„უკრაინის მთავრობამ, პირველად ომის ორი წლის განმავლობაში, გადაწყვიტა შემოეღო ელექტროენერგიის დროებითი ციკლური გამორთვები ქვეყნის მთელ ტერიტორიაზე, თვით ზაფხულის პერიოდშიც კი, ეკონომიკური ხარჯვის მიზნით“, – ნათქვამია აშშ-ის გაზეთ „ნიუ-იორკ თაიმსში“ (The New York Times) დაბეჭდილ სტატიაში, სათაურით: “რუსეთის არმიის დაბომბვების პირობებში, უკრაინა ცდილობს მომხმარებლებისათვის ელექტროენერგიის მიწოდება უზრუნველყოს” (ავტორები – კონსტან მეხე, მარია ვარენიკოვა).

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

უკრაინის არმიის სარდლობა მთელი ძალების დაძაბვით ცდილობს წინააღმდეგობა გაუწიოს რუსეთის ჯარების წინსვლას, პარალელურად კი მთავრობა აცხადებს, რომ კვლავ დადგა ძნელად გადასალახავი პრობლემის წინაშე: აუცილებელია ელექტროენერგიის მიწოდების შენარჩუნება ისეთ პირობებში, როცა რუსეთის არმია სულ უფრო ხშირად ბომბავს უკრაინის ელექტროსადგურებს და მათ ანგრევს.

ელექტროენერგიის ეკონომიის მიზნით მთავრობამ დაადგინა, რომ უკრაინის მთელ ტერიტორიაზე, საერთო-ეროვნული მასშტაბით, რეგულარულად იქნება შემოღებული, თვით ზაფხულის პერიოდშიც კი, ელექტროენერგიის ვეერული – დროებით-ციკლური – გამორთვები. მსგავსი ფაქტები ადრეც ხდებოდა, მაგრამ მხოლოდ რეგიონებში, ახლა კი ხელისუფლება იძულებული გახდა გამორთვები მთელი ქვეყნის მასშტაბით განახორციელოს.

„ბრძოლა ელექტროენერგიის წარმოების შესანარჩუნებლად ჩვენთვის ახალ ფრონტს წარმოადგენს”, – დაწერა გასულ კვირას სოციალურ ქსელებში მაქსიმ ტიმჩენკომ, რომელიც უკრაინის ყველაზე მსხვილ კერძო ელექტროენერგეტიკულ კომპანიას (DTEK) ფლობს.

მისი თქმით, კომპანიის თანამშრომლები „დროსთან ბრძოლაში“ არიან ჩაბმულნი, რომ რაც შეიძლება მალე აღადგინონ დაზიანებული ელექტროსადგურები და მომხმარებლები ენერგიით უზრუნველყონ.
ელექტროენერგიის საყოველთაო გამორთვები დაგეგმილია საღამოს 6 საათიდან და შუაღამემდე გაგრძელდება. გრაფიკი პირველად გავრცელდება ქვეყნის მთელ ტერიტორიაზე, თუმცა გაურკვეველია, თუ როდემდე იქნება დენის მიწოდება შეზღუდული – ვადები, თუნდაც მიახლოებითი, ჯერ-ჯერობით განსაზღვრული არ არის.
უკრაინელებისათვის განსაკუთრებით მძიმე იყო 2022/2023 წლების ზამთარი, როცა რუსეთის ჯარი მეთოდურად ურტყამდა ქვეყნის მრავალრიცხოვან ელექტროსადგურებს, რის შედეგადაც მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი სინათლისა და გათბობის გარეშე დარჩა, თუმცა უკრაინის არმიამ სწრაფად ისწავლა რუსული რაკეტების ჩამოგდების ხერხები, გააძლიერა ჰაერსაწინააღმდეგო დაცვა და მეტ-ნაკლებად სიტუაცია გააუმჯობესა. ასე იყო მიმდინარე წლის გაზაფხულამდე.

იმდენად, რამდენადაც უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს ჯერ-ჯერობით ისევ არ ჰყოფნით იარაღი და საბრძოლო მასალები, განსაკუთრებით აშშ-ის კონგრესში გადაწყვეტილების მიღების გაჭიანურების გამო (მართალია, კონგრესმენებმა დახმარების პაკეტი საბოლოოდ მიიღეს, მაგრამ იარაღის უკრაინამდე მიტანას დრო ჭირდება), დღეს კიევს რუსეთის დარტყმებისადმი წინააღმდეგობის გაწევა უძნელდება, თანაც ისეთისა, რომელიც სულ უფრო გაწაფული და დახვეწილი ხდება.
რუსეთის გააქტიურება უკრაინის ენერგეტიკული ობიექტების დაბომბვაში აძლიერებს იმის საფრთხეს, რომ ელექტროენერგიის გამორთვები ნეგატიურად იმოქმედებს არამარტო კერძო მომხმარებლებზე, არამედ ზიანს მიაყენებს სამხედრო-თავდაცვით მრეწველობასაც და თანაც ზუსტად იმ დროს, როცა პროდუქციის გამოშვება მწვავედ არის აუცილებელი.

