ბრიტანული ჟურნალი „სფექთეითორი“ (The Spectator) თავის ვებ-გვერდზე აქვეყნებს სტატიას სათაურით „გამოვა თუ არა იტალია ჩინური პროექტიდან „ერთი გზა – ერთი სარტყელი“, ანუ როდის გათავისუფლდება რომი პეკინის ბრჭყალებისაგან“ (ავტორი – იან უილიამსი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

ბოლო დროს მსოფლიო სულ უფრო მეტი სიფრთხილით ეკიდება ჩინურ ინიციატივას „ერთი გზა – ერთი სარტყელს“ (BRI – Belt and Road Initiative), მაგრამ არცერთი სახელმწიფო არ გამოსულა პეკინის მიმართ ისეთი კრიტიკით, როგორც ეს იტალიამ გააკეთა: თავდაცვის მინისტრმა გვიდო კროზეტომ თავისი ქვეყნის გადაწყვეტილებას აღნიშნული სქემისადმი (ინიციატივისადმი) მიერთების შესახებ „იმპროვიზირებული და დაუფიქრებელი“ უწოდა. ამ ორი დღის წინათ გაზეთ „კორიერე დელა სერასათვის“ (Corriere della Sera) მიცემულ ინტერვიუში მინისტრმა ხაზი გაუსვა, რომ „ერთი გზა – ერთი სარტყელი“ იტალიისათვის ძალიან მცირე სარგებლის მომტანია და ამიტომ, მისი აზრით, უახლოეს ხანში მთავრობის ერთ-ერთი ძირითადი მიზანი უნდა იყოს „ჩინეთის ბრჭყალებისაგან გათავისუფლება“.

ჩინური ინიციატივა ხშირად არის წარმოდგენილი ისეთ საერთაშორისო პროექტად, რომლის წყალობით მსოფლიო კიდევ უფრო უკეთესი გახდება – ჩინელები ყველგან გაიყვანენ გზებს და მაგისტრალებს, ააგებენ რკინიგზებს, საზღვაო პორტებს, ელექტროსადგურებს… სინამდვილეში კი „ერთი გზა – ერთი სარტყელი“ პეკინის გეოეკონომიკურ და გეოპოლიტიკურ ინსტრუმენტს წარმოადგენს გავლენის გასაფართოებლად. მასში ჩართულ ქვეყნებს უამრავი ვალი უგროვდებათ…

როგორც იტალიის თავდაცვის მინისტრი გვიდო კროზეტო აცხადებს, ჩინური პროექტი იტალიისათვის წამგებიანია, პეკინი ცდილობს მხოლოდ თავისი ინტერესები განახორციელოს: ჩინეთის ექსპორტი მატულობს, იტალიური კი მცირდება.

იტალია BRI-ს ინიციატივას 2019 წელს შეუერთდა, ჯუზეპე კონტის მთავრობის მმართველობის პერიოდში. შეთანხმებას ხელი მოეწერა რომში სი ძინპინის ხამაურიანი და პომპეზური ვიზიტის დროს – მას ქვეყნის ხელმძღვანელობა გადაჭარბებული პატივით მოეკიდა. სი ძინპინს და მის მეუღლეს იტალიის პრეზიდენტმა სერჯო მიტარელამ დიდი საღამო მოუწყო ანდრე ბოჩელის გამოსვლის ჩათვლით. შესაბამისად, იტალია პირველი სახელმწიფო იყო „დიდი შვიდეულიდან“, რომელიც „ერთი გზა – ერთ სარტყელს“ შეუერთდა, რაც ტავის დროზე პეკინმა დიდ დიპლომატიურ გარღვევად შეაფასა დასავლეთის მიმართ. ბუნებრივია, იტალიამ ამის გამო აშშ-სა და ევროკავშირის მხრიდან საყვედურები და კრიტიკა დაიმსახურა – ვაშინგტონი და ბრიუსელი ჩინურ ინიციატივას „ტროას ცხენად“ თვლიან – როგორც მსოფლიოში პეკინის ინსტერესებისა და გავლენის რეალიზების უმნიშვნელოვანეს საშუალებას.

