ამერიკული ჟურნალი Politico იუწყება, რომ ჯო ბაიდენის წინასაარჩევნო კამპანიის დონორები შეშფოთებულნი არიან საპრეზიდენტო საარჩევნო კამპანიაში დამოუკიდებელი კანდიდატების მიერ შექმნილი საფრთხის გამო. https://www.politico.com/news/2023/10/06/biden-donors-third-party-challengers-2024-00120285

ბაიდენის კამპანიის დონორთა აზრით, დამოუკიდებელ კანდიდატებს არ აქვთ საპრეზიდენტო არჩევნებში გამარჯვების შანსი, მაგრამ მათ შეუძლიათ მოქმედი პრეზიდენტის ზოგიერთი გადაუწყვეტელი ამომრჩევლის თავის მხარეზე მოზიდვა. ამავდროულად, სპოილერი კანდიდატები არ ემუქრებიან დონალდ ტრამპს, რადგან მისი ამომრჩევლები კონსოლიდირებულია ლიდერის გარშემო.

ტრადიციულად, აშშ-ს ორი ძირითადი პარტიის – რესპუბლიკურის და დემოკრატიულის – კანდიდატები საარჩევნო რბოლის ფინალში გადიან. მაგრამ იყო შემთხვევები, როდესაც პრეზიდენტობისთვის დამოუკიდებელი კანდიდატებიც იბრძოდნენ. მაგალითად, 1992 წელს დებატებში აშშ-ის პრეზიდენტობის სამი კანდიდატი მონაწილეობდა: მოქმედი პრეზიდენტი ჯორჯ ბუში, დემოკრატი კანდიდატი ბილ კლინტონი და მილიარდერი როს პერო. მეწარმემ თავისი კამპანია მთავრობის პოლიტიკის კრიტიკაზე დააფუძნა და საბოლოოდ მიიღო ხმების 18,9%, რაც ძალიან დიდი შედეგი იყო დამოუკიდებელი კანდიდატისთვის. როს პერო არ მალავდა, რომ მონაწილეობა მიიღო საპრეზიდენტო კამპანიაში ჯორჯ ბუშისთვის ხმების მოსაშორებლად. და მან წარმატებას მიაღწია – არჩევნების შედეგების შემდეგ შეერთებული შტატების პრეზიდენტი გახდა ბილ კლინტონი.

არჩევნებში მონაწილეობის მისაღებად როს პერომ შექმნა “რეფორმების პარტია”, რომელიც მონაწილეობდა არჩევნებში სხვადასხვა დონეზე. დაახლოებით ორი წლის განმავლობაში პარტიის წევრი იყო აშშ-ის მომავალი პრეზიდენტი დონალდ ტრამპიც. ბევრი თვლის, რომ ტრამპმა პოპულისტური ტექნიკა ისესხა პეროსგან, რამაც უზრუნველყო ბიზნესმენის პოპულარობა ამომრჩევლებში. როს პეროს კრიტიკის მთავარი მიზანი მიმართული იყო „ბიუროკრატების“ წინააღმდეგ, რომლებმაც დაკარგეს კავშირი ამერიკის რეალურ პრობლემებთან. დონალდ ტრამპმა გააძლიერა ეს მესიჯი და მიაღწია წარმატებას 2016 წელს და ახლა საპრეზიდენტო კანდიდატებს შორის პოპულარობის რეიტინგების სათავეშია.

საარჩევნო რბოლაში „მესამე ძალის“ გამოჩენა, რომელიც მნიშვნელოვნად იმოქმედებს არჩევნების შედეგზე, სრულიად რეალური სცენარია. ორივე პარტია – რესპუბლიკური და დემოკრატიული –  ლიდერობის კრიზისს განიცდის. დემოკრატებს შორის არ იყო ახალგაზრდა ლიდერი, რომელიც შეძლებდა ასაკოვანი ჯო ბაიდენის ჩანაცვლებას საარჩევნო კამპანიაში. რესპუბლიკურ პარტიაში მოხდა განხეთქილება რადიკალურ ფრთას, რომელსაც დონალდ ტრამპი ხელმძღვანელობს, და რესპუბლიკელებს შორის, რომლებსაც  შეიძლება ვუწოდოთ “რეიგანისტები”. თუ “ტრამპისტები” მხარს უჭერენ ნაციონალისტურ და იზოლაციონისტურ პოზიციებს, “რეიგანისტები” დაჟინებით მოითხოვენ უფრო მკაცრ საგარეო პოლიტიკას აშშ-ს გლობალური ლიდერობის გასაძლიერებლად. სკანდალმა წარმომადგენელთა პალატის სპიკერის კევინ მაკკარტის გადადგომასთან დაკავშირებით, აჩვენა რესპუბლიკური პარტიის შიგნით ბრძოლის ინტენსივობა.

