25 დეკემბერი ქრისტეს შობის (შობა) დღესასწაულია. ქრისტიანული რელიგიური დღესასწაული, აღინიშნება 25 დეკემბერს. ზოგი მართლმადიდებელი ეკლესია, მათ შორის ქართული, აღნიშნავს იულიუსის კალენდრით 25 დეკემბერს (რაც გრიგორიანული კალენდრის 7 იანვარს ემთხვევა). 377 წლამდე საქრისტიანოს აღმოსავლეთ ნაწილში შობა იდღესასწაულებდა 6 იანვარს, ნათლისღებასთან ერთად, სწორედ ისე როგორც ის დარჩა შეერთებული სომხეთის სამოციქულო ეკლესიაში. იოანე ოქროპირის ინიციატივით და მეცადინეობით, შობის დღესასწაული გამოყოფილ იქნა და გადატანილ იქნა დეკემბრის 25-ზე. იმ დროინდელ სწავლულთა (გრიგოლ ნოსელისა, აგვისტინე იპპონელისა და სხვ.) გამოკვლევით, ქრისტეს შობა მოხდა ზამთრის მზის მოქცევის დღეს — 25 დეკემბერს, სწორედ იმ დღეს, როდესაც მზე და დედამიწა იწყებენ ერთმანეთთან დაახლოებას. 1923 წელს საქართველოს ეკლესიამ, ქრისტეფორე III-ის (ციცქიშვილი) მამამთავრებისას, პირველად სცადა ახალი კალენდრის შემოღება, რის შედეგადაც ახალი სტილის კალენდარი 1923-1925 წლების განმავლობაში მოქმედებდა ჩვენს ეკლესიაში, თუმცა მოსახლეობის არაინფორმირებულობის გამო ეს მცდელობა წარუმატებელი გამოდგა. 1927 წლის 24 ივნისის კათოლიკოს-პატრიარქთა წმინდა ამბროსის (ხელაია) მამამთავრებისას საქართველოს ეკლესიის წმინდა სინოდმა განაჩინა შობის დღის ახალი სტილით, 25 დეკემბრის აღნიშვნის შესახებ. საეკლესიო კრების გადაწყვეტილება მხოლოდ შეჩერებულია. 1928 წლის 28 სექტემბერს საქართველოს ეკლესიის საკათალიკოსო სინოდმა განაჩინა ახალი სტილის დროებით შეჩერებაზე. განჩინება მღვდელმთავრებს ავალებდა, მომავალში მაინც გაეწიათ პროპაგანდა ახალი სტილის სასარგებლოდ.

25 დეკემბერს ქრისტესშობას 10 ავტოკეფალიური, მართლმადიდებელი ეკლესია ქრისტიანების უმრავლესობასთან ერთად იზეიმებს: კონსტანტინოპოლის ალექსანდრიის ანტიოქიის საბერძნეთის კვიპროსის რუმინეთის ბულგარეთის ალბანეთის ჩეხეთ-სლოვაკეთისა ამერიკის 7 იანვარს ქრისტესშობას 6 ავტოკეფალიური მართლმადიდებელი ეკლესია შეხვდება: იერუსალიმის რუსეთის საქართველოს სერბეთის პოლონეთის

25 დე­კემ­ბე­რი სა­ქარ­თვე­ლოს კა­თო­ლი­კოს-პატ­რი­არ­ქის, უწ­მინ­დე­სი­სა და უნე­ტა­რე­სის, ილია მე­ო­რის აღ­საყ­დრე­ბის დღეა.

ვახ­ტანგ გორ­გას­ლის დროს ბრძო­ლა­ში თავი გა­მო­უ­ჩე­ნია ვინ­მე სნოს. მე­ფეს მისი ვაჟი მო­უ­ნათ­ლავს და ღუ­დუ­შა­უ­რი და­ურ­ქმე­ვია, მის სა­ხელ­ზე კი ციხე აუ­შე­ნე­ბია.