„რა თქმა უნდა, ელექტროენერგიის გამორთვა წარმოების ტემპებს ანელებს, რომელიც სულ უფრო ძვირადღირებული ხდება“, – ამბობს ალექსანდრე დმიტრიევი, რომელიც უკრაინის არმიისათვის იარაღისა და სამხედრო ტექნიკის მიწოდების საკოორდინაციო ჯგუფში მუშაობს, – სამოქალაქო მოსახლეობას ელექტროენერგიის პრობლემის გადატანა შედარებით იოლად შეუძლია, მაგრამ სამხედრო მრეწველობისათვის ელექტროენერგიის მიწოდების შეწყვეტა, უბრალოდ, კოლაფსს იწვევს“.

უკრაინა ცდილობს დახმარება გარედან მიიღოს – მეზობლების მხრიდან: კიევმა უკვე მიმართა დასავლელ პარტნიორებს ელექტროქსელური მოწყობილობებითა და დანადგარებით დახმარების უზრუნველყოფის მიზნით. გარდა ამისა, უკრაინა უკვე იღებს ელექტროენერგიას რუმინეთიდან, სლოვაკეთიდან, პოლონეთიდან, უნგრეთიდან და მოლდოვადან – მართალია, არასაკმარისად, მაგრამ მაინც.
„ჩვენ ასევე მივმართეთ დასავლეთის ქვეყნებს მოგვაწოდონ ნახმარი მოწყობილობები, რომლებიც მათ აღარ ჭირდებათ, ჩვენ კი მათ შეძლებისდაგვარად გამოვიყენებთ“, – ამბობს „ნიუ-იორკ თაიმსის“ ჟურნალისტთან საუბარში კომპანია DTEK-ის პრეს-მდივანი პავლე ბელოდედი, – „ელექტრომოწყობილობების სწრაფად ყიდვა ან შეკვეთა შეუძლებელია, ამიტომ ერთადერთი, რის მიღებაც დაუბრკოლებლად შეიძლება, ნახმარი აპარატურა წარმოადგენს. ამისთვის საჭიროა მხოლოდ ამა თუ იმ ქვეყნის ხელმძღვანელთა პოლიტიკური ნება, დანარჩენს ჩვენ თვითონ მოვაგვარებთ“.

უკრაინაში შეიძლება იმ ელექტრომოწყობილობების გამოყენება, რომლებიც საბჭოური წარმოებისაა და ევროპის ყოფილ სოციალისტურ ქვეყნებს აღარ სჭირდებათ. ზოგიერთი პოსტკომუნისტური ქვეყნიდან ჩამოწერილი ელექტროდანადგარების მიწოდების პროცესი უკვე დაიწყო.

ცნობილი უკრაინელი მოკრივე ალექსანდრე უსიკი, რომელიც გასულ კვირას მსოფლიოს აბსოლუტური ჩემპიონი გახდა მძიმე წონაში, ამ კამპანიას შეუერთდა და გაავრცელა ვიდეორგოლი, რომელშიც მას მაისური აცვია წარწერით „ბრძოლა სინათლისათვის“. მოკრივემ ვიდეომიმართვაში განაცხადა, რომ უკრაინელი ხალხი რუსების შეტევას ელექტროენერგიით უზრუნველყოფის საკითხშიც გაუძლებს.

