გერმანული გაზეთი „ნოიე ვესტფალიშე“ (Neue Westfälische – იბეჭდება გერმანიის ჩრდილოეთ რეინ-ვესტფალიის მხარის ქალაქ ბილეფილდში) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „კავკასიის ძლიერი ქალები: მედეა, ნინო და თამარი – ამ ლეგენდარულმა ადამიანებმა საქართველოს ისტორიაში უდიდესი როლები შეასრულეს“ (ავტორი – ეკხარტ ეიხლერი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

ოქრო საწმისი – ყველას თუ არა, ბევრს მაინც წაუკითხავს და მოუსმენია მითი ვერძის  ტყავზე, მოოქროვილი მატყლით. ძველი ბერძნები იმდენად იყვნენ გატაცებული მისი ხელში ჩაგდებისათვის, რომ იაზონი და 50 ზღვაოსანი ხომალდ „არგოს“ მეშვეობით ლეგენდარულ ოქროს ქვეყანა კოლხეთში გაგზავნეს. იაზონი კოლხიდის მეფის ასულმა მედეამ შეიყვარა და ოქროს საწმისის დაუფლებაში დაეხმარა – თავისი მაგიური უნარი გამოიყენა.

მითების თანახმად, ოქროს საწმისი, სავარაუდოდ, ქუთაისში ინახებოდა. აქ, დასავლეთ საქართველოში მდებარეობდა კოლხეთის სამეფო, რომელიც თავისი სიმდიდრით უამრავ მტერ-მოყვარეს იზიდავდა, განსაკუთრებით კი ცხვრის ტყავებით ოქროს მოპოვების წესით, რომელიც კავკასიის მდინარეების ნაპირებზე მრავლად იყო. ალბათ, ესეც სტიმულს აძლევდა ბერძნების სიხარბეს. თუ როგორ იყო განვითარებული საიუველირო საქმე – ოქრომჭედლობა – ძველ კოლხეთში, ამაში დავრწმუნდებით, თუ თბილისის მუზეუმების სიმდიდრეს დავათვალიერებთ, ან თვით ქუთაისის ცენტრში მდებარე დიდი შადრევანით, სადაც მოოქროვილი ლომია გამოსახული, როგორც სიმბოლო უძველესი ოქრომჭედლური ხელოვნებისა. კოლხელი ქალის მედეას ძეგლი დგას ბათუმში – საქართველოს შავიზღვისპირა ქალაქში.

დასავლეთ საქართველოში არგონავტების ყოფნიდან ორი ათასი წლის შემდეგ, მეოთხე საუკუნეში ქვეყნის სცენაზე გამოდის კიდევ ერთი ქალი, სახელად ნინო, რომელსაც უდიდესი დამსახურება მიუძღვის ქრისტიანობის გავრცელებაში – იგი იბერიაში (ასე ერქვა მაშინ აღმოსავლეთ საქართველოს) ფეხით მივიდა კაპადოკიიდან. წმინდა ნინო იყო სამედიცინო საქმის მცოდნეც, რომელმაც იბერიის მეფე მირიანი მძიმე ავადმყოფობისგან განკურნა. მეფე იმდენად იყო აღფრთოვანებული ნინოს მისიონერული საქმიანობით, რომ მან 337 წელს ჩვენი წელთაღრიცხვით ქრისტიანობა სახელმწიფო რელიგიად გამოაცხადა.

საქართველოს ძველ დედაქალაქ მცხეთაში მდებარე ორი ტაძარი – სვეტიცხოველი და კვრის მონასტერი – წმინდა ნინოს სახელს უკავშირდება, ისინი იუნესკოს მიერ მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში არიან შეტანილნი. ჯვრის მონასტრიდან თუ გადმოიხედავთ, ღვთიური პეიზაჟის მომსწრენი გახდებით. წმინდა ნინო საქართველოში საკულტო ფიგურას წარმოადგენს: ათასობით წლის განმავლობაში ვაზი და ღვინო ქართული კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენს და როცა ნინომ ქართველებში ქრისტიანობა გაავრცელა, ამას ვაზის ჯვრით ხელში აკეთებდა. ნინო დაკრძალულია სოფელ ბოდბეში, სადაც მისი სახელობის ქალთა მონასტერი მოქმედებს.