ღუ­დუ­შა­უ­რე­ბი ხევ­ში ცხოვ­რობ­დნენ და ცნო­ბი­ლი მებ­რძო­ლე­ბი ყო­ფი­ლან, მათ შო­რის სი­მა­მა­ცით გა­მორ­ჩე­უ­ლი ში­ო­ლა ღუ­დუ­შა­უ­რი გახ­ლდათ და რო­გორც ამ­ბო­ბენ, სწო­რედ მისი შთა­მო­მა­ვა­ლია სრუ­ლი­ად სა­ქარ­თვე­ლოს კა­თო­ლი­კოს-პატ­რი­არ­ქი, უწ­მი­დე­სი და უნე­ტა­რე­სი ილია II.

ში­ო­ლა ღუ­დუ­შა­უ­რი VII სა­უ­კუ­ნის და­სა­წყის­ში ცხოვ­რობ­და. ფლობ­და ღუ­დუ­შა­ურ­თა ხე­ო­ბას, რო­მელ­შიც შე­დი­ო­და აჩხო­ტი და რამ­დე­ნი­მე სო­ფე­ლი: სნო, ახალ­ცი­ხე, კარ­კუ­ჩა და მთე­ლი ხე­ო­ბა. ში­ო­ლას სა­ხე­ლი რომ დარ­ჩე­ნი­ლი­ყო, მისი პირ­და­პი­რი შთა­მო­მავ­ლო­ბი­დან ზო­გი­ერ­თმა ში­ო­ლაშ­ვი­ლე­ბის გვა­რი მი­ი­ღო.

უწ­მინ­დე­სი­სა და უნე­ტა­რე­სის, ილია მე­ო­რის მამა, გი­ორ­გი ღუ­დუ­შა­უ­რი, და­ი­ბა­და და ცხოვ­რობ­და სნო­ში. დედა – ნა­ტა­ლია კო­ბა­ი­ძე კი სო­ფელ სი­ო­ნი­დან გახ­ლდათ. 1927 წელს ვლა­დი­კავ­კაზ­ში დრო­ე­ბით სა­ცხოვ­რებ­ლად სახ­ლი შე­უ­ძე­ნი­ათ და იქ გა­და­სუ­ლან. გი­ორ­გი ღუ­დუ­შა­უ­რის ოჯახ­თან ბევრ სა­სუ­ლი­ე­რო პირს ჰქონ­და ურ­თი­ერ­თო­ბა, მათ შო­რის, სრუ­ლი­ად სა­ქარ­თვე­ლოს კა­თო­ლი­კოს-პატ­რი­არქ კა­ლის­ტრა­ტე ცინ­ცა­ძეს. პატ­რი­არ­ქი ვლა­დი­კავ­კაზ­ში მცხოვ­რებ ქარ­თვე­ლებ­თან სწო­რედ მათი ოჯა­ხის სა­შუ­ა­ლე­ბით ამ­ყა­რებ­და ურ­თი­ერ­თო­ბას.

ძა­უ­გის (ვლა­დი­კავ­კა­ზი) ქარ­თუ­ლი ეკ­ლე­სია მა­შინ სა­ქარ­თვე­ლოს კა­თო­ლი­კოს-პატ­რი­არ­ქის იუ­რის­დიქ­ცი­ა­ში შე­დი­ო­და, სა­დაც ქრის­ტე­შო­ბის დღეს სამი დღის ახალ­შო­ბი­ლი მო­ნათ­ლეს და მეფე ერეკ­ლეს პა­ტივ­სა­ცე­მად ირაკ­ლი და­არ­ქვეს. სა­ქარ­თვე­ლოს მო­მა­ვა­ლი პატ­რი­არ­ქი კა­თო­ლი­კოს-პატ­რი­არქ კი­რი­ო­ნის ყო­ფილ­მა მდი­ვან­მა, არ­ქი­მან­დრიტ­მა ტა­რას­მა (კან­დე­ლა­კი) მო­ნათ­ლა. ბავ­შვის ნათ­ლია იყო მო­ნა­ზო­ნი ზო­ი­ლე (დვა­ლიშ­ვი­ლი).

