ბრიტანულ „დეილი ტელეგრაფში“ (The Daily Telegraph) დაბეჭდილია სტატია სათაურით „უკრაინას შეუძლია რღვევის პროცესში მყოფ რუსეთის რეჟიმს ბოლო მოუღოს“ (ავტორი – ჰემიშ ბრეტონ-გორდონი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:

ალბათ, ერთადერთი, რაც შეიძლება დარწმუნებით ითქვას „ვაგნერის“ მხრიდან გადატრიალების წარუმატებელი მცდელობის შემდეგ, ის არის, რომ რუსეთს არათუ მსხვილი ქალაქების, არამედ საკუთარი საზღვრების დაცვაც არ შეუძლია. შესაბამისად, დასავლეთმა ერთი მნიშვნელოვანი დასკვნა უნდა გააკეთოს: უკრაინას იმდენი თავისუფლება და ინსტრუმენტები უნდა მისცეს, რომ კიევმა რუსეთის სისუსტით ისარგებლოს და ვლადიმერ პუტინის რეჟიმი საბოლოოდ დაამხოს.

მთელი ამ ომის განმავლობაში პუტინი ეყრდნობოდა იმ ვარაუდს, რომ უკრაინის საომარი მოქმედებები მხოლოდ მისივე ტერიტორიით იქნებოდა შემოფარგლული. კრემლს ეგონა, რომ ომს თითზე ჩამოსათვლელ დღეებში დაასრულებდა. ახლა პუტინი ფიქრობს, რომ დასავლეთი უკრაინის არმიას თავისი საზღვრების გარეთ გასვლის ნებას არ მისცემს. რუს დიქტატორს ჰგონია, რომ ნატოს ეშინია და ამიტომ უკრაინის ჯარის რუსეთის ტერიტორიაზე შეჭრას არ დაუშვებს.
მაგრამ რატომ არ უნდა შეიჭრას უკრაინის არმია რუსეთის ტერიტორიაზე? მოსკოვი უკვე დასავლეთიდან ეკონომიკურად იზოლირებულია, მისი არმია ძლივძლივობით იცავს თავს და აქედან გამომდინარე, აღორძინების პროცესში მყოფი დასავლეთისადმი მას წინააღმდეგობის გაწევა უჭირს.

რა თქმა უნდა, უკრაინის არმიას აქვს შესაძლებლობა ღია მასიური დარტყმა მიაყენოს საკუთრივ რუსეთის ტერიტორიას. გასული დღეების მოვლენები ექსტრაორდინარული იყო: რამდენიმე ათასმა დაქირავებულმა ჯარისკაცმა იოლად გაიარა ასობით კილომეტრი და მოსკოვს მიუახლოვდა. და ამ დროს, თქვენ წარმოიდგინეთ, რას იზამს ბრძოლებში გამოწრთობილი უკრაინის რეგულარული არმია, რომელიც უახლესი დასავლური იარაღით არის შეიარაღებული?
რუსეთის მიერ განცდილმა დანაკარგებმა სიტუაცია იქამდე მიიყვანა, რომ მისი არმია ახალწვეულებისა და იმ ქვედანაყოფების იმედზეა, რომლებიც დიდი მანევრირებულობით არ გამოირჩევიან. შესაბამისად, უკრაინას უჩნდება შესაძლებლობა, რომ მან კონტრშეტევა, კარგი მომზადების წყალობით, უფრო შედეგიანად წარმართოს და გაარღვიოს მოწინააღმდეგის გამაგრებული ზღუდეები, რომლებსაც რუსეთი თითქმის ერთი წელი აშენებდა.

დასავლურ საზოგადოებაში ჯერ კიდევ აქვთ იმის შიში, რომ თუ ვლადიმერ პუტინი მარცხს იგრძნობს, ის „ბირთვული იარაღის ჟღარუნს დაიწყებს“. ამბობენ, რომ ჯერ კიდევ არის დიდი რისკი მასობრივი განადგურების იარაღის გამოყენებისა, მაგრამ განა რუსეთში ყველას სურს ბირთვული ომის დაწყება?

და თუ ვლადიმერ პუტინს ბირთვულქობინებიანი რაკეტების გაშვება სურს, მას ამის საბაბი დიდი ხანია აქვს – რუსული სამხედრო დოქტრინა პრეზიდენტს უფლებას აძლევს ბირთვული იარაღით ისარგებლოს, თუ მოწინააღმდეგე მის ტერიტორიას შეუტევს. კრემლმა ოკუპირებული დონბასი თავის ტერიტორიად იურიდიულად გამოაცხადა და როცა უკრაინის არმია ახლა დონბასს უტევს, მოსკოვს შეუძლია ზემოხსენებული უფლება გამოიყენოს. მაგრამ მას დღემდე არაფერი არ გაუკეთებია. და არც მაშინ არ გააკეთებს, როცა უკრაინა 2014 წელს ოკუპირებული ტერიტორიის (ყირიმის) გათავისუფლებას დაიწყებს.

