თურქეთის სახელმწიფო ტელერადიოკომპანიის TRT–ის ვებ-საიტზე, რუბრიკით „კუთხე-კუნჭული“, გამოქვეყნდა სტატია, რომელიც აჭარის მაჭახელის რეგიონს ეძღვნება.  პირველი პუბლიკაცია სათაურით „თურქული და ქართული მაჭახელი – ორად გაყოფილი რეგიონი“ ეხებოდა ისტორიულ მომენტებს (https://www.trt.net.tr/georgian/programebi/2023/08/08/kut-xe-kunchuli-nomeri-49-2022-2023-2021399, მეორე – დღევანდელი – თურქული მაჭახელის სიტუაციას ასახავს.

გთავაზობთ პუბლიკაციას:

თურქეთის მაჭახელის შესახებ საუბარს ისევ ვაგრძელებთ. წინა გადაცემაში როგორც ვთქვით, თურქეთის საზღვრებში მოქცეულ მაჭახელის (მაჭახლის) რეგიონს თურქულად ჯამილის უწოდებენ. ართვინის, ბორჩხას დიდ რეგიონში შემავალი ჯამილის რეგიონის მთავარი სოფელი თავად ჯამილია. მთლიანად მაჭახლის რეგიონი თავისი სოფლებით, იუნესკოში შესულ სოფელ ჯამილის ბიოსფერულ ნაკრძალს უწევს მასპინძლობას. ეს უნიკალური კლიმატი, ბიომრავალფეროვნება და ძველი ტყეები გარემოს დაცვის მკაცრი მეთვალყურეობის ქვეშაა და როგორც ვთქვით იუნესკოს მიერ „კონტროლდება“. როგორი გასაკვირიც არ უნდა იყოს, თურქეთში უკვე საკმაო პოპულარობით ცნობილი იოგათი დაკავებული ჯგუფებისთვის ყველაზე წარმტაცი გაჩერება სწორე მაჭახელია. აქ არსებული ხელუხლებელი ბუნების ძალა და ენერგია მედიტაციით გატაცებულ ჯგუფებს იზიდავს. ადგილობრივებისთვის ეს ერთგვარი შემოსავლის წყაროდაც იქცა. ახალ-ახალი საოჯახო პანსიონატები სწორედ ამ ტყეების სანახავად ჩამოსულთათვის გაიხსნა და ადგილობრივი ახალგაზრდა მოსახლეობისთვის დიდ ქალაქებში მიგრაციისგან თავის ასარიდებლად კარგი საშუალება გამოდგა.

მაჭახლის ბუნებრივი საფარის მრავალფეროვნება ფუტკრის სიუხვესაც იწვევს და ამიტომაც მაჭახლის რეგიონის სოფლების თაფლი განსაკუთრებულია. ის არა მარტო თურქეთში არამედ საზღვრებს გარეთაც გააქვთ. მას ყოველდღიური მოხმარებისათვის საუზმეზე და კონდიტერიაში, ასევე სამკურნალო დანიშნულებითაც იყენებენ. აქ მოყვანილი თაფლისა და ფუტკრის რძის მიღებით კი სიმსივნით დაავადების დროს იმუნიტეტის გასაძლიერებლად მიმართავენ ხოლმე.

მაჭახელში (სოფელ ჯამილიში) თაფლის ფესტივალებიც კი იმართება. ფესტივალზე რეგიონში მოყვანილი თაფლის ყველა სახეობაა წარმოდგენილი. აქ სოფლები ერთმანეთსაც კი ეჯიბრებიან ვინ უფრო კარგ თაფლს გამოჰფენს.

სოფელი ჯამილი კავკასიური ჯიშის ფუტკრის გამრავლებისა და გავრცელების ცენტრია. ფუტკრის ეს ჯიში ამ ტერიტორიაზე სხვა ჯიშებს არ ერევა და ბუნებრივ პირობებში არსებობას უკვე რამდენიმე საუკუნეა აგრძელებს. იმის გამო, რომ სწორედ აქ მცხოვრები ფუტკრები მაჭახლის რეგიონის მრავალფეროვანი ფლორით სარგებლობენ, ამიტომაც მათ წარმოქმნილ თაფლში კვებითი ღირებულება მაღალია. როგორც ვიცით, კავკასიური ჯიშის ფუტკარი დანარჩენ სახეობებთან შედარებით დიდი ხორთუმით გამოირჩევა, ამიტომაც ყვავილების გულის სიღრმემდე აღწევს და დიდი რაოდენობით ნექტარს მოიპოვებს. თაფლზე სწორედ ამ ყვავილების მრავალსახეობის გემრიელი და სურნელოვანი კვალი აღინიშნება.

მაჭახელში არსებული ტყის საფარი ენდემური სახეობებითაც გამოირჩევა, ამიტომაც მისი გაფრთხილება ორმაგად საყურადღებოა. თუმცა ადგილობრივებს გარემოს დაცვისა და გაფრთხილების ბუნებრივი ინსტიქტები თან სდევთ. მათ არანაირი სამართლებრივი და სახელმწიფოებრივი ან თუნდაც იუნესკოს წესდების შეხსენება არ სჭირდებათ, მათ თავიანთი ტყის, მიწის ფასი ყველაზე უკეთ იციან. მაჭახლის რეგიონში ნათესავები ან მეზობლები ერთმანეთზე ტყის გადაცემისას (სხვადასხვა მიზეზებით ხდება გადაცემა: გაყიდვა, გაცვლა, ან კიდევ თავად თუკი ვერ უვლის, სხვაზე გაჩუექება) სპეციალური ხელშეკრულება იდება, სადაც წერია, რომ ტყე გადაებარება მავანს და მას ევალება, ტყისთვის ოჯახივით გაფრთხილება.