არ­ქი­მან­დრი­ტი ტა­რა­სი შემ­დეგ­ში ხელ­დას­ხმულ იქნა წილკ­ნის ეპის­კო­პო­სად და დაკ­რძა­ლუ­ლია სვე­ტი­ცხოვ­ლის ტაძ­რის ეზო­ში, მო­ნა­ზო­ნი ზო­ი­ლე კი ჯერ ბე­დი­ის, ხოლო შემ­დეგ მცხე­თის სამ­თავ­როს დე­და­თა მო­ნას­ტრის წი­ნამ­ძღვა­რი გახ­ლდათ. ნათ­ლი­ას ნათ­ლუ­ლი ხში­რად დაჰ­ყავ­და სამ­თავ­როს მო­ნას­ტერ­ში, სა­დაც ჯერ კი­დევ სამი წლის ირაკ­ლი ში­ო­ლაშ­ვი­ლი-ღუ­დუ­შა­უ­რი ერთხე­ლაც კა­თო­ლი­კოს-პატ­რი­არ­ქს კა­ლის­ტრა­ტე ცინ­ცა­ძეს შეხ­ვდა. პატ­რი­არ­ქის­გან პა­ტა­რას ლოც­ვა-კურ­თხე­ვა მი­უ­ღია.

გი­ორ­გი ში­ო­ლაშ­ვი­ლის შვი­ლე­ბი თა­ვი­დან­ვე ეკ­ლე­სი­ურ გა­რე­მო­ში იზ­რდე­ბოდ­ნენ. ოჯა­ხი სა­ლო­ცა­ვად წმი­და ილია წი­ნას­წარ­მე­ტყვე­ლის სა­ხე­ლო­ბის ეკ­ლე­სი­ა­ში და­დი­ო­და. გი­ორ­გის შინ ღვთის­მშობ­ლის სა­ხელ­ზე მე­ო­რე ეკ­ლე­სია მო­უ­წყვია. “მინ­და, ჩემი ბავ­შვო­ბა გა­ვიხ­სე­ნო. ყო­ველ სა­ღა­მოს, ძი­ლის წინ, მა­მა­ჩე­მი და-ძმებს ხა­ტე­ბის წინ დაგ­ვა­ყე­ნებ­და და ლოც­ვებს წაგ­ვი­კი­თხავ­და, ზოგ ლოც­ვას ჩვენც გვა­კი­თხებ­და, მა­გა­ლი­თად, 90-ე ფსალ­მუნს აუ­ცი­ლებ­ლად რო­მე­ლი­მე ჩვენ­განს გვათ­ქმე­ვი­ნებ­და, შემ­დეგ ნა­კურთხ წყალს გვას­ხუ­რებ­და და და­სა­ძი­ნებ­ლად გაგ­ვიშ­ვებ­და, თვი­თონ კი ლოც­ვას აგ­რძე­ლებ­და და იმით ამ­თავ­რებ­და, რომ ყო­ველ­თა წმი­და­თა ქარ­თველ­თა ხა­ტის წინ მუხლს იმ­დენ­ჯერ მო­იყ­რი­და, რამ­დე­ნი წმინ­და­ნი­ცაა გა­მო­ხა­ტუ­ლი ამ ხატ­ზე და ყო­ვე­ლი მათ­გა­ნის­გან ლოც­ვა-კურ­თხე­ვას ითხოვ­და”, – იხ­სე­ნებს პატ­რი­არ­ქი ილია II.

1952 წელს ირაკ­ლი ში­ო­ლაშ­ვი­ლი-ღუ­დუ­შა­ურ­მა ვლა­დი­კავ­კა­ზის 22-ე სა­შუ­ა­ლო სკო­ლა და­ამ­თავ­რა და სწავ­ლა მოს­კო­ვის სა­სუ­ლი­ე­რო სე­მი­ნა­რი­ა­ში გა­ნაგ­რძო, რო­მე­ლიც ზა­გორსკში მდე­ბა­რე­ობს. სა­სუ­ლი­ე­რო სე­მი­ნა­რია პირ­ვე­ლი ხა­რის­ხის დიპ­ლო­მით და­ამ­თავ­რა და, რო­გორც სა­უ­კე­თე­სო სტუ­დენ­ტი, სა­სუ­ლი­ე­რო აკა­დე­მი­ის პირ­ველ კურ­სზე ჩა­ი­რი­ცხა.