გავიხსენოთ, რომ კრემლი იმუქრებოდა – თუ უკრაინა ნატოს ქვეყნების მიერ მიცემულ იარაღს რუსეთის წინააღმდეგ გამოიყენებდა, რუსეთის ამგვარ ქმედებას ნატოს აგრესიად ჩათვლიდა. ბელგოროდში შეჭრილმა უკრაინის დაქვემდებარებაში მყოფმა „რუსულმა ლეგიონმა“ ჩეხური და ბელგიური იარაღი გამოიყენა. რა გააკეთა საპასუხოდ რუსეთმა? არაფერი.

ვფიქრობ, არ არსებობს ისეთი გარემოებები, რომლის დროსაც ვლადიმერ პუტინი ბირთვულ იარაღს გამოიყენებს. უბრალოდ, მას არ შეუძლია ამის გაკეთება. მან კარგად იცის, რომ თუ იგი წითელ ღილაკზე თითით დაჭერას შეეცდება, ეს ფიზიკურად მის სასიკვდილო განაჩენსაც ნიშნავს, გარანტირებული განადგურების ან შიდა სასახლის გადატრიალების სახით. პუტინი ის კაცი არ არის, რომელიც ასეთ რისკზე წასვლად გადაწყვეტს. „ვაგნერის“ ამბოხებამ მის ავტორიტეტს გამოუსწორებელი ზიანი მიაყენა: ჩვენ პირველად ვნახეთ მისი ხელისუფლების საფრთხე რუსეთის შიგნით, თუ როგორ დაიხია უკან ე.წ. „ძლიერმა კაცმა“.

იმდენად, რამდენადაც, როგორც ჩანს, მისი ხელისუფლება მართლაც დასუსტდა, ჩვენ არავითარი სინდისის ქენჯნა არ უნდა გვქონდეს, თუ მისი დამხობისათვის მოვლენებს დავაჩქარებთ. ზოგიერთები მოგვიწოდებენ, რომ სიფრთხილე დავიცვათ, რადგან შეიძლება პუტინის მემკვიდრე უფრო უარესი აღმოჩნდესო. მაგრამ ჩვენ უკვე ერთხელ დავუშვით მსგავსი შეცდომა, როცა ერაყის პირველი ომის დროს სადამ ჰუსეინს ხელისუფლებაში დარჩენის უფლება მივეცით. თუ დიქტატორი მეზობლების წინააღმდეგ ომს იწყებს, ასეთ სიტუაციაში ყველა ალტერნატივა უკეთესია. მისი მემკვიდრე უფრო უარესი რუსეთისათვის იქნება და არა ჩვენთვის.

წყარო

აშშ-ის სახელმწიფო სამაუწყებლო კომპანიის „ამერიკის ხმის“ (Voice of America) ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებულია ვრცელი პუბლიკაცია სათაურით „რა პრობლემას ქმნის საქართველო საერთაშორისო სანქციების აღსრულების კუთხით?“, რომელშიც საქართველო-რუსეთის ეკონომიკური კონტაქტების როლი და მნიშვნელობაა განხილული, დასავლეთის სანქციების ფონზე.

გთავაზობთ პუბლიკაციას:

„ზემო ლარსზე“ ამჟამად ხორციელდება ეკონომიკური ბლოკადის გარღვევა, რომელიც ჩვენ ევროპის ქვეყნებმა მოგვიწყვეს“ – რუსეთის ფედერალური სამსახურის უფროსის რუსლან დავიდოვის ამ სკანდალური განცხადებიდან ერთი კვირის თავზე, საქართველოს დედაქალაქს სანქციების საკითხებში აშშ-ის, ევროკავშირის და დიდი ბრიტანეთის სპეცწარმომადგენლები სტუმრობენ.

ჯიმ ო’ბრაიენი, დევიდ ო’სალივანი და კუმარ აერი თბილისში, სახელმწიფო კანცელარიაში უკვე შეხვდნენ პრემიერ ირაკლი ღარიბაშვილს, საგარეო საქმეთა მინისტრ ილია დარჩიაშვილს, ეკონომიკის მინისტრ ლევან დავითაშვილსა და ფინანსთა მინისტრ ლაშა ხუციშვილს. მოგვიანებით, ტრიომ აშშ-ის, ევროკავშირის და დიდი ბრიტანეთის ელჩებთან ერთად, ქართველ ბიზნესმენებთან დახურულ შეხვედრაზე განიხილა, რა პრობლემებს უქმნის ან შეუქმნის კერძო სექტორს და საქართველოს ეკონომიკას საერთაშორისო სანქციების აღსრულება?

