომ მათ ანალიზის დეფიციტი აქვთ, ისინი უფრო პრაგმატულები უნდა იყვნენ. 

/ ნინო ოთარაშვილი /

რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმირ პუტინმა 21 თებერვალს, დონეცკისა და ლუგანსკის ე. წ. სახალხო რესპუბლიკების “დამოუკიდებლობა და სუვერენიტეტი” ცნო. მან ასეთი გადაწყვეტილების წინაპირობად  უკრაინის ხელისუფლება დაასახელა.

პუტინმა მოუწოდა უკრაინის ხელისუფლებას, რომ დაუყოვნებლივ შეწყვიტონ საბრძოლო მოქმედებები დონბასში და გააფრთხილა, რომ „წინააღმდეგ შემთხვევაში შესაძლო სისხლისღვრაზე მთელი პასუხისმგებლობა უკრაინის ტერიტორიის მმართველი რეჟიმის სინდისზე იქნება.“

აღნიშნული ფაქტის შემდეგ, დასავლეთის ლიდერებმა 21 თებერვალს რუსეთი სერიოზული შედეგების შესახებ გააფრთხილეს.

მაგრამ… 24 თებერვალს, რუსეთი უკრაინაში მაინც შეიჭრა. დღეს უკვე ომის 27-ე დღეა.  ვითარება კვლავაც დაძაბულია, იბომბება უკრაინის ქალაქები; იღუპება მშვიდობიანი მოსახლეობა, მათ შორის ბავშვები. ქვეყნიდან უკვე გასულია 3 მილიონზე მეტი ლტოლვილი.  როგორც უკრაინის გენშტაბში აცხადებენ, მტრის მხარესაც დიდი დანაკარგები აქვს. 

როგორ დაიწყო ომი და რა გამოსცადა საკუთარ თავზე უკრაინაში მცხოვრებმა ქართველმა, – ალექსანდრე ქურთაულმა, ამის შესახებ „ჯორჯიან თაიმსს“ ექსკლუზიურად ესაუბრა:

– დონეცკის ოლქში – გორლოვკაში ვცხოვრობდი, როცა  იქ რუსები შემოვიდნენ და სროლა დაიწყო.

ყველაფერი კი, 2013 წლის რევოლუციის შემდეგ, თებერვალში მოხდა. მახსოვს, როგორ შემოვიდნენ რუსი ფორმიანი ჯარისკაცები და პიკეტებაც დაიწყო. ძირითადად, ახალგაზრდა გოგო-ბიჭები იდგნენ, რუსული დროშით. უბრალოდ იდგნენ, იარაღიც არ ჰქონდათ. ერთხელ ვკითხე კიდეც, – რამდენს უხდიდნენ – მიპასუხეს, რომ  დღეში 4 დოლარს აძლევდნენ. რამდენიმე კვირაში კი, უკვე შეიარაღებული ხალხიც გამოჩნდა.  ეს მაშინდელი ხელისუფლების დიდი დანაშაული იყო.  მაშინ ძალოვნებმა ამ პროცესს წინააღმდეგობა არ გაუწიეს, რადგან კიევიდან ეუბნებოდნენ, რომ ხმა არ უნდა ამოეღოთ.

ერთ მშვენიერ/უბედურ დღეს კი, შემოვიდნენ რუსები და ის შეიარაღება, რაც ჰქონდათ,  აიღეს. პოლიციის 60% იმათ მხარეს გადავიდა და დონეცკი ჩააბარეს. შემდეგ, რომ გამოფხიზლდა ხალხი და ხელისუფლება, უკვე ჯარიც აღარ ჰყავდათ.

ასევე, რეფერენდუმიც ჩაატარეს, რომელიც არავის დაუთვლია. ვითომ, დონეცკისა და ლუგანსკის სახალხო რესპუბლიკა რუსეთში უნდა შესულიყო. ახლა იქაური მოსახლეობის  90% მაინც წინააღმდეგია, რადგან თვლიან, რომ მოატყუეს.