საქართველოს მესამე ლეგენდარული ქალია თამარ მეფე, რომლის მმართველობის პერიოდში – 1184-1213 წლებში – ქვეყანა რეგიონში უძლიერეს და უმდიდრეს სახელმწიფოდ გადაიქცა. თამარ მეფის პიროვნება ლეგენდებითაა მოსილი, იგი წარმოდგენილია როგორც ბრძენი და სამართლიანი, ენერგიული და გაწონასწორებული მმართველი. მან გარდაქმნა სახელმწიფო მმართველობის სისტემა, შექმნა სამოქალაქო სამართლის, დემოკრატიისა და კანონის უზენაესობის საფუძველი. თამარ მეფის ბიოგრაფად ითვლება პოეტი შოთა რუსთაველი, რომელმაც, დიდი მეფის მალული სიყვარულით, დაწერა ქართული ეროვნული ეპოსის სიმბოლო – პოემა „ვეფხისტყაოსანი“, რომლის სტრიქონები და აფორიზმები ყოველმა ქართველმა ზეპირად იცის.

თამარ მეფის სახელთანაა დაკავშირებული საქართველოს კიდევ ერთი ისტორიული არქიტექტურული მარგალიტი – კლდეში გამოკვეთილი ქალაქი ვარძია. აქ, მდინარე მტკვრის ზემოთ 500 მეტრი სიმაღლის ტუფის კლდეში 13-სართილიანი 5 ათასი მღვიმეა გამოკვეთილი, რომლის მშენებლობა გიორგი III-მ დაიწყო და მისმა შვილმა თამარმა დაასრულა. საჭიროების შემთხვევაში ვარძიაში თავის შეფარება 50 ათას ადამიანს შეეძლო. ყველა სათავსოში არის ვენტილაცია და წყალსადენი… ვარძიაშივეა გიორგი მესამისა და თამარის მშვენიერი ფრესკები“.

სტატიაში საუბარია აგრეთვე „ქართვლის დედის“ ძეგლზე, რომელიც სიმბოლურად ქართველ ქალს, ქართველ დედას ანსახიერებს – „მას ერთ ხელში ღვინის თასი უჭირავს – მოყვრისათვის, მეორეში კი ხანჯალი – მტრისათვის“. მოხსენიებულია აგრეთვე ცნობილი კინომსახიობი ქალი სოფიკო ჭიაურელი („მარლენ დიტრიხი საქართველოდან“),  პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი და ა.შ.

წყარო

ფრანგული გაზეთი „ლე ფიგარო“ (Le Figaro) სათაურით „განადგურებული დასავლური ტანკები და ჯავშანტექნიკა“ – არასასიამოვნო სიურპრიზი კიევისათვის“, რომელშიც კორესპონდენტი მაი ჰიუგო სტრატეგიული კვლევების ფონდის სამხედრო ექსპერტს ოლივიე კამპფს ესაუბრება.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

„როგორც აღმოჩნდა, რუსებს ტანკსაწინააღმდეგო იარაღის ბევრი სახეობა ჰქონიათ, რომელიც მათ საშუალებას აძლევს ერთ კვირაზე მეტ ხანს მოიგერიონ უკრაინის არმიის ტანკების შეტევა, უფრო მეტიც – ხელთ იგდონ დასავლური მძიმე ტექნიკა: გერმანული ტანკები „ლეოპარდები“ და ამერიკული ჯავშნიანი მანქანები „ბრედლები“. კომპეტენტური წყაროების მონაცემების მიხედვით, უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა [მხოლოდ ერთ ბრძოლაში] დაკარგეს – და ეს ვიდეოკადრებითაც დასტურდება – ოთხი თანამედროვე ტანკი „ლეოპარდი“ და 16 ამერიკული „ბრედლი“. რუსები დასავლური ტექნიკის შესაჩერებლად და გასანადგურებლად იყენებენ როგორც დამკვრელ ვერტმფრენებს (Ка-52) ტანკსაწინააღმდეგო რაკეტებით, ასევე არტილერიას და ყველაზე საიმედო იარაღს – „ლანცეტის“ ტიპის დრონებს.

