რა შეიცვლება თურქეთის პოლიტიკაში, თუ არჩევნებში რეჯეფ ერდოღანი დამარცხდება და ოპოზიცია გაიმარჯვებს

137
spot_img

თურქეთის სახელმწიფო ტელერადიოკომპანიის TRT-ის (Türkiye Radyo Televizyon Kurumu) ვებ-გვერდზე რუბრიკით „აქტუალური თემის ანალიზი“ გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით  თურქეთი: მოახლოებული არჩევნები და ტერორიზმთან ბრძოლა“, რომელშიც, 14 მაისს დაგეგმილი საპრეზიდენტო და საპარლამენტო არჩევნების წინ ტერორიზმთან ბრძოლის საკითხია განხილული. ავტორი – ჯან აჯუნი, პოლიტიკური, ეკონომიკური და საზოგადოებრივი კვლევის ცენტრის  SETA-ს საგარეო პოლიტიკის მკვლევარი.

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

ტერორისტული ორგანიზაციის PKK-ს (Partiya Karkerên Kurdistan – ქურთისტანის მუშათა პარტიის) ე.წ. ლიდერები გამუდმებით აკეთებენ განცხადებებს თურქეთის არჩევნების შესახებ და მხარს უჭერენ კანდიდატებსა და ალიანსებს ერდოღანის წინააღმდეგ. ჩანს, რომ PKK, რომელიც ცდილობს შედეგების მიღწევას ტერორით და ძალადობით და არა პოლიტიკური პროცესებით, არის ორგანიზაციის ჩიხი და მისი ხელმძღვანელების გამოუვალი სინდრომი.

ტერორისტული ორგანიზაცია PKK/KCK-ს აღმასრულებელი კომიტეტის წევრმა დიურან კალკანმა პრესისთვის განცხადება გააკეთა, სადაც იგი აცხადებს, რომ მთავრობა რეჯეფ ერდოღანის მეთაურობით უნდა დაემხოს.

ფაქტობრივად, PKK-ის ყველა მაღალჩინოსანი მსგავსი განცხადებებით გამოდიან თითქმის ყოველთვის, როდესაც თურქეთში საარჩევნო პროცესი იწყება. ისეთი სახელები, როგორებიცაა ჯემილ ბაიქი, მურათ ქარაილანი და ბესე ჰოზატი, ხაზგასმით აღნიშნეს, რომ AKP-MHP-ის, ანუ მმართველი სამართლიანობისა და განვითარების პარტიისა და ნაციონალისტური მოძრაობის პარტიის ალიანსის ძალაუფლება ნებისმიერ ფასად უნდა დაემხოს და მის ნაცვლად გონივრული ალტერნატივა შეიქმნას.

ამ კონტექსტში, ორგანიზაციის სახელით გაკეთებულ განცხადებაში, ბესე ჰოზატმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ 14 მაისის არჩევნები არ ჰგავს სხვა არჩევნებს და დასძინა, რომ სწორად მიაჩნია, რომ HDP-მა (ხალხთა დემოკრატიულმა პარტიამ) არ დაასახელა კანდიდატი ქემალ ქილიჩდაროღლუს სასარგებლოდ და რომ მათ არჩევნების დასრულებამდე „სამხედრო მოქმედებები“ შეწყვიტეს. შემდეგ ყურადღება მიიპყრო HDP-მა და სარეზერვო პარტიად ჩამოყალიბებულმა მწვანე მემარცხენე პარტიამ (YSP) ქემალ ქილიჩდაროღლუსთან და ნაციონალურ ალიანსთან ერთად. PKK/KCK ხვდება ქემალ ქილიჩდაროღლუს, HDP/YSP-ს, PKK/KCK-ს პოლიტიკურ გაფართოებას, სამართლებრივ სფეროში და სხვადასხვა ფორმატში. ამის შემდეგ მიიღეს გადაწყვეტილება, არ წარადგინონ კანდიდატი და მხარი დაუჭირონ ქილიჩდაროღლუს.