დონეცკში, ლუგანსკსა და დონბასში ძირითადად შახტები მუშაობდა, ნახშირს მოიპოვებენ.  ამჟამად ნახშირი მხოლოდ ლუგანსკში მოიპოვება, დანარჩენ ქარხნებში წყალია ჩამდგარი, დაჭრეს რკინა და  ჯართში ჩააბარეს. ახლა მიხვდა ხალხი ამას და უკვე გვიანია. ეშინიათ, თუ ვინმე ხმას ამიღებს, მიჰყავთ, ხვრეტავენ და შახტებში ყრიან.

ინტელიგენცია ვინც იყო, ყველა წამოვიდა. მოსახლეობა მოატყუეს, ყველაფერი დაინგრა…

– თქვენ როდის წამოხვედით იქიდან და რა გზა გაიარეთ დღემდე?

– ჩემს სახლს დღეს მეზობელი უვლის. ქართული ბაღი და ვენახი მქონდა. სახლს არ შეეხნენ,  მაგრამ  საძირკველში 7 მეტრიანი რაკეტა ჩაერჭო, რომელიც, საბედნიეროდ, არ აფეთქდა. მე შემომთავაზეს თანამდებობა, რადგან, გარკვეული დამსახურება მქონდა, მაგრამ 2014 წელის  მარტში, ოჯახთან ერთად იქიდან წამოვედი.  3 წლის წინ, ქალაქ ელპინში ვიყიდე სახლი, გავარემონტეთ. თუმცა,  უკვე ერთი კვირაა იქიდანაც წამოვედით. ელპინი 10 დღე ინტენსიურად იბომბებოდა თვითმფრინავებითა და ვერტმფრენებით, რომ წამოვედით, მაშინაც გვესროდნენ.

სხვა გამოსავალი არ იყო, უნდა წამოვსულიყავით. ჩავსვი მანქანაში ოჯახი და იმ იმედით, რომ გადავრჩებოდით, წამოვედით. რომ მოვდიოდით, ჩემს უკან მანქანა აფეთქდა და ყველა დაიღუპა. ხოცავენ ბავშვებს, ქალებს, არავის ინდობენ…

ახლა ჩეხეთში ვარ. ველოდებით, რომ სიტუაცია დაწყნარდეს და დავბრუნდეთ. ჩემი სახლი დანგრეულია და უნდა დავიწყო თავიდან აშენება. აქ არ მინდა დარჩენა.

 როგორი სიტუაცია იყო თქვენს ქალაქში, როცა რუსეთმა  ომი დაიწყო?

– პირველ დღეს რომ შემოვიდნენ ირპენი, ბუჩა რომ გამოიარეს, ხიდები უკვე აფეთქებული იყო. იმდენად უჭკუოები არიან რუსები, რომ დადგნენ იქ და ჩვენებმაც არ დააყოვნეს, – დაუშინეს და გაანადგურეს.  ორი დღის შემდეგ წამოვიდა ასე 118 ბრონირებული ტექნიკა და ჩვენს ქალაქამდე შემოვიდნენ. ჩვენებმა ტექნიკის მეოთხედი ნაწილი  ქუჩაში ააფეთქეს, დანარჩენი კი – ჩვენს ქალაქში. ზუსტად ნახევარ საათში ეს ტექნიკა აღარ იყო უკვე.  ხალხმაც  გააჩერა კოლონა და  მოლოტოვის კოქტეილები დაუშინეს, დაახლოებით 1 000 კაცი, იქვე ჩახოცეს და რამდენი ხანია ასე  ყრიან გარდაცვლილები. ეს მოხდა 27 თებერვალს.

უკრაინა ეუბნება, – წაიღეთ ეს თქვენი მიცვალებულებიო, რაზეც, არავინ რეაგირებს. შეაგროვეს უკრაინელებმა, ვაგონ-მაცივრები და დაახლოებუთ 10 000 კაცი იმაში უყრიათ. ჯამში დაახლოებით 30 000 სამხედროა მოკლული, როგორც ჩემი მეგობრები მეუბნებიან და წარმოიდგინეთ, ასე მინდორში ყრია ცხედრები…

ოფიციალური მონაცემები შეგიძლიათ სულ შეკრიბოთ და გაამრავლოთ 10-ზე. აი, ამხელა მსხვერპლია. ფეხით ხომ მოდიან, ტანკში 3 კაცი ზის, ბრონირებულ ტექნიკაში 10-12, დიდ მანქანებშიც ჯარისკაცები სხედან. რუსი სამხედროები ამბობენ, რომ ისინი სპეცოპერაციაზე გამოუშვეს. სახლებს რომ ანგრევ, ხალხს რომ ესვრი პირდაპირ, რა სპეცოპერაციაა?!  ძალიან დიდი მსხვერპლია მტრის ჯარში.