ჩვენ ვესაუბრებით სტრატეგიული კვლევების ფონდის სამხედრო ექსპერტს ოლივიე კამპფს, რომელიც ყურადღებით აკვირდება რუსეთ-უკრაინის ომის მიმდინარეობას.

– რამდენიმე დღის წინ დასავლური მძიმე ტექნიკის ხელში ჩაგდების შემდეგ რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ გამოიყენა ტერმინი – „ომის ალაფი“ (War trophy – „ომის ტროფეი“). თქვენი აზრით, ისარგებლებს თუ არა მოსკოვი ამ ფაქტით პროპაგანდისათვის?

– რა თქმა უნდა, ნამდვილად ისარგებლებს. შესაძლოა, რუსებმა ეს ტანკები ვერ გაარემონტონ, რადგან მათ სათადარიგო ნაწილები არ ექნებათ, მაგრამ მოსკოვში წაიღებენ და იქ გამოფენენ მოსახლეობის საჩვენებლად… ასეთი ფაქტები ხომ პიარის ძლიერ საშუალებას წარმოადგენს. რასაკვირველია, ამერიკელებისათვის და გერმანელებისათვის სასიამოვნო არ იქნება თავიანთი „ლეოპარდებისა“ და „ბრედლების“ ჩვენება მათივე საელჩოების წინ მოსკოვში…

– უკრაინამ ეს დანაკარგები კონტრშეტევის პირველივე ეტაპზე განიცადა. როგორ იქნება აღქმული ეს სამხედრო დანაკლისი დასავლელი მოკავშირეების მიერ – ისინი სამომავლოდ იძუნწებენ უკრაინისათვის იარაღით დახმარების საქმეში?

– იცით, მე დარწმუნებული არა ვარ, რომ დასავლეთს კიდევ ბევრი ტექნიკა აქვს რეზერვში უკრაინისათვის გასაგზავნად… ეს დანაკარგები ნამდვილად სიურპრიზი აღმოჩნდა. შეტევა ისე არ მიდის, როგორც დასავლეთი თავდაპირველად ვარაუდობდა, ანუ დასავლური გეგმის მიხედვით. რა თქმა უნდა, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ კონტრშეტევამ კრახი განიცადა, თუმცა დებიუტი მაინცდამაინც დიდად დამარწმუნებელი არ არის… იცით, ყველაზე არასასიამოვნო მომენტი ის ფაქტი კი არ არის, რომ რუსებმა ჩვენი ტექნიკა ხელთ იგდეს, არამედ მათ მიერ განადგურებული და დაზიანებული ტექნიკის რაოდენობა. საკმაოდ ბევრი „ლეოპარდი“, „ბრედლი“ და „М113“ იქნა მწყობრიდან გამოყვანილი. ყველაზე მეტად სწორედ ესაა შემაშფოთებელი – ათ დღეში ამდენი მძიმე ტექნიკის დაკარგვა? რაც უკან მოათრიეს, მათი რემონტიც ადგილზე შეუძლებელია. ამას დრო ჭირდება.

– გამოდის, რომ კონტრშეტევის პირველი დღეები ოპტიმიზმს არ იწვევს?