ახლა იტალიას დეკემბრამდე აქვს ვადა, რომ პეკინს სქემიდან გამოსვლა შეატყობინოს, წინააღმდეგ შემთხვევაში მისი წევრობა BRI-ში ავტომატურად გაგრძელდება. პრემიერ-მინისტრმა ჯორჯა მელონიმაც ვარაუდი გამოთქვა, რომ იტალია, ალბათ, შეთანხმებას არ გააგრძელებს. რომის განზრახვამ პეკინის მუქარები გამოიწვია – „ცისქვეშეთისათვის“ იტალიის დემარში სერიოზული დიპლომატიური მარცხი იქნება. ჩინელმა ოფიციალურმა პირებმა უკვე განაცხადეს, რომ BRI-დან გასვლა იტალიისათვის ავტორიტეტისა და რეპუტაციისათვის ზიანის მომტანი იქნება. სხვათა შორის, ბოლო დროს ჩინელი დიპლომატები აქტიურად ლობირებდნენ ჩინურ ბიზნესს იტალიაში, რაც, თავის მხრივ, თავდაცვის მინისტრის რისხვის მიზეზი გახდა. გვიდო კროზეტოს თქმით, მას, რასაკვირველია, არ სურს, რომ იტალია დაზარალდეს, მაგრამ აშკარად შეშფოთებულია პეკინის განზრახვით, რომლის თანახმად, ჩინეთის არმია მსოფლიოში ყველაზე მრავალრიცხოვან არმიად უნდა გადაიქცეს. „ჩინელი კომუნისტები თავიანთ მიზნებს არ მალავენ და ღიად აცხადებენ“, – ამბობს ინტერვიუში გვიდო კროზეტო.

ჩინეთსა და იტალიას შორის ურთიერთობა შესამჩნევად გაუარესდა კორონავირუსის პანდემიის პერიოდში. იტალიის პარლამენტის უშიშროების საკითხების კომიტეტმა მოხსენება წარადგინა, რომლის მიხედვით, ჩინეთის კომუნისტური პარტია დეზინფორმაციას ავრცელებდა, თითქოსდა ვირუსის სამშობლოს იტალია წარმოადგენდა (იმ მიზეზით, რომ პანდემია ევროკავშირის ქვეყნებში პირველად იტალიაში დაიწყო). მოგვიანებით, ჩინეთის ოფიციალური ტელევიზიით გავრცელდა კადრები, რომელშიც ბალკონებზე გადმომდგარი იტალიელები ტაშით ხვდებოდნენ ჩინეთის ეროვნულ ჰიმნს, ხოლო მედიცინის მუშაკები მადლობას უხდიდნენ ჩინეთს დახმარებისთვის. ეს კადრები ყალბი აღმოჩნდა.

ამერიკული საერთაშორისო კვლევითი ჯგუფის AidDataს მონაცემებით, დღეისათვის ჩინეთი ინიციატივა „ერთი გზა – ერთი სარტყელის“ ჩარჩოებში მსოფლიოს 165 ქვეყანაში 13 ათასზე მეტ პროექტს ახორციელებს. თუ იტალია მართლაც დატოვებს ამ პროექტს, ეს ფაქტი ჩინეთის კომპარტიის პრესტიჟისათვის დიდი დარტყმა იქნება. აქვე უნდა ითქვას ისიც, რომ ბოლო დროს, ჩინეთის განვითარების ტემპების შენელების კვალობაზე, BRI-ს პროექტიც სერიოზულ სიძნელეებს განიცდის – პეკინი მის დაფინანსებას ამცირებს და მზარდ ვალებს ებრძვის.

რუსეთი და ჩინეთი იტალიას წარსულში მორჩილ და უპრეტენზიო ეკონომიკურ პარტნიორად თვლიდნენ. დღეს ჩინეთის კომპარტია თავისი დიპლომატების მობილიზებას ახდენს, რომ BRI-ს მიმართ იტალიაში სტატუს-ქვო შეინარჩუნოს, მაგრამ პეკინი სულ მალე დარწმუნდება, რომ იტალია ჩინეთის „ზრუნვას“ უკვე საკმარისად და მომაბეზრებლადაც კი თვლის.