ჩვენთანაც დიდი მსხვერპლია, თუმცა, უკრაინა ამაზე არ საუბრობს. მარიუპოლი განადგურებულია. ნანგრევებში შიმდენი ხალხია დარჩენილი, რომ მათი გამოყვანაც შეუძლებელია, რადგან, არც გზაა და თან მუდმივად ისვრიან. ხარკოვშიც ასეა.

–  რა მოლოდინები გაქვთ? როგორ შეიძლება დასრულდეს ეს ომი?

– უკრაინამ პრაქტიკულად უკვე მოუგო ომი რუსეთს. უკრაინის თავდაცვის სამინისტროს ხელში ჩაუბარდა რუსეთის საოკუპაციო ჯარების გეგმა. პუტინი კი გაგიჟებულია. უკრაინა ახლა კიდევ ერთ შეტევას ელოდება და მაგით მორჩება ყველაფერი, თუ, რა თქმა უნდა, ატომური ბომბი არ გამოიყენეს.

ვფიქრობ, ჩვენი მთავრობა ამ სიტუაციაში ძალიან სწორ პოზიციას იკავებს, რადგან 2008-ში დავინახეთ, თუ რისი თავი გვქონდა. ეს ყველაფერი რომ მორჩება, რუსები თვითონვე გავლენ ცხინვალიდან და აფხაზეთიდან. რუსეთის დაშლის პროცესი უკვე დაიწყო. კურდღლებივით არიან რუსი სამხედროები, ამერიკული იარაღი – ჯაველინი ძალიან დაეხმარა უკრაინას. ერთადერთი, ცა დარჩა და ეს თუ დაკეტეს, – კარგი იქნება. შეიძლება ბევრი ტანკი აქვს რუსეთს, მაგრამ არ მუშაობს, ტექნიკა ძალიან ძველია. ახლა ცოტა ბელარუსია საშიში, ჯარის 60%-მა კი განაცხადა ომში ჩართვაზე უარი, მაგრამ, მაინც ჩართულები არიან, რადგან  თვითმფრინავები იქიდან მოდის.

კიევის აღების შანსი არ არსებობს. დედაქალაქში  3 კი არა, 7 მილიონი ცხოვრობს. ახლა ჩაწერები აღარ კეთდება და შესაბამისად, ბევრია მოსახლეობაც, თან  ძალიან მაგრადაა შეიარაღებული.  ხალხი გამწარებულია, ქალია თუ ბავშვი, ყველა იბრძვის. ამ ომმა ერი გააერთიანა. უკრაინა აუცილებლად გაიმარჯვებს. ამით კი, საქართველოსაც ეშველება და მსოფლიოსაც!

– დიდი მადლობა საინტერესო საუბრისთვის, მშვიდობას და გამარჯვებულ ქვეყანაში მალე დაბრუნება გისურვებთ!

უკრაინა, მოლდოვა და საქართველო, უახლოეს პერიოდში, ევროკავშირის  წევრობის კანდიდატის სტატუსთან დაკავშირებით, ევროკომისიის შეფასებას ელის. ევროკომისიის რეკომენდაციის შემდეგ, წევრობის კანდიდატის სტატუსის მინიჭებაზე გადაწყვეტილებას საბჭო იღებს და  გაწევრიანებაზე მოლაპარაკებების დაწყების თარიღს ადგენს.

„ქართული ოცნების“ თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძის განცხადებით, საქართველოს ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსი უკრაინაზე და მოლდოვაზე მეტად ეკუთვნის.

„ჩვენ ვინარჩუნებთ ოპტიმიზმს გამომდინარე იქიდან, რომ სამართლიანად თუ განიხილება ეს საკითხი, ჩვენ ყველა შემთხვევაში გვეკუთვნის კანდიდატის სტატუსი. ერთი, რომ გვეკუთვნის, მეორე — გვეკუთვნის უკრაინაზე და მოლდოვაზე მეტად. ესაა რეალობა“, – განაცხადა ირაკლი კობახიძემ.