იმ დროს წმი­და სა­მე­ბის მო­ნას­ტრის წი­ნამ­ძღვა­რი იყო მო­მა­ვალ­ში მოს­კო­ვი­სა და სრუ­ლი­ად რუ­სე­თის პატ­რი­არ­ქი პი­მე­ნი. “მე სიყ­ვა­რუ­ლით ვიხ­სე­ნებ მოს­კო­ვის სა­სუ­ლი­ე­რო სე­მი­ნა­რი­ა­ში სწავ­ლის წლებს, როცა სტუ­დენ­ტე­ბი­ცა და მას­წავ­ლებ­ლე­ბიც სი­ხა­რუ­ლით დავ­დი­ო­დით მა­შინ ჯერ კი­დევ ახალ­გაზ­რდა, ძალ­ღო­ნით აღ­სავ­სე წი­ნამ­ძღვრის მჭევ­რმე­ტყვე­ლუ­რი და ღრმა ში­ნა­არ­სის მქო­ნე ქა­და­გე­ბე­ბის მო­სას­მე­ნად…

… გან­სა­კუთ­რე­ბით ჩვენ ბე­რად აღ­კვე­ცის წეს­ზე დას­წრე­ბა გვიყ­ვარ­და”, – იხ­სე­ნებს სა­ქარ­თვე­ლოს კა­თო­ლო­კოს-პატ­რი­არ­ქი.

აკა­დე­მი­ის ახალ­გაზ­რდა სტუ­დენტს სწო­რედ ამან გა­და­ა­წყვე­ტი­ნა ბე­რად შედ­გო­მა.

1957 წლის 16 აპ­რილს, 24 წლის ასაკ­ში კა­თო­ლი­კოს-პატ­რი­არქ მელ­ქი­სე­დეკ III-ეს ლოც­ვა-კურ­თხე­ვით, თბი­ლი­სის ალექ­სან­დრე ნე­ვე­ლის ტა­ძარ­ში სა­სუ­ლი­ე­რო აკა­დე­მი­ი­ის II კურ­სის სტუ­დენ­ტი ბე­რად აღ­კვე­ცეს. ბე­რად აღ­კვე­ცის სა­ი­დუმ­ლო ეპის­კო­პოს­მა ზი­ნო­ბიმ (მა­ჟუ­გა) შე­ას­რუ­ლა და ბერს სა­ხე­ლად ილია უწო­და.

“ეს ტა­ძა­რი გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლია პი­რა­დად ჩემ­თვის იმი­ტომ, რომ აქ, 1957 წელს, ღვთის გან­გე­ბი­თა და უწ­მი­დე­სის და უნე­ტა­რე­სის, სრუ­ლი­ად სა­ქარ­თვე­ლოს კა­თო­ლი­კოს-პატ­რი­არ­ქის მელ­ქი­სე­დეკ მე­სა­მის ლოც­ვა-კურ­თხე­ვით, მე­უ­ფე ზი­ნო­ბიმ ბე­რად აღ­მკვე­ცა. ამ პე­რი­ო­დის ახალ­გაზ­რდებს შო­რის მე ვი­ყა­ვი პირ­ვე­ლი ბერი. ასე რომ, ამ ტაძ­რი­სა და წმი­და ალექ­სან­დრე ნე­ვე­ლის, მღვდელ­მო­წა­მე გრი­გო­ლის ლოც­ვა-კურ­თხე­ვა მუ­დამ მი­ფა­რავს”, – ასე იხ­სე­ნებს პატ­რი­არ­ქი ალექ­სან­დრე ნე­ვე­ლის ეკ­ლე­სი­ას.