– მთავარი არასასიამოვნო მოულოდნელობა ის გახდა, რომ უკრაინელებს იმედი ჰქონდათ, რომ იოლად მიანგრ-მოანგრევდნენ რუსების თავდაცვითი პოზიციების პირველ ხაზს და ფიქრობდნენ, რომ რუსებს უფრო გამაგრებული პოზიციები სიღრმეში ექნებოდათ, მაგრამ შეცდნენ. როგორც აღმოჩნდა, მათ კარგად გაამაგრეს პირველიც და შემდგომი ხაზებიც. ჩვენ აღმოვჩნდით არა მსუბუქი „თავდაცვითი ფარდის“ წინ, არამედ ნამდვილი სამხედრო ხელოვნებით შექმნილი თავდაცვითი ხაზის წინ“.

წყარო

ბრიტანულ ჟურნალ „ეკონომისტში“ (The Economist) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „უკრაინის არმიის კონტრშეტევა არაერთგვაროვანი პროგრესით“.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

უკრაინის არმიის კონტრშეტევა უკვე მეორე კვირაა გრძელდება, მისი კონტურები სულ უფრო მკაფიო ხდება: ერთი მიმართულებაა ქალაქ ბახმუტისკენ – ლუგანსკის ოლქში, მეორე – ქალაქ სოლედარისკენ – დონეცკის ოლქში და მესამე – ქალაქ ორეხოვ-ტოკმაკისკენ – ზაპოროჟიეს ოლქში, რომელიც, მიზნის გათვალისწინებით, კონტრშეტევის ცენტრალურ მიმართულებად შეიძლება ჩაითვალოს (ყირიმ-დონბასის დერეფნის გაჭრა და აზოვის ზღვის ნაპირზე გასვლა).

რადგან მოწინააღმდეგეებს ჯერ-ჯერობით თავიანთი რეზერვები მთლიანად არ გამოუყენებიათ, ამიტომ მთავარ ბრძოლებს სადღაც ორი ან სამი კვირის შემდეგ უნდა ველოდოთ“, – ნათქვამია სტატიაში.

დღეისათვის უკვე ჩანს, რომ ყველაზე წარმატებული შეტევა დონეცკის ოლქში განხორციელდა, სადაც უკრაინის არმიის შვიდმა ბრიგადამ ოთხი დღის ბრძოლებით რამდენიმე სოფელი გაათავისუფლა (ბლაგოდატნოე, სტოროჟევო, მაკაროვკა და სხვები), 60 კვადრატული კილომეტრის ფართობით. ეს პროგრესი დაჩრდილა ზაპოროჟიეს ოლქში განხორციელებულმა წარუმატებელმა შეტევამ, ორეხოვ-ტოკმაკისაკენ, რომლებიც მძიმე ბრძოლებით აღინიშნა – უკრაინის არმიამ ტექნიკისა და ცოცხალი ძალის დიდი დანაკლისი განიცადა. რუსეთის ოფიციალურმა სტრუქტურებმა უკვე გამოაქვეყნეს დაზიანებული და აფეთქებული დასავლური ჯავშანტექნიკის ფოტოები და ვიდეოკადრები. ერთ-ერთ ვიდეოკადრში ჩანს, რომ გერმანული „ლოპარდის“ ძრავა მუშაობდა და მის ირგვლივ რუსი ჯარისკაცი დადიოდა. რა თქმა უნდა, რუსებიც ზარალდებიან: როგორც პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა აღიარა, რომ რუსეთის არმიამ კიევის კონტრშეტევის დაწყების დღიდან 54 ტანკი დაკარგა [მისი თქმით, უკრაინამ ბევრად მეტი – 160 ტანკი და 360 ჯავშანმანქანა].