თუმცა, წევრობის კანდიდატის სტატუსის მინიჭების განხილვამდე, 9 ივნისს ევროპარლამენტმა რეზოლუციას – საქართველოში მედიის თავისუფლების დარღვევებისა და ჟურნალისტების უსაფრთხოების გამოწვევების შესახებ- კენჭი უყარა.

დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ საქართველოს ყოფილი პრემიერ-მინისტრი ბიძინა ივანიშვილი “დესტრუქციულ როლს” თამაშობს ქართულ პოლიტიკასა და ეკონომიკაში და აქვს გავლენა “ჟურნალისტებისა და პოლიტიკური ოპონენტების პოლიტიკურად მოტივირებულ დევნასთან დაკავშირებით”.

აღნიშნულმა ფაქტმა მმართველ გუნდში აღშფოთება გამოიწვია.

“ჩემთვის მთავარია, რომ დამოკიდებულება, რომელიც 300-მა ევროპარლამენტარმა აჩვენა, უპასუხისმგებლო და შეურაცხმყოფელია ჩვენი ხალხის, რომლის 80 პროცენტი მომხრეა ჩვენი ქვეყნის ევროკავშირში გაერთიანების – ეს არის აღმაშფოთებელი. მათ აჩვენეს სრული უპასუხისმგებლობა ჩვენი ქვეყნის, მოქალაქეების მიმართ,“- განაცხადა საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა.

„ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის ირაკლი კობახიძის თქმით კი, ჩალის ფასი აქვს რეზოლუციას, რომელიც ქართული დემოკრატიის მტრების გათავისუფლებისკენ მოგვიწოდებს და სანქცირებას ითხოვს ივანიშვილის, რომელმაც ხალხს დემოკრატია დაუბრუნა.

ამ ფონზე, როგორია პოლიტიკური ვითარება საქართველოში და როგორ შეიძლება განვითარდეს მოვლენები? „ჯორჯიან თაიმსი“ გთავაზობთ ინტერვიუს პოლიტოლოგ რამაზ საყვარელიძესთან.

– როგორ შეაფასებდით ირაკლი ღარიბაშვილისა და ირაკლი კობახიძის განცხადებებს რეზოლუციასთან დაკავშირებით. მათი მხრიდან რამდენად მისაღებია მსგავსი განცხადებების კეთება და იმოქმედებს თუ არა ეს კანდიდატის სტატუსის მინიჭებაზე?

– ვფიქრობ, ბუნებრივი რეაქცია უნდა გვქონდეს, როცა ბრალს გვდებენ იმაში, რაშიც ბრალული არ ვართ. ასეთი რეაქცია ჰქონდათ კობახიძესა და ღარიბაშვილსაც. დღეს, უკრაინა ძალიან მკვახედ ესაუბრება დასავლეთს და საკითხავია, გაურთულა მას ასეთმა საუბარმა ურთიერთობა დასავლეთთან?!  „ის ფაქტი, რომ თუ ადამიანს დუყვავებ, ის შენთვის კარგს მოისურვებს და თუ შეეკამათები, მაშინაც კი, როცა მართალი ხარ, – შეიძლება სახიფათო იყოს“,  – ეს არგუმენტი დიდ პოლიტიკაში სწორი არ არის. რადგან პოლიტიკაში ხშირად პატივისცემაც ჩნდება მაშინ, როცა  მეტოქე იგრძნობს, რომ შენს ღირსებას იცავ და ამის მიმართ დადებითი დამოკიდებულება ხშირია.

სწორედ ეს რეაქციაა შედეგი კობახიძე – ღარიბაშვილის პასუხებისა. ნახეთ, ზელენსკი და უკრაინელი პოლიტიკოსები, როგორი უხეშები არიან დასავლეთის მიმართ. მათ მართლაც სჭირდებათ შეიარაღება. ისინი ფაქტობრივად მოითხოვენ ამას და ევროპული მენტალიტეტის ათას ხარვეზზე მიუთითებენ, თუკი შეიარაღებამ დაიგვიანა. ამიტომ აწვდის ევროპაც იარაღს. მოდით, შეფასების დროს ამ გამოცდილებითაც ვიხელმძღვანელოთ. შეიძლება არ იყოს გამართლებული ყველაფერზე იმ პოზიციის ჩვენება, რომ კმაყოფილი ხარ, თუკი  რეპლიკა უსამართლოა.