აღნიშნულ რეგიონში „სკა“ სახელწოდების ფილმიც გადაიღეს ცნობილი გერმანელ-თურქი მსახიობის მერიემ უზერლის მონაწილეობით. ფილმი მაჭახლის რეგიონში მეფუტკრეობის მნიშვნელობას უსვამს ხაზს. ფილმში მაჭახლის რეგიონის უნიკალური, ხელუხლებელი  ბუნების კადრებიცაა გადმოცემული.

წყარო

ბრიტანული საინფორმაციო სააგენტო „როიტერი“ (Reuters) აქვეყნებს ანალიზიტიკურ სტატია-კომენტარს სათაურით „როგორ დაიცავს თავს დონალდ ტრამპი ჯორჯიაში წაყენებული ბრალდებისგან?“ (ავტორი – ჯეკ ქუინი), რომელშიც აშშ-ის ექს-პრეზიდენტ დონალდ ტრამპის წინააღმდეგ ჯორჯიას შტატში წაყენებული ბრალდებები და ბრალდებულის გამართლების შესაძლებლობებია გაანალიზებული.

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

დონალდ ტრამპი ახალი ბრალდებისგან სავარაუდოდ თავს სიტყვის თავისუფლების არგუმენტით დაიცავს და ხმების შესაძლო გაყალბებით გამოწვეულ შეშფოთებას მოიმიზეზებს. თუმცა, სპეციალისტები ფიქრობენ, რომ ყოფილ პრეზიდენტს ჯორჯიის სასამართლოში თავის დაცვა გაუჭირდება, რადგან ნებისმიერი მოტივაციის მიუხედავად, საქმე პირდაპირ მიუთითებს იმაზე, რომ ტრამპი კანონს გამიზნულად არღვევდა.

“თუნდაც მას ეფიქრა, რომ იმის უფლება ჰქონდა, რაც ჩაიდინა, ეს არ ამართლებს თაღლითურ აქტივობას”, – ამბობს ყოფილი ფედერალური პროკურორი დანია პერი. მისი თქმით, “რომც გჯეროდეს, რომ ვინმე სხვას ბანკში შენი კუთვნილი ფული უდევს, ეს არ ნიშნავს, რომ მისი გაფლანგვის უფლება გაქვს”.

შეერთებული შტატების ყოფილ პრეზიდენტს 15 აგვისტოს ახალი ბრალი წაუყენეს. ჯორჯიის შტატის ნაფიც მსაჯულთა დიდი კოლეგიის საბრალდებო დასკვნა დონალდ ტრამპს შეთქმულებაში და 2020 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების შედეგების თავის სასარგებლოდ შეცვლის მცდელობაში ადანაშაულებს.

ფულტონის ოლქის პროკურორმა ფანი უილისმა განაცხადა, რომ დონალდ ტრამპს და მის თანაშემწეებს ბრალი სისხლის სამართლის დანაშაულის 41 პუნქტით წაუყენეს. აქედან 13 პუნქტი თავად ექს-პრეზიდენტს ეხება. მათში შედის რეკეტი, ყალბი განცხადებები და საჯარო მოხელეების კანონდარღვევისკენ წაქეზება.

ყოფილი პრეზიდენტი, რომელიც 2024 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებშიც მონაწილეობას აპირებს, თავს დამნაშავედ არ ცნობს. ბრალდების გამოქვეყნებამდე, მან პროკურორი პარტიულ მიკერძოებაში დაადანაშაულა და თქვა, რომ ფანი უილისი არჩევნებზე მისი გამარჯვების შანსების შემცირებას ცდილობს. “ეს მმართველი კლასის მხრიდან ხალხის არჩევანის შეზღუდვის სახიფათო მცდელობაა” – ნათქვამია დონალდ ტრამპის განცხადებაში.

სამართლებრივი საქმის ექსპერტულ წრეებში ვარაუდობენ, რომ დონალდ ტრამპის დაცვის გუნდი ძირითადად დაეყრდნობა შეერთებული შტატების კონსტიტუციის პირველ შესწორებას, რომელიც სიტყვის თავისუფლებას იცავს. მაგრამ, ჯერ კიდევ კითხვვის ნიშნის ქვეშაა ის, თუ რამდენად მოიცავს ეს მუხლი გაყალბებას, შეთქმულებას, მოქრთამვას და მსგავს ბრალდებებს.

არ არის გამორიცხული, რომ ყოფილი პრეზიდენტის ადვოკატებმა თქვან – მან არ იცოდა, თუკი კანონს არღვევდაო. დაცვის მხარეს შეუძლია ასევე განაცხადოს, რომ ეს პოლიტიკური პროცესია, რადგან პროკურორი ფანი უილისი მმართველი ძალის – დემოკრატიული პარტიის წევრს წარმოადგენს.

“ეს ყველაფერი ‘სიტყვიერი დანაშაულია” და სიტყვიერი დანაშაული შესაძლოა არც ისე სერიოზული იყოს, როგორც ფიზიკური ქმედება”, – ამბობს ბენეტ გერშმენი, ყოფილი ფედერალური პროკურორი. ის ახლა იურისპრუდენციის პროფესორია ფეისის უნივერსიტეტში.

მაგრამ, მისი თქმით, “ადვოკატები ძალზე ფრთხილად უნდა იყვნენ, რადგან თუ მათი არგუმენტაცია მტკიცებულებას არ დაეყრდნობა, ისინი დაისჯებიან”. გერშმენი აღნიშნავს, რომ დისციპლინარული სასჯელი 2020 წლის არჩევნების საქმეზე მომუშავე ბევრმა ადვოკატმა მიიღო, რადგან მათ დამამტკიცებელი დოკუმენტაცია ვერ წარმოადგინეს.

წყარო