წყარო

რუსეთის ფედერალური გაზეთის „იზვესტიის“ (Известия) პირველი აგვისტოს ნომერში სათაურით „სააკაშვილს გულწრფელად სჯერა, რომ ტელეკადრებით მსოფლიოს მართვა შეიძლება“ გამოქვეყნებულია ინტერვიუ პეტრე მამრაძესთან, რომელშიც იგი ეხება ოპოზიციის პროტესტებს ბათუმში რუსი ტურისტებით შემოსულ ლაინერთან დაკავშირებით, ანტირუსულ განწყობებს საქართველოში, სამომავლო არჩევნების სავარაუდო შედეგებს, საქართველოს ევროპულ პერსპექტივას და ა.შ. (ესაუბრება ჟურნალისტი ვალენტინ ლოგინოვი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

– როგორ შეაფასებთ სიტუაციას ბათუმში მომხდარ საპროტესტო აქციეთან დაკავშირებით? რამდენად არის დამახასიათებელი ანტირუსული განწყობები დღევანდელი ქართული საზოგადოებისათვის?

– ანტირუსული განწყობები ქართული საზოგადოებისათვის საერთოდ არ არის დამახასიათებელი, ასეთი რამ პრაქტიკულად არ არსებობს. საკმარისია გავიხსენოთ, რომ საქარტველოში უამრავი რუსი იმყოფება და მათ მიმართ, განსაკუთრებით მიმდინარე წელიწადში, ერთი ინციდენტიც კი არ მომხდარა. სხვათა შორის, რუსები აღნიშნავენ, რომ საქართველოში ფულთბილად და ხელგაშლით ხვდებიან

მე ახლოს ვიცნობ მიხეილ სააკაშვილს, 1992 წლიდან, როცა იგი მხოლოდ 24 წლისა იყო და ვისაც მასთან ურთიერთობა ჰქონდა, ყველამ კარგად იცის: მას გულწრფელად სჯერა, რომ მსოფლიოს მართვა ტელესურათებით და ტელეკადრებით შეიძლება. სხვათა შორის, როგორც კი იგი ამ თემაზე გადავიდოდა ხოლმე ჩემთან საუბარში, ყოველთვის რუსულად იწყებდა ლაპარაკს. მისი აზრით, საკმარისია ტელევიზორის ეკრანზე საჭირო ტელეკადრები აჩვენო, შემდეგ კი რაც გსურს, იმის გაკეთება შეიძლება. სქემა ასეთია: რამდენიმე ათეული ადამიანი, რომელთა შორის გაწრთვნილი და დაფინანსებული მამაკაცები არიან, ტელეკამერების აუცილებელი თანხლებით და როგორც წესი, ინგლისურენოვანი ლოზუნგ-პლაკატებით. ეს ადამიანები ატეხენ დებოშს, ყვირიან, იწყებენ შეხლა-შემოხლას პოლიციასთან, რომლებიც იძულებულნი ხდებიან წესრიგის დამრღვევები დააკავონ. ეს ყველაფერი კამერებით ფიქსირდება და ტელევიზიით გადაიცემა.

ასე მოხდა ე.წ. „გავრილოვის ღამეს“, 2019 წლის ზაფხულში. იმ დროს მიხეილ სააკაშვილის მომხრეების აქციის ამსახველმა ტელეკადრებმა მსოფლიო მოიარა – ახლოდან გადაღებულ კადრებში ეკრანზე უამრავი პროტესტანტი ჩანს, თუმცა სინამდვილეში ისინი ცოტანი არიან. სხვათა შორის, ხელისუფლებამ ისწავლა და როცა მიხეილ სააკაშვილის მომხრეთა პერფომანსები მიმდინარეობს, კადრებს შორიდან იღებენ, რომლებითაც კარგად ჩანს აქციის მონაწილეთა რაოდენობა. ექს-პრეზიდენტის მხარდამჭერ ოპოზიციას სამი ძლიერი ტელეარხი აქვს, რომელთა მეშვეობით ისინი ცდილობენ დაამტკიცონ, რომ პოსტმოდერნისტულ მსოფლიოში შეიძლება იარსებო მაშინაც კი, როცა მხარს მხოლოდ მოსახლეობის 12% გიჭერს.

– როგორც ცნობილია, ამ გაზაფხულზე ქართული ოპოზიცია ავიამიმოსვლის აღდგენასაც აპროტესტებდა. ხომ არ ნიშნავს ეს აქციები ოპოზიციური ძალების საარჩევნო კამპანიის სტარტს?