– ირაკლი ღარიბაშვილი აცხადებს, რომ კანდიდატის სტატუსის მისაღებად მთავრობამ მაქსიმუმი გააკეთა. თქვენი აზრით, ეს ასეა?

– საქართველო კანდიდატის სტატუსზე განაცხადის შეტანას 2024 წელს აპირებდა. ამ შემთხვევაში, განაცხადის გაკეთება უკრაინის ფონზე სიტუაციამ მოიტანა. შესაძლებელია ევროპელები იმ დრომდე დარჩენილი პრობლემების მოგვარებას კიდევ თვლიდნენ საჭიროდ. ამ სამეულში:  უკრაინასა და მოლდოვასთან შედარებით, საქართველოს ბევრი რამ აქვს გაკეთებული – ამბობენ სპეციალისტები. უკრაინა ომის რეჟიმშია და ომში საომარი/სამხედრო ცენზურა შემოდის, იკრძალება პარტიებისა და მედიის თავისუფლება. ამ ქვეყანასთან შედარებით, ჩვენთან დემოკრატიის სტანდარტები უფრო დაცულია და კორუფციის საკითხიც უკეთესადაა. მსოფლიოს უნდა, რომ ხელი გაუწოდოს უკრაინას, მიუხედავად იმისა, იქ ევროპული სტანდარტები დაცულია თუ არა. საქართველოს საკმარისი პირობები აქვს შესრულებული, რომ მისაღებში შეგვიშვან, სუფრაზე მიგვიწვევენ თუ არა, ეს სხვა საკითხია. ასე მისაღებში ათეული წლებია უკვე თურქეთი დგას.

 „არავინ ღირს ევროპული მომავლის ფასად – არც სააკაშვილი, არც გვარამია და არც ივანიშვილი“- ამის შესახებ პრეზიდენტმა სალომე ზურაბიშვილმა განაცხადა. თქვენი აზრით, რამდენად მართებულია ქვეყნის პრეზიდენტისგან მსგავსი ტიპის განცხადებები?

– ცოტა ღიმილის მომგვრელი მეჩვენება  და ბევრისგან ისმის ანალოგიური ტიპის მოსაზრებები, თუმცა პრეზიდენტისგან ასეთ განცხადებას სხვა წონა ენიჭება. ღიმილის მომგვრელია, რადგან ამ განცხადების მიღმა სხვა ვარაუდი იმალება.  „ერთ კვირაში/10 დღეში  ევროპული მომავალი წყდება და ვინც ამას ხელს შეუშლის (ჩამონათვალი), ყველა გადასაყრელია, ოღონდ ჩვენ ევროპაში შევაღწიოთო,“-სწორედ ეს თქვა მან. მაგრამ, მეეჭვება რომ რეალობა ასეთი მკაცრი იყოს. ჩვენ ისედაც 2024 წელს ვაპირებდით განაცხადის შეტანას, ამით არ მთავრდება ცხოვრება და ევროპისკენ სწრაფვა. ამიტომ, 10 დღის ფარგლებში ამის სასწორზე დადება, ადამიანების შეურაცხყოფა და იმ დიაგნოზის დასმა, რომ ეს ადამიანები ხელს უშლიან ევროპასთან საქართველოს დაახლოებას – სერიოზულ განცხადებად არ მეჩვენება.  „10 დღეში საქართველო თუ ევროპას არ დაუახლოვდა, ე.ი. რუსეთისკენ მივდივართ“ – რატომ მივდივართ?! 30 წელიწადი რუსეთისკენ არ წავსულვართ და ახლა მივდივართ?! მითუმეტეს, როცა დღეს რუსეთის დაშლაზეა საუბარი. პირიქით, რუსი მოქალაქეები ჩამოდიან საქართველოში  და ჩვენ რუსეთისკენ რატომ უნდა წავიდეთ?! ეს რეაქცია გაუგებარია.