უკრაინა თავისი ჰაერსაწინააღმდეგო დაცვის განსამტკიცებლად ითხოვს საზენიტო-სარაკეტო კომპლექსების მიწოდებას, განსაკუთრებით კი ამერიკული წარმოების „პეტრიოტის“ (Patriot) სისტემებს, რათა თბოელექტროსადგურები და ჰესები რუსული რაკეტებისა და დრონებისაგან დაიცვას. „პეტრიოტის“ ორი კომპლექსი ხარკოვის ოლქში რეალურად უზრუნველყოფს ენერგეტიკული ობიექტებისა და მოსახლეობის დაცვას’, – თქვა პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ აშშ-ის სახელმწიფო მდივანთან ენტონი ბლინკენთან შეხვედრისას. პრეზიდენტმა ასევე მოუწოდა მოსახლეობას პასუხისმგებლობით მიუდგნენ ელექტროენერგიის მოხმარებას: „ჩვენ გვინდა საზოგადოებას ვაუწყოთ, თუ რა მძიმე მდგომარეობაა შექმნილი ელექტროენერგიის წარმოებაში, ამიტომ უკრაინის ყოველმა მოქალაქემ მაღალი შეგნებითა და პასუხისმგებლობით უნდა იმოქმედოს“, – განაცხადა მან ვიდეომიმართვაში.
თერძმა (ტანსაცმლის მკერავმა) ალექსანდრემ, რომელიც ელექტროენერგიის რიგით მომხმარებელს წარმოადგენს, გაზეთის ჟურნალისტთან საუბარში თქვა, რომ მას ძალიან აშფოთებს დენის ვეერული გამორთვები, რადგან მისი ბიზნესი დაზარალდება. სხვა კერძო მომხმარებლებიც უკმაყოფილონი არიან მთავრობის მიერ მიღებული გადაწყვეტილების გამო.

„როცა ელექტროდენის მოწოდება ითიშება ხოლმე, ჩემი ოჯახის წევრები ამისთვის მზად არიან და აცნობიერებენ, რომ ენერგიის ხარჯვის შემცირება აუცილებელია… მაგრამ მე ყველაზე უფრო სამუშაოზე დენის გამორთვისა მეშინია. ელექტროენერგიის გარეშე მუშაობა, უბრალოდ, შეუძლებელია“, – ამბობს ალექსანდრე, რომელმაც თავისი გვარი არ გაამჟღავნა და ანონიმად დარჩენა ისურვა.

წყარო:

ბრიტანული „ფაინენშელ თაიმსი“ (Financial Times) 22 მაისს აქვეყნებს სტატიას სათაურით: “ევროკავშირის ქვეყნები საქართველოს წინააღმდეგ სანქციების დაწესებას ითხოვენ, „რუსული კანონის“ გამო: ქართველებს შეიძლება უვიზო რეჟიმი შეუჩერდეთ” (ავტორები – ლორა დიუბუა, ანასტასია სტოგნეი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

ევროკავშირის წევრი რამდენიმე ქვეყანა დაბეჯითებით ითხოვს საქართველოს წინააღმდეგ სანქციების დაწესებას, შენგენის ზონაში უვიზო მიმოსვლის შეჩერების ჩათვლით – იმიტომ, რომ საქართველომ გამომწვევი პოზიცია დაიკავა რუსეთის კანონის მსგავსი კანონპროექტის მიღებით, „უცხოელი აგენტების შესახებ“.

საქართველომ, რომელსაც ევროკავშირის წევრობის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი აქვს, უარყო როგორც ბრიუსელის გაფრთხილება, ასევე ქვეყნის შიგნით მიმდინარე საპროტესტო აქციის მონაწილეთა მოთხოვნა და მაინც მიიღო ისეთი კანონპროექტი, რომელიც ძალიან ჰგავს რუსულ კანონს. ორივე სამართლებრივი აქტი მიმართულია არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და მასმედიის წინააღმდეგ, აიძულებს მათ, უცხოეთიდან დაფინანსების პირობებში, რეგისტრაცია გაიარონ უცხოეთის ინტერესების გამტარებელ იურიდიულ პირებად.

როგორც წყაროები იტყობინებიან, ეს საკითხი ესტონეთის, ნიდერლანდების, ჩეხეთის, პოლონეთისა და შვედეთის ინიციატივით, განხილული იქნება მომავალ კვირას დაგეგმილ ევროკავშირის საგარეო საქმეთა მინისტრების შეხვედრაზე. არსებობს დადგენილების ერთ-ერთი ვარიანტი, რომლის თანახმად, შესაძლოა საქართველოს მოქალაქეებს უვიზო რეჟიმი შეუჩერდეთ, აგრეთვე დაუწესდეს გარკვეული სანქციები.

ზოგიერთი ევროპელი ჩინოვნიკის ცნობით, რომლებიც სიტუაციას კარგად იცნობენ, „ევროპული დედაქალაქები განიხილავენ სხვადასხვა ზომების მიღებას საქართველოს მთავრობაზე ზეწოლის მოხდენის მიზნით“.