რას ნიშნავს PKK/KCK-ს ტერორისტული ორგანიზაციის მთელი ძალით ჩართვა საარჩევნო პროცესში, რეჯეფ ერდოღანის წინააღმდეგ? რატომ დაიწყო ტერორისტულმა ორგანიზაციამ, რომელიც თავისი ბუნებით შორს უნდა იყოს ლეგიტიმური პოლიტიკური სისტემისა და საარჩევნო პროცესებისგან, დაიწყო პოლიტიკური კამპანიის წარმოება?

(…)

სწორედ, რომ დიურან კალკანის ბოლო განცხადებში მთელი აზრია ჩადებული, რომელიც ხსნის PKK-ს მოქმედებებს. კალკანმა განაცხადა: „ერდოღანმა მოახდინა ეროვნული დაზვერვის სამსახურის (MİT) მობილიზება ჩვენს მოსაკლავად. ყოველდღე გვკლავენ, ხმას არავინ იღებს. ჩვენ ყველგან ვართ თავდასხმის ქვეშ, მედიის დაცვის ზონებში, ბაკურის გვირაბებში. გვკლავენ კანდილში, შენგალში და როჟოვაში. მათ სიები შეადგინეს ჩვენი მენეჯმენტის შესახებ. წითელი სია, ყვითელი სია, მწვანე სია, ნაცრისფერი სია, სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, თითოეულ სიაში ოცდაათ ან ორმოც სახელს აყენებენ. მათ სურათები გამოაქვეყნეს. ეს არ არის ჩვეულებრივი ძებნილთა სია. არამედ, საჯაროდ მოსაკლავთა სიაა“. მან ამით ფაქტობრივად გამოავლინა, თუ რა სახის ზეწოლას განიცდის PKK/KCK და რომ წამყვან კადრებს მოქმედება და მართვა აღარ შეუძლიათ.

ბოლო წლებში თურქეთის ზეწოლამ ტერორისტული ორგანიზაციის PKK-ის წინააღმდეგ სერიოზული შედეგები გამოიღო. ტერორისტული ორგანიზაცია, რომელიც თურქეთში თითქმის უმოქმედოა, ერაყსა და სირიაში „ოპერაციებით საზღვრებს მიღმა“, კარგავს ძალას. თავის მხრივ MİT-იც აგრძელებს ბრძოლის სხვა მეთოდს, რომელსაც დიურან კალკანიც გამოხატავს და ხაზს უსვამს. MİT-ის მიერ დაწყებული უსაფრთხოების ახალი დოქტრინის კონტექსტში PKK-ის ხელმძღვანელობის კადრების ლიკვიდაციის მიზნით, 2015 წლიდან მოყოლებული 500-მდე ლიდერთაგანი იქნა ლიკვიდირებული. ამან  როგორც ჩანს, სერიოზული ცვლილება გამოიწვია ორგანიზაციის მოქმედების კურსში. როგორც დურან კალკანის მხრიდან 18 აპრილს გაკეთებული განცხადებებით დასტურდება, მართებული იქნება იმის გათვალისწინება, რომ ორგანიზაციის ხელმძღვანელობა, რომლის მოძრაობა და კომუნიკაციის უნარი მძიმედ დაზიანდა, მათი განადგურების სინდრომია.

ამ კონტექსტში, PKK/KCK-ს ტერორისტული ორგანიზაციის ე.წ. ლიდერები თვლიან, რომ ერდოღანის დამხობით, ტერორიზმის წინააღმდეგ მტკიცე პოზიცია შესუსტდება, თურქეთის სამხედრო ოპერაციები შეწყდება ერაყსა და სირიაში, ხოლო HDP/YSP, რომელსაც აქვს ლეგალური სტრუქტურები, მოიმატებს ძალას და თავისთვის სივრცეს გახსნის აღმოსავლეთ რეგიონებში. მთავარი ოპოზიციური პარტიის ლიდერის, ქემალ ქილიჩდაროღლუს, მისი თანამებრძოლების და HDP/YSP-თან მისი ჩართულობის ზოგიერთი განცხადება ასევე იძლევა ამ მიდგომის საშუალებას.

თუმცა, ტერორიზმთან ბრძოლა თურქეთის ეროვნული უსაფრთხოების მთავარი საკითხია. მიუხედავად იმისა, რომ PKK ასე ახლოს არის გადაშენებასთან, უსაფრთხოების ამჟამინდელი დოქტრინა მტკიცედ უნდა შენარჩუნდეს.

წყარო