იმის გამო, რომ რუსეთი ემუქრება უკრაინას, მოლდოვას და საქართველოს, ევროპას არ უნდა, რომ საკუთარი გავლენის გამო ეს ქვეყნები დაკარგოს. დღესდღეობით ევროპისთვისაც რთული მდგომარეობაა და იქ წინა პლანზე საქართველო ნამდვილად არ არის, ეს ერთ-ერთი წყნარი თემაა. რა შედარებაა უკრაინასთან, რომელსაც შეიარაღება სჭირდება. საქართველოს საკითხი ამჟამად წამყვანი არც ევროპისთვისაა, არც უკრაინისთვის და არც რუსეთისთვის. ამ დროს კი, ქართველები ერთმანეთს ხოცავენ, ევროპასთან რიგში ჩამდგრები, – ცოტა ღიმილისმომგვრელია.  სინამდვილეში, გაცილებით უფრო რთული პრობლემები უნდა მოგვარდეს, რომ ეს თემა მსოფლიო მასშტაბით რეალური გახდეს.  ეს ჩვენი „პროვინციული ორღობის ჭიდაობა“ არ ტოვებს იმ შთაბეჭდილებას, რომ გვესმის, თუ რა ხდება დღეს მსოფლიოში.

– საქართველოს მთავრობამ კიდევ ერთხელ უთხრა პრეზიდენტს  ევროპაში და უკრაინაში სამუშაო  ვიზიტით წასვლაზე. როგორ ფიქრობთ, რატომ აკეთებს ამას მთავრობა?

– არის რაღაც მიმდინარე პოლიტიკური პროცესების გარდა არსებული ფაქტორები. დღეს საპარლამენტო რესპუბლიკა ვართ, თუმცა იქამდე საპრეზიდენტო ვიყავით. კონსტიტუციაში ბევრი რამ საპრეზიდენტო რესპუბლიკის კონსტიტუციიდანაა შემონახული. მაგალითად: პრეზიდენტს არანაირი უფლება არ აქვს და არცაა ჩართული აღმასრულებელ სტრუქტურებში. მაგრამ, პარლამენტის წინაშე მოხსენებით პრეზიდენტი მაინც გადის. რატომ გადის, რა შუაშია, რა ანგარიში უნდა ჩააბაროს, როცა არაფერი შეუძლია?! ესეც საპრეზიდენტო რესპუბლიკის კონსტიტუციიდან დარჩა და საგარეო პოლიტიკის დატვირთვებიც. საპარლამენტო რესპუბლიკის ლოგიკით კი, პრეზიდენტი უნდა ჩაერთოს საგარეო ურთიერთობებში მთლიანი პოლიტიკური ელიტის მოლაპარაკებების შედეგად.  შეიძლება საგარეო საქმეთა მინისტრი წავიდეს უცხოეთში ისე, რომ არ იყოს შეთანხმებული? ასეთი რანგის ფიგურაა პრეზიდენტიც, რომელიც საკუთარი ვიზიტით ხელს შეგვიწყობს, მაგრამ  სტრატეგია ერთობლივად უნდა დაიგეგმოს. პრეზიდენტის მხრიდან საკუთარი იდეით ამის კეთება სახიფათოა. ზურაბიშვილი აპირებდა ჩასვლას უკრაინაში. უკრაინასთან ურთიერთობაში კი, თითოეულ სიტყვას ვწონით. ძალიან დიდი ალბათობით, მოსალოდნელი იყო, რომ  ზელენსკი ეტყოდა რაღაც ისეთს, რაც საქართველოსთვის მომავალში სირთულე გახდებოდა.

ვფიქრობ, ასეთი მწვავე მიმართულებებით  ნაბიჯების გადადგმა მიზანშეწონილი არ არის. მიუხედავად იმისა, რომ უკრაინაში ქართული მხარის მიმართ უკმაყოფილება იყო, ჩვენმა მთავრობამ არ შეიმჩნია  და უკრაინაში მაინც ჩავიდა. ამის შემდეგ კი, ჩვენს მიმართ უკრაინული მხარისგან საყვედურები და პრეტენზიები მაინც გაგრძელდა.

– 20 ივნისს „სირცხვილიას“ მიერ აქციაა დაორგანიზებული – „შინ ევროპისკენ“, რომელსაც „ნაციონალური მოძრაობაც“ უერთდება. როგორ ფიქრობთ, გავა ამ აქციაზე მოსახლეობა?