– რა თქმა უნდა, ეს ნამდვილად ასეა. საქმე იმაშია, რომ მიხეილ სააკაშვილი იმ 12%-იან მხარდამჭერებს როგორც ორთქლმავალი ისე ჭირდებათ. 2020 წლის არჩევნებში ექს-პრეზიდენტმა პირადად გაიყვანა საქართველოს პარლამენტში დეპუტატად თავისი მომხრე 36 ადამიანი – სამჯერ მეტი, ვიდრე დანარჩენმა ოპოზიციამ. მას ეგონა, რომ ასეთი სტრატეგია კიდევ იმუშავებდა და საქართველოში ჩამოვიდა – კოლორიტულად და სასაცილოდ, არაჟნის კონტეინერით, შემდეგ კი დააკავეს და მდიდრულ კლინიკაში მოხვდა, სადაც თავს ყველას მოწამეობრივად აჩვენებს. მისი მიზანი იყო დღევანდელი ხელისუფლების დამხობა და ძალაუფლების ხელში აღება, მაგრამ რეალობა ისეთია, რომ [საწადელს ვერ მიაღწია]. მაგრამ მიხეილ სააკაშვილი არ ისვენებს – იგი მუდმივად მოუწოდებს ქუჩაში გამოსვლებისაკენ, მაგრამ ვერადავერ ახერხებს მომხრეთა დიდი რაოდენობით თავმოყრას. მისი მხარდამჭერები გაიფანტნენ, სხვადასხვა პატარა პარტიებში გადავიდნენ. ასეთი სურათები და პერფომანსებია მოსალოდნელი 2024 წლის არჩევნების წინაპერიოდშიც.

– არჩევნებამდე ერთ წელზე ნაკლები დრო დარჩა. მოსალოდნელია თუ არა ოპოზიციის მხრიდან რაიმე მკვეთრი აქტიურობა ამომრჩეველთა მიმხრობის მიზნით?

– მათ ბაზა არ აქვთ. დიახ, აქვთ ფინანსები, აქვთ ტელევიზია, მაგრამ მხარდამჭერები შემოეცალათ. საქართველოში ხმას აძლევენ იმას, ვინც ქარიზმატული ლიდერია და მოსახლეობაში პოპულარობით სარგებლობს. ქართველები ყურადღებას არ აძლევენ პლატფორმებს, იდეოლოგიას, პარტიულ პროგრამებს. საჭიროა ისეთი ადამიანი, რომელიც რაღაც ლოზუნგებს გაიძახის, გაჰყვირის, მაგრამ ისე, რომ ეს ხალხისათვის დამარწმუნებელი იყოს. დღეს ასეთი ლიდერი ოპოზიციას არ ჰყავს, ამაზე სოციალური დაკვეთა არ არსებობს. ქვეყანა ეკონომიკურად ვითარდება, შემოსავლები მატულობს. ამას ყველა ხედავს და ამიტომ ამ ფონზე პოპულისტობა ძნელია. ოპოზიციას კარგად ესმის, რომ მას 5%-იანი ბარიერის გადალახვაც კი არ შეუძლია და ღიზიანდება, რაღაცის მოფიქრებას ცდილობს, პერფომანსებს და პროტესტებს ატარებს.

მე იმედი მაქვს, რომ ქვეყნის მთავრობას, რომელსაც, სსხვათა შორის, დაუზოგავად ვაკრიტიკებ ბევრი შეცდომის გამო, ეყოფა თავშეკავება და ოპოზიციის პროვოკაციებს არ აჰყვება, შეინარჩუნებს საშინაო და საგარეო პოლიტიკის სწორ კურსს…

– ამას წინათ პირველი წინასაარცევნო კოალიციის შექმნა გამოცხადდა, რომელშიც შევიდნენ „ერთიანი ნაცმოძრაობა“ და „სტრატეგია აღმაშენებელი“. თქვენი შეფასებით, რას წარმოადგენს ეს გაერთიანება? არის თუ არა იმის ალბათობა, რომ მას სხვებიც შეუერთდებიან?

– ეს გაერთიანება სინამდვილეში ყალბია, რადგან „აღმაშენებლის“ ლიდერი გიორგი ვაშაძე ყოველთვის მიხეილ სააკაშვილის მონა-მორჩილი თანამშრომელს წარმოადგენდა და ასეთად დარჩა. თავის დროზე იგი „ნაცმოძრაობას“ გამოეყო და იმედი ჰქონდა, მოსახლეობის რარაც ნაწილს მიიმხრობდა, მაგრამ არ გამოუვიდა. გარდა ამისა, ოპოზიციაში ვხედავთ ყოფილ შს მინისტრს ვანო მერაბიშვილს, რომლის მიმართ უამრავი კომპრომატი არსებობს. ასე რომ, მოსალოდნელია საკმაოდ კოლორიტული გაერთიანებების ჩამოყალიბება.