იმა­ვე წლის 18 აპ­რილს სი­ო­ნის სა­პატ­რი­არ­ქო ტა­ძარ­ში ბერი ილია ხელ­დას­ხმულ იქნა იე­რო­დი­აკ­ვნად, 1959 წლის 10 მა­ისს კი წმი­და სერ­გის მო­ნას­ტრის ლავ­რა­ში იე­რო­დი­ა­კო­ნი ილია მოს­კო­ვი­სა და სრუ­ლი­ად რუ­სე­თის პატ­რი­არ­ქის, უწ­მი­დეს ალექ­სი 1-ელის მიერ ხელ­დას­ხმულ იქნა მღვდელ­მო­ნაზვნად.

ჯერ კი­დევ აკა­დე­მი­ა­ში სწავ­ლის დროს, მღვდელ­მო­ნა­ზონ­მა ილი­ამ სა­კან­დი­და­ტო შრო­მა: “ათო­ნის ივე­რი­ის მო­ნას­ტრის ის­ტო­რია” და­წე­რა, რის­თვი­საც ღვთის­მე­ტყვე­ლე­ბის კან­დი­და­ტის სა­მეც­ნი­ე­რო ხა­რის­ხი მი­ე­ნი­ჭა. იმა­ვე 1960 წელს და­ამ­თავ­რა მოს­კო­ვის სა­სუ­ლი­ე­რო აკა­დე­მია პირ­ვე­ლი ხა­რის­ხის დიპ­ლო­მით, რის შემ­დე­გაც აკა­დე­მი­ის საბ­ჭომ, რო­გორც სა­უ­კე­თე­სო­თა შო­რის სა­უ­კე­თე­სოს, საპრო­ფე­სო­რო სტი­პენ­დი­ან­ტად დარ­ჩე­ნა შეს­თა­ვა­ზა. სა­შუ­ა­ლე­ბა ეძ­ლე­ო­და, ლექ­ცი­ე­ბი წა­ე­კი­თხა სა­სუ­ლი­ე­რო სე­მი­ნა­რი­ა­სა და აკა­დე­მი­ა­ში, მაგ­რამ უწ­მინ­დე­სი­სა და უნე­ტა­რე­სის ეფ­რემ II-ის კურ­თხე­ვა სხვაგ­ვა­რი იყო: მღვდელ­მო­ნა­ზონ ილი­ას სამ­შობ­ლო­ში უნდა და­ე­წყო მოღ­ვა­წე­ო­ბა. ამი­ტომ მან უარი თქვა სა­პა­ტიო კა­რი­ე­რა­ზე, სამ­შობ­ლო­ში დაბ­რუნ­და და ბა­თუ­მის სა­კა­თედ­რო ტა­ძარ­ში მღვდელმსა­ხუ­რად გამ­წეს­და.

და იღ­ვა­წა თით­ქმის ყვე­ლა ხა­რისხში, ხოლო აჭა­რა­ში შვი­დი წლის მან­ძილ­ზე მოღ­ვა­წე­ო­ბის შემ­დეგ, პარ­ტი­არ­ქის ლოც­ვა-კურ­თხე­ვით, 1967 წელს ცხუმ-აფხა­ზე­თის ეპის­კო­პო­სად გა­და­იყ­ვა­ნეს. 1969 წელს აღყ­ვა­ნილ იქნა მიტ­რო­პო­ლი­ტის ხა­რისხში და მიტ­რო­პო­ლიტ­მა ილი­ამ სო­ხუმ­ში 11 წელი დაჰ­ყო.იყო მცხე­თის სა­სუ­ლი­ე­რო სე­მი­ნა­რი­ის პირ­ვე­ლი რექ­ტო­რი – (1963-1972 წლე­ბი).