– ასეთი კითხვები ხშირად ისმის… შეიძლება შევაბრუნოთ კითხვა: რა გვაძლევს იმის საფუძველს, რომ ამ ეტაპზე მოსახლეობის განსხვავებულ რეაქციას ველოდოთ? არის ასეთი რეპლიკები – თუკი ევროკავშირის კანდიდატობაზე უარი გვითხრეს, მხოლოდ ჩვენ, მაშინ ხალხი ქუჩაში გამოვა და ხელისუფლების შეცვლას ძირითადი ოპოზიციური პარტიით მოითხოვს, ანუ „ნაციონალური მოძრაობით“, რომელიც მომხრე იყო იმისა, რომ საქართველო ომში ჩართულიყო. ანუ ხალხს უნდა ომში ჩართვა?!

აქედან გამომდინარე, ჩვენი მოსახლობაც საკითხს ამ ლოგიკით მიუდგება. ახლა საზოგადოება ხელისუფლების შეცვლის მოთხოვნით ქუჩაში რომ გავიდეს, მერე ხელში ის ჯგუფი შერჩება, რომელიც ომს წამოიწყებს. როგორ ფიქრობთ, გავა ეს ხალხი აქციაზე? – არა.

მითუმეტეს, კარგად თუ დავუკვირდებით, ევროპისკენ წინსვლა ივნისის ბოლოს არ მთავრდება. ევროპაც იარსებებს, საქართველოც და დაახლოების პროცესი გაგრძელდება.

/ ნინო ოთარაშვილი /

დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრის ინფორმაციით, ბოლო ერთ კვირაში, 27 ივნისიდან 3 ივლისის ჩათვლით, საქართველოში კორონავირუსით ინფიცირების 2 570 ახალი შემთხვევა დაფიქსირდა და 3 პაციენტი გარდაიცვალა. კლინიკებში კოვიდინფიცირებულების მიმართვიანობამ იმატა. სპეციალისტები შემთხვევების ზრდას ზაფხულის პერიოდს და ხალხმრავალი ღონისძიებების მატებას უკავშირებენ.

პირველი საუნივერსიტეტო კლინიკის ხელმძღვანელის ლევან რატიანის განცხადებით,  ბოლო 4-5 დღეა, რაც კლინიკებში მომართვიანობა გაზრდილია.

„4-5 დღეა, რაც მომართვიანობა მკვეთრად გაიზარდა. 2-ჯერ მეტი პაციენტი გვიწევს კლინიკაში, ვიდრე გამოყოფილი საწოლების რაოდენობაა. ასევე, მინდა გითხრათ, რომ საშუალო და მძიმე პაციენტები ჭარბობს. განსაკუთრებით მაღალი მომართვიანობაა ორსულებსა და 60 წელზე მეტი ასაკის ადამიანების მხრიდან. გამოხატულია კოვიდისთვს დამახასიათებელი სიმპტომები და დაავადებები, მათ შორის, პნევმონია, მაგრამ განსხვავებით წინა შტამისგან, ეს შტამი ნეიროტოქსიკური თვისებით გამოირჩევა. კოვიდინფიცირებულებს ახასიათებთ მსუბუქი ენცეპალოპატია, რაც წინა პერიოდში არ იყო გამოვლენილი,” – განმარტავს რატიანი.

იმუნიზაციის ტექნიკურ მრჩეველთა ეროვნული ჯგუფის ხელმძღვანელის, იაშვილის სახელობის ბავშვთა ცენტრალური საავადმყოფოს სამედიცინო დირექტორის, ივანე ჩხაიძის განცხადებით კი, ორი კვირის წინანდელ სტატისტიკასთან შედარებით, საქართველოში კორონავირუსით ინფიცირებულთა რაოდენობა 5-ჯერ არის გაზრდილი.

„5-ჯერადი მატება ძალიან ბევრია და თუ ეს ტენდენცია გაგრძელდა და ყოველ კვირას შემთხვევების რაოდენობა გაორმაგდა, ალბათ, მოგვიწევს ყოველდღიურ სტატისტიკაზე გადასვლა და არა ყოველკვირეულზე, ვინაიდან ეს მაჩვენებელი მართლაც საგანგაშოა.