ამ პირობებში, დამოუკიდებელ კანდიდატებს შეუძლიათ გამოიყენონ ამომრჩევლების უკმაყოფილება ძირითადი პარტიის კანდიდატების მიმართ, რათა გაზარდონ მხარდამჭერთა ბაზა. ასევე არსებობს საინიციატივო ჯგუფები, რომლებიც სხვა პარტიების კანდიდატებს ხმის მიცემისკენ მოუწოდებენ. მაგალითად, ჯგუფმა სახელწოდებით No Labels უკვე მოიპოვა უფლება დაასახელოს თავისი კანდიდატი ათ შტატში. No Labels-ის მთავარმა სტრატეგმა რაიან კლენსიმ The Wall Street Journal-თან ინტერვიუში განაცხადა, რომ იგი ადანაშაულებს ორ დიდ პარტიას ახალი პოლიტიკური ლიდერების დაწიანურების წარუმატებლობაში.

ჯო ბაიდენის კამპანიის დონორები აპირებენ თავიანთი ძალისხმევის ფოკუსირებას დამოუკიდებელი კანდიდატების განეიტრალებაზე. მათ მიაჩნიათ, რომ ერთი-ერთზე ბრძოლაში ჯო ბაიდენი დაამარცხებს დონალდ ტრამპს. მაგრამ თუ „მესამე ძალა“ ჩაერევა, არჩევნების შედეგი შეიძლება არ იყოს ბაიდენის სასარგებლოდ. შესაძლებელია 1992 წლის არჩევნების სცენარი განმეორდეს, როდესაც დამოუკიდებელმა კანდიდატმა როს პერომ წაართვა ხმები მოქმედ პრეზიდენტ ჯორჯ ბუშს, რაც დაეხმარა ბილ კლინტონს არჩევნებში გამარჯვებაში. ამიტომ, ჯო ბაიდენის კამპანიის სტრატეგები ამომრჩევლებს მოუწოდებენ, არ დაკარგონ ხმა დამოუკიდებელ კანდიდატებზე, რათა ხელი არ შეუწყონ ტრამპის გამარჯვებას.

აშშ-ს საპრეზიდენტო არჩევნებამდე წელიწადზე მეტი რჩება, ამიტომ ჯერ ნაადრევია იმის პროგნოზირება, თუ რამდენად წარმატებული იქნება ბაიდენის კამპანიის ეს სტრატეგია. ამჟამად დამოუკიდებელ კანდიდატებს შორის არ არიან ისეთი გამოჩენილი ფიგურები, როგორიც იყო როს პერო. მაგრამ ლიდერობის კრიზისი ძირითად პარტიებში და ასევე ამომრჩევლების მოთხოვნა ახალ ლიდერზე ამერიკულ პოლიტიკაში, შესაძლოა ხელი შეუწყოს ძლიერი დამოუკიდებელი კანდიდატის გამოჩენას უახლოეს მომავალში.

ავთანდილ წულაძე

პოლიტოლოგი, პოლიტოლოგიის დოქტორი

ევროკომისია ყოველწლიურ ანგარიშს გაფართოებისა და მონაწილე ქვეყნების პროგრესის შესახებ ნოემბრის დასაწყისში გამოაქვეყნებს, – განაცხადა ევროკომისიის პრეზიდენტმა, ურსულა ფონ დერ ლაიენმა.

“ეს ანგარიში ევროპულ საბჭოს საშუალებას მისცემს დეკემბერში ინფორმირებული დებატები გამართოს. როდესაც ვამბობთ, რომ კანდიდატი ქვეყნებისთვის პროცესი დამსახურებაზე იქნება დაფუძნებული, სამუშაო ასევე ეხება ევროკავშირს. ჩვენ ჩვენი საშინაო დავალება უნდა შევასრულოთ, რადგან როდესაც კანდიდატები მზად იქნებიან, ევროკავშირიც მზად უნდა იყოს”, – აღნიშნა ევროკომისიის პრეზიდენტმა.