თავის დროზე ევროკავშირის ოფიციალურმა პირებმა თბილისი გააფრთხილეს, რომ „უცხოელი აგენტების შესახებ“ კანონპროექტის მიღება, ერთი მხრივ, სერიოზული ბარიერი გახდება საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანების გზაზე, ხოლო მეორე მხრივ, ქვეყანა სულ უფრო მეტად იქნება მიზიდული რუსეთის ორბიტაზე.

მმართველმა პარტიამ „ქართულმა ოცნებამ“ განაცხადა, რომ კანონპროექტის მიღების პროცესს უახლოეს დღეებში დაასრულებს, იმავდროულად დაგმო საერთაშორისო ზეწოლის მცდელობა მას შემდეგ, რაც ამერიკელმა კონგრესმენებმა ჯო ბაიდენის ადმინისტრაციას ანტიქართული სანქციების მომზადებისაკენ მოუწოდეს.

„ზოგიერთი ამერიკელი პოლიტიკოსი და ოფიციალური პირი… საქართველოსთან ურთიერთობებში შანტაჟის ენას იყენებს“, – განაცხადა „ქართულმა ოცნებამ“.

პარტიის მტკიცებით, კანონპროექტის მიღება აუცილებელი იყო, რადგან 2020 წლიდან არასამთავრობო ორგანიზაციები ორჯერ შეეცადნენ „რევოლუციის დაწყებას და ამიტომ მთავრობას არ შეუძლია უმოქმედო იყოს მესამე მცდელობის მოლოდინში“.

ევროკავშირი, სავარაუდოდ, ვაშინგტონთან შედარებით უფრო დაყოვნებით იმოქმედებს იმდენად, რამდენადაც ზოგიერთი წევრი სახელმწიფო შიშობს, ვაითუ უვიზო რეჟიმის შეჩერებამ არასასიამოვნო შედეგები გამოიწვიოს იმ ათასობით ქართველისათვის, რომლებიც „უცხოური აგენტების“ შესახებ კანონპროექტის წინააღმდეგ მიმართულ საპროტესტო აქციებზე ევროკავშირის დროშებით გამოდიან.

„ევროკავშირმა ძალიან ფრთხილად უნდა იმოქმედოს, რათა თავისი მხარდამჭერები არ დააზარალოს“, – აღნიშნა ერთ-ერთმა ევროპელმა დიპლომატმა.

უნგრეთი მხარს უჭერს საქართველოს მთავრობას და ამიტომ ბუდაპეშტს შეუძლია გადაავადოს საქართველოს წინააღმდეგ მიმართული სავარაუდო სანქციების გამოცხადება, რომლებიც ერთხმად, 27-ვე წევრის თანხმობით უნდა იქნეს მიღებული, კონსენსუსის წესით. სხვათა შორის, უნგრეთსაც აქვს მიღებული მსგავსი კანონი – შექმნილია სპეციალური სამთავრობო ორგანო, რომელიც ამოწმებს უცხოურ დაფინანსებას, მიღებულს ოპოზიციური პოლიტიკოსების, მასმედიისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ.

ქეთევან ჩაჩავამ, რომელიც თბილისში არსებულ არასამთავრობო ორგანიზაციას „განვითარებისა და დემოკრატიის ცენტრს“ ხელმძღვანელობს, განაცხადა, რომ სამთავრობო ჩინოვნიკების წინააღმდეგ მიმართული სანქციები გამართლებულია, მაგრამ მან უარყოფითად შეაფასა უვიზო რეჟიმის შეჩერების შესაძლებლობა.

„ქართველები ყველაზე ნაკლებად იმსახურებენ ასეთ სასჯელს“, – თქვა მან, – „ვიზა-ლიბერალიზაციის გაუქმება ან შეჩერება ძალიან უსამართლო გადაწყვეტილება იქნებოდა და იმავდროულად, კონტრპროდუქტიულიც“.
საქართველოს მოქალაქეები ევროკავშირის ქვეყნებში უვიზო რეჟიმით უკვე შვიდ წელზე მეტია, რაც სარგებლობენ.

2022 წელს უკრაინაში რუსეთის არმიის სრულმასშტაბიანი შეჭრის შემდეგ საქართველომ ოფიციალური განაცხადი შეიტანა ევროკავშირში გაწევრიანების თაობაზე და მიიღო წევრობის კანდიდატის სტატუსი. თუმცა ამ მიზნით მოლაპარაკება ჯერ არ დაწყებულა, სანამ არ იქნება განხორციელებული ისეთი რეფორმები, რომლებიც „უცხოეთის აგენტობის“ კანონის მოქმედებას წინააღმდეგობას გაუწევს.

წყარო