შემოდგომაზე კი, პიკის მოლოდინი რეალურად არსებობს. კონკრეტული თვეც არის დასახელებული – ოქტომბერი. ტერმინიც არის გამოყენებული, რომელიც ამ მოლოდინის სიმძაფრეს ასახავს, რომ შემოდგომაზე მოგველის კორონავირუსის ახალი ტალღა ცუნამის მსგავსი. ბევრი ფაქტია, რომელიც ამ პროგნოზის საშუალებას გვაძლევს, პირველ რიგში, „ომიკრონის“ ახალი მუტაციები მეოთხე და მეხუთე, რომლებიც გაცილებით უფრო მეტად არის გადამდები და მათ წინააღმდეგ დაცვითი ძალა ადრე გადატანილ კორონავირუსს არ აქვს,” – განაცხადა ჩხაიძემ.

რამდენად საგანგაშოა 2 კვირის განმავლობაში კორონავირუსით ინფიცირების შემთხვევების ზრდა?

ამ საკითხზე „ჯორჯიან თაიმსს“ ჯანდაცვის ექსპერტი აკაკი ზოიძე ესაუბრა. მისი თქმით, ყველა სპეციალისტი ინფიცირების ზრდას ვარაუდობდა.

– ბოლო ტალღიდან 3-4 თვის გასვლის შემდეგ, ასეთი პერიოდი დგება ხოლმე. მეც არაერთხელ მითქვამს, რომ ახალი ტალღა მოსალოდნელი იყო. რამდენად ძლიერი იქნება, ამას ვერ ვიტყვით, მაგრამ კარგია ის ფაქტი, რომ ადამიანები უმეტეს წილად გარეთ ატარებენ დროს და შემოდგომამდე, სანამ აცივდება, შესაძლოა, ეს საკითხი პრობლემატური არ იყოს.

თუმცა, ვისურით ინფიცირების მატება მოსალოდნელი იყო, გადატანილი ინფექციიდან 3-4 თვის მერე, ომიკრონის შემთხვევაში, სისხლში ანტისხეულების დონე ეცემა და ადამიანი უფრო მოწყვლადი ხდება. ჩვენთან კი, მოსახლეობის მცირე ნაწილია ვაქცინირებული, რაც ძალიან პრობლემატურია, განსაკუთრებით მათთვის, ვინც 50 წლის ზემოთაა და ქრონიკული დაავადება აქვს.  ამიტომაც, ვურჩევდი მათ, რომ ხალხმრავალ ადგილებში მაქსიმალურად დაიცვან დისტანცია და ატარონ პირბადეები, მიუხედავად იმისა, რომ დღეს ეს სავალდებულო არ არის.

– ნაადრევი ხომ არ იყო პირბადის ტარების  რეგულაციის მოხსნა?

– ნაადრევი ნამდვილად არ იყო, მთელმა მსოფლიომ იგივე გააკეთა. ჩვენ უნდა ვიცხოვროთ ამ დაავადებასთან ერთად, ეს ნათელია. ჩემი აზრით, ისეთი საგანგაშო მდგომარეობა აღარ იქნება, როგორც ადრე იყო ხოლმე. თუ კიდევ ამ ვირუსის მუტაცია არ მოხდა, გვექნება დაახლოებით ისეთი სიტუაცია, როგორიც სეზონური გრიპის დროს გვაქვს. ენდემურში გადავა და სეზონურად დაგვჭირდება რისკჯგუფების აცრა, კონკრეტულ შტამზე, რომელიც იქნება დომინირებული.  

– რეგულაციების შემოღება თუ დაგვჭირდება ისევ?

– საგანგაშო მდგომარეობა თუ არ იქნება, სავარაუდოდ – არა. მაგალითად, აშშ-ში ძალიან ბევრი შემთხვევაა და ბოლო შტამები დომინირებს, მაგრამ რეგულაციები არ შემოუღიათ. ჩვენთანაც, ვფიქრობ, რეგულაციების შემოღება საჭირო არ გახდება. მაგრამ, კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, 3 წლის განმავლობაში ამ ვირუსმა კეთილგონიერება და სიფრთხილე გვასწავლა.  აუცილებელია მოვუფრთხილდეთ 50 წლის ზემოთ ადამიანებს, ვისაც აქვთ ქრონიკული დაავადებები, განსაკუთრებით მათ, ვინც აცრილები არ არიან, რადგან მათთვის ძალიან საფრთხილოა ეს ყველაფერი.

/ ნინო ოთარაშვილი /