საფრანგეთის ყოფილ პრეზიდენტ ნიკოლა სარკოზის 2007 წლის საარჩევნო კამპანიის დაფინანსების საქმეზე ბრალი წაუყენეს.

ფრანგული მედიის ინფორმაციით, სარკოზის ორი ბრალი აქვს წაყენებული: შუამავალ ზიად ტაკიედინის წინააღმდეგ ბრალდების მოხსნის გამოძიებაში მოწმის მოსყიდვაში და ორგანიზებული ჯგუფის მიერ თაღლითობის ჩადენის კრიმინალურ შეთქმულებაში.

მედიის ცნობით, საუბარია 2007 წელს სარკოზის საპრეზიდენტო კამპანიის ლიბიურ დაფინანსებაში შუამავალ ზიად ტაკიედინის წინააღმდეგ ბრალდებების მოხსნის გამოძიებაზე. სარკოზის ბრალად ედება ტაკიედინზე ზეწოლა, რათა ჩვენება შეეცვალა. 2020 წელს ზიად ტაკიედინმა განაცხადა: სარკოზის არ ჰქონდა ლიბიის დაფინანსება საპრეზიდენტო კამპანიისთვის. იგივე ტაკიედინი 2016 წელს აცხადებდა, რომ 2006 და 2007 წლებში ნიკოლა სარკოზისა და კლოდ გეანს სამი ჩემოდანი ფული – სულ ხუთი მილიონი ევრო გადასცა.

2018 წელს სარკოზის ბრალი წაუყენეს კორუფციაში, კამპანიის უკანონო დაფინანსებასა და ლიბიის სახელმწიფო სახსრების დახარჯვაში.

აშშ-ის პრეზიდენტი ჯო ბაიდენი ნოემბერში აშშ-ში ჩინელ კოლეგა სი ძინპინთან შეხვედრას გეგმავს. ამის შესახებ ინფორმაციას გამოცემა The Washington Post-ი აშშ-ის პრეზიდენტის ადმინისტრაციის მაღალჩინოსნებზე დაყრდნობით ავრცელებს.

წყაროების თანახმად, შეხვედრა ნოემბერში ამერიკულ ქალაქ სან-ფრანცისკოში იგეგმება.

შეხვედრის მიზანს ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობების სტაბილიზება წარმოადგენს. თეთრი სახლის ერთ-ერთმა წარმომადგენელმა აღნიშნა, რომ არსებობს „მყარი“ შესაძლებლობა, რომ შეხვედრა შედგება.

აშშ-ის პრეზიდენტის ადმინისტრაციის კიდევ ერთი მაღალჩინოსნის თქმით, ბაიდენი მოუთმენლად ელის სი ძინპინთან შეხვედრას, მაგრამ „ჯერ არაფერი არ არის დადასტურებული“.

თეთრი სახლის წარმომადგენლების თქმით, გეგმები მას შემდეგ გამყარდება, რაც ჩინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი ვან ი უახლოეს კვირებში ვაშინგტონს ეწვევა.

დონალდ ტრამპი აშშ-ის კონგრესის წარმომადგენელთა პალატის მოკლევადიან სპიკერობას დათანხმდა.

აშშ-ის ყოფილმა პრეზიდენტმა „ფოქს ნიუს დიჯითალთან“ ინტერვიუში განაცხადა, რომ თანახმაა, იყოს სპიკერი მოკლე ვადის განმავლობაში, რაც რესპუბლიკური პარტიის გაერთიანებას ისახავს მიზნად, ვიდრე კანონმდებლები მიიღებენ გადაწყვეტილებას, ვინ უნდა დაიკავოს თანამდებობა.

„მე მთხოვეს, რომ ვისაუბრო როგორც გამაერთიანებელმა, რადგან ბევრი მეგობარი მყავს კონგრესში. მათ მკითხეს, მივიღებ თუ არა ამას პარტიისთვის მცირე დროით, ვიდრე დასკვნამდე მივლენ. მე ამას იმიტომ არ ვაკეთებ, რომ მსურს – საჭიროების შემთხვევაში გავაკეთებ, თუ ისინი ვერ შეძლებენ გადაწყვეტილების მიღებას“, – განაცხადა დონალდ ტრამპმა.

აშშ-ის ყოფილ პრეზიდენტს არ დაუკონკრეტებია, ვინ სთხოვა პალატის სპიკერობა.