– საქართველოს მთავრობა აცხადებს, რომ წლის ბოლომდე ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსის მიღების იმედი აქვს. რამდენად რეალურია ეს მიზანი?

– ევროკავშირში რომ ქვეყნებს მართლაც მათი რეალურად არსებული ოფიციალური პარამეტრების მიხედვით იღებდნენ, მაშინ… საქართველო მთავრობის კეთილსინდისიერებისა და გამჭვირვალობის მიხედვით მსოფლიოში მე-17 ადგილზეა, ჩვენ ამ მხრივ ევროკავშირის 15 წევრსაც კი ვუსწრებთ. კორუფციის ინდექსით 35-ე ადგილს ვიკავებთ, რაც ძალიან კარგი შედეგია. ჩვენ უკეთესები ვართ, ვიდრე აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნები, ამ მხრივ მხოლოდ მცირედ გვისწრებს ესტონეთი. სად არიან უკრაინა და მოლდოვა? სადღაც მეცხრე ათეულში… და ამ დონის მქონე უკრაინას და მოლდოვას ევროკავშირის წევრობის კანდიდატის სტატუსს ანიჭებენ, საქართველოს კი სულელურ პრეტენზიებს უყენებენ – ოლიგარქებს არ ებრძვისო. და სად არიან ეს ოლიგარქები? სააკაშვილს კი ნამდვილად ჰყავდა და ჰყავს თავიანთი ტელევიზიებითა და ფულებით. მოკლედ, ძნელი სათქმელია, მისცემენ თუ არა თბილისს კანდიდატის სტატუსს.

მე ვცდილობ ყველას ავუხსნა, თუ რას ნიშნავს ევროკავშირის წევრობის კანდიდატობა. ეს არის ფიქცია, რომელიც პრაქტიკულად არაფერს არ გვაძლევს. ეს ერთგვარი სტაფილოა, რომელსაც ცხვირწინ გვიკიდებენ. ჰკითხეთ ევროკავშირის ექსპერტებს და ყველა გიპასუხებთ, რომ ორგანიზაციას ამ ათწლეულში გაფართოების გეგმები არ აქვს, შეიძლება წლების შემდეგ მხოლოდ ჩრდილოეთ მაკედონიის მიღების საკითხი განიხილონ და მეტი არაფერი .

შენიშვნა: იმავე გაზეთ „იზვესტიაში“ სათაურით „თუ ლაინერს ებრძვი, ეს სისულელეა“ გამოქვეყნებულია ინტერვიუ პარტია „საქართველოს პატრიოტთა ალიანსის“ ლიდერთან გიორგი ლომიასთან (ესაუბრება ვალენტინ ლოგინოვი). წყარო: https://iz.ru/1552387/valentin-loginov/esli-ty-boreshsia-s-lainerom-eto-glupost

თემას ეხმაურებიან აგრეთვე პირველი აგვისტოს სხვა რუსული და ევროპული გაზეთებიც:

„მოსკოვსკი კომსომოლეცი“ (Московский комсомолец) – დაბეჭდილია სტატია სათაურით „განხეთქილების ლაინერი: პრეზიდენტი რუს ტურისტებს პროვოკატორებს უწოდებს“ (ავტორი ელისაბედ ობოლკინა). წყარო.

„კომერსანტი“ (КоммерсантЪ) – დაბეჭდილია სტატია სათაურით „კრუიზი აქციით: სამგზავრო ლაინერი რუსი ტურისტებით ბათუმი პორტიდან გააძევეს“ (ავტორი – გიორგი დვალი). წყარო

„დერ სტანდარდი“ (Der Standard) – ავსტრიის გაზეთი, რომელშიც გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ქართველების პროტესტი კრუიზულ გემზე მყოფი რუსი ტურისტების წინააღმდეგ, რომელთა შორის მუსიკოსები – კრემლის პროპაგანდისტებიც არიან“ (ავტორი – მიხაი ვოზატკა). წყარო.