1977 წელს გარ­და­იც­ვა­ლა სრუ­ლი­ად სა­ქარ­თვე­ლოს კა­თო­ლი­კოს-პატ­რი­არ­ქი და­ვით V (დევ­და­რი­ა­ნი). 1977 წლის 9 ნო­ემ­ბერს, წმი­და სი­ნო­დის გან­ჩი­ნე­ბით, პატ­რი­არ­ქის მო­საყ­დრე გახ­და ცხუმ-აფხა­ზე­თის მიტ­რო­პო­ლი­ტი ილია.

1977 წლის 23 დე­კემ­ბერს თბი­ლი­სის სი­ო­ნის სა­პატ­რი­არ­ქო ტა­ძარ­ში გა­მარ­თულ­მა სა­ქარ­თვე­ლოს სა­მო­ცი­ქუ­ლო ეკ­ლე­სი­ის XII ად­გი­ლობ­რივ­მა კრე­ბამ გა­ნი­ხი­ლა სა­ქარ­თვე­ლოს ეკ­ლე­სი­ის ახა­ლი კა­თო­ლი­კოს-პატ­რი­არ­ქის არ­ჩე­ვის სა­კი­თხი და მიტ­რო­პო­ლი­ტი ილია ერ­თხმად იქნა არ­ჩე­უ­ლი სრუ­ლი­ად სა­ქარ­თვე­ლოს კა­თო­ლი­კოს-პატ­რი­არ­ქად და ეწო­და ილია II. ილია I სა­ქარ­თვე­ლოს ეკ­ლე­სი­ას მარ­თავ­და 390-400 წლებ­ში.

“ვიდ­რე ვცო­ცხლობ, მუ­დამ ჩემს თვალ­წინ იქ­ნე­ბა ის უხი­ლა­ვი და მა­ინც ხი­ლუ­ლი ტახ­ტი, რო­მელ­ზეც მე­უ­ფის ძლი­ერ­მა მარ­ჯვე­ნამ ამიყ­ვა­ნა. ჩემს გულ­ზე წა­რუშ­ლე­ლად წე­რია ის მო­ვა­ლე­ო­ბა­ნი, რო­მელ­ნიც მის­მა უსა­ზღვრო მო­წყა­ლე­ბამ და­მა­კის­რა”, – ბრძა­ნა სა­ქარ­თვე­ლო კა­თო­ლი­კოს-პატ­რი­არ­ქმა.

უწ­მინ­დე­სის აღ­საყ­დრე­ბა 1977 წლის 25 დე­კემ­ბერს მოხ­და. ამ დღეს მარ­თლმა­დი­დე­ბე­ლი ეკ­ლე­სია წმინ­და მღვდელმთავ­რის სპი­რი­დონ ტრი­მი­ფუნ­ტე­ლის ხსე­ნე­ბას აღ­ნიშ­ნავს.

ილია I სა­ქარ­თვე­ლოს ეკ­ლე­სი­ას მარ­თავ­და 1600 წლის წინ 390-400 წლებ­ში.

საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტრომ საქართველოს აფროსნობის ფედერაციას ოლიმპიური კლასის (ILCA) ხუთი ახალი ნავი გადასცა.

თბილისის ზღვის კლუბში ნავების გადაცემას სპორტის მინისტრი თეა წულუკიანი, საქართველოს აფროსნობის ფედერაციის პრეზიდენტი დევი ქიტუაშვილი, ვეტერანი აფროსნები გურამ ბიგანიშვილი და
ჯუმბერ ცომაია და სპორტსმენები ესწრებოდნენ.

ახალი ოლიმპიური ნავებით სპორტსმენები იასპარეზებენ საერთაშორისო ტურნირებზე, მათ შორის მოემზადებიან 2028 ოლიმპიური წლისთვის. აფროსნობის ფედერაციას მსგავსი ტიპის ოლიმპიური კლასის ნავები აქამდე არ ჰქონია. საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტრომ ბრიტანული კომპანიისგან (OVINGTON) ხუთი ნავის შესაძენად, მათი ტრანსპორტირებისა და განბაჟებისთვის ფედერაციას 2023 წელს გამოუყო 93234,42 ლარი.