დასავლელი ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ უკრაინას ჯერ-ჯერობით კონტრშეტევა მთელი ძალებით არ აქვს დაწყებული – თავდაპირველად მხოლოდ რუსული თავდაცვითი პოზიციების სუსტი ადგილები გამოვლინდა, ნამდვილი საომარი მოქმედებები მალე იქნება. „ვხედავ, რომ კონტრშეტევა დაიწყო, მაგრამ ჯერ სრული ძალებით არ მიმდინარეობს“, – ამბობს გადამდგარი გენერალი ფედერიკ ბენ ჰოჯესი, ევროპაში აშშ-ის ჯარების ყოფილი სარდალი., – როცა ჩვენ მსხვილი მექანიზებული ქვედანაყოფების შტურმის მოწმენი გავხდებით, მაშინ უკვე ნათელი გახდება, რომ კონტრშეტევის მთავარი აქტი დაიწყო“. ფედერიკ ბენ ჰოჯესს ეთანხმება კონრად მუზიკაც – ექსპერტი Rochan Consulting-დან, რომელიც ომს თვალყურს ადევნებს. მისი თქმით, უკრაინის ძირითადი ძალები ჯერ კიდევ არ არიან ბრძოლებში ჩაბმული და ამიტომ წინ კიდევ შეიძლება ბევრი რამ მოხდეს. „ზაპოროჟიეს ოლქში მხოლოდ სამი ბრიგადა იბრძვის, ამიტომ დასკვნების გამოტანა ჯერ ნაადრევია“, – ამბობს კონრად მუზიკა.
ავიაცია მნიშვნელოვან როლს ასრულებს: განსაკუთრებით საშიშია უკრაინელებისათვის რუსული დამკვრელი ვერტმფრენების მოქმედება. კიევის ჰაერსაწინააღმდეგო დაცვა სუსტია და რაც არის, ისიც შეიძლება განადგურდეს „ლანცეტის“ ტიპის დრონებით.

უკრაინელებისათვის საკმაოდ მომგებიანი სიტუაცია შეიქმნა კახოვკის ჰესის კაშხლის დანგრევით: მართალია, რუსეთმა ისარგებლა და თავისი ძალები კახოვკიდან ჩრდილოეთით გადააჯგუფა, მაგრამ უკრაინელებისთვისაც მომგებიანი სიტუაცია შეიქმნა – უეცრად მოვარდნილმა წყალმა დნეპრის მარცხენა ნაპირზე არსებული რუსული თავდაცვითი სისტემა მთლიანად გაანადგურა და წყლის დაკლების შემდეგ უკრაინის ქვედანაყოფებს შეუძლიათ ნაკლები დანაკარგებით გადაადგილდნენ.

დასავლელი ოფიციალური პირების თქმით, უკრაინის არმიას ყველაფერი აქვს მნიშვნელოვანი წარმატების მისაღწევად: რაკეტებით შეიძლება ყირიმსაც მისწვდნენ და აზოვის ზღვის ნაპირზე განლაგებულ ქალაქებსაც, მაგრამ ისინი ასევე ამბობენ, რომ წარმატებისთვის საჭირო იქნება აგრეთვე „იღბალიც“ – რუსების მიერ დაშვებული უხეში შეცდომები. ბუნებასაც შეუძლია თავისი როლი შეასრულოს: მომავალ კვირაში წვიმებია მოსალოდნელი, რაც, მართალია, უკრაინის წინსვლას შეაფერხებს, მაგრამ რუსული ავიაციის მოქმედებაც შეყოვნდება.

„რასაც მე ვხედავ, მაძლევს იმის თქმის შესაძლებლობას, რომ ყველაფერი გეგმის მიხედვით მიდის“, – განაცხადა 13 ივნისს დიდი ბრიტანეთის თავდაცვის მინისტრმა ბენ უოლესმა, – უკრაინელები წარმატებას აღწევენ“. უფრო რადიკალურ პროგნოზს აკეთებს ჯეკ უოტლინგი ბრიტანეთის თავდაცვითი კვლევების სამეფო ინსტიტუტიდან (RUSI): „რუსებს ნამდვილი გამოცდა ჯერ კიდევ წინ ელოდებათ, ისინი სულ მალე ჯოჯოხეთში მოხვდებიან“.

წყარო