„სანქციებთან სრულად მიერთებას საქართველოს არავინ სთხოვს, არსებობს გარკვეული სანქციები, რომელზეც ქვეყანა მიერთებულია და არის ისეთი სანქციები, რომელსაც შეუძლია მიუერთდეს და ეს საქართველოს არ დააზიანებს. ამაზეა საუბარი და არა მთლიანად ემბარგოზე და სავაჭრო-ეკონომიკური ურთიერთობების შეზღუდვაზე რუსეთთან“, – უთხრა „ამერიკის ხმას“ ექსპერტმა საერთაშორისო უსაფრთხოების საკითხებში გიორგი ბილანიშვილმა. მისი თქმით, კითხვები საქართველოს მიმართ არსებობს იმის გამო, რომ მთავრობამ უკრაინის ომისა და სანქციების ფონზე, მნიშვნელოვნად გაზარდა ვაჭრობა რუსეთის ფედერაციასთან.

„რუსეთიდან გაზრდილია იმპორტი ძალიან მნიშვნელოვნად, მათ შორის ნავთობპროდუქტების იმპორტი. გაზრდილია რუსეთში ექსპორტიც და გაზრდილია ექსპორტი ევრაზიის ეკონომიკური კავშირის ქვეყნებში – ყაზახეთსა და სომხეთში. საფრთხე რაში მდგომარეობს? ჩვენ წარმოება არ გაგვიზრდია იმდენად, რომ საქართველოს მიერ წარმოებული პროდუქციის ექსპორტი იყოს გაზრდილი, იგივე რუსეთის ფედერაციაში, ყაზახეთში ან სომხეთში. ანუ ხდება რეექსპორტი. შესაბამისად ხდება ისეთი პროდუქციის რეექსპორტი, რომლის დეფიციტიც გაჩნდა რუსეთში, დასავლეთის მიერ დაწესებული სანქციების ფონზე. მათ შორის, შეიძლება იყოს, ისეთი პროდუქცია, რომელსაც ან ორმაგი დანიშნულება აქვს, ან მოქცეულია სანქციების ქვეშ. ეს ზრდის ე.წ მეორადი სანქციების რისკს“ – მიაჩნია გიორგი ბილანიშვილს.

საქართველო მთავრობა უკრაინაში რუსეთის არმიის შეჭრის დღიდან კატეგორიულად უარყოფს, რომ თბილისი მოსკოვს სანქციების გვერდის ავლაში ეხმარება. “ქართული ოცნების” ხელისუფლება პრინციპულად არ უერთდება რუსეთისთვის დაწესებულ სავაჭრო-ეკონომიკურ სანქციებს, თუმცა „ორმაგი დანიშბულების“ ან სანქცირებული ტვირთის რუსეთში ექსპორტს და რეექსპორტს კატეგორიულად გამორიცხავს.

„ქვეყანა მაქსიმალურად თანხვედრაშია საერთაშორისო-ფინანსურ სანქციებთან, რომელიც დაწესებული იქნა ჩვენი პარტნიორების მხრიდან“ – განაცხადა ობრაიენთან, ოსალივანთან და აერთან შეხვედრის შემდეგ, საგარეო საქმეთა მინისტრმა ილია დარჩიაშვილმა. მისი თქმით, „მას შემდეგ, რაც ჩვენს რეგიონში დაიწყო, საომარი კონფლიქტი, არცერთი ფაქტი დაფიქსირებულა რომ რომელიმე ქვეყნის მიმართულებით მომხდარიყოს სანქცირებული პროდუქციის ექსპორტი“.

„ომის დაწყების დღიდან მოყოლებული, ჩვენ ვითხოვთ, თუნდაც ერთ მტკიცებულებას, რომელიც ამას დაადასტურებდა, რომ საქართველო შესაძლოა სანქციების თავის არიდების ადგილად იქნას გამოყენებული. ასეთი მტკიცებულება ჯერ არ მიგვიღია“ – ამბობს „ქართული ოცნების“ დეპუტატი მამუკა მდინარაძე.

იმავეს აცხადებს ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურიც – „ნებისმიერი საბაჟო ოპერაცია, რომელიც ხორციელდება საქართველოში რეგისტრირებული კომპანიების მიერ და საქონელი მიემართება რუსეთის ან ბელარუსის დანიშნულებით, ექვემდებარება განსაკუთრებულ საბაჟო კონტროლს, მოწმდება ყველა მსგავსი ოპერაცია და კომპანიის ან პროდუქციის სანქციების სიაში არსებობის შემთხვევაში არ ეძლევა ოპერაციის განხორციელების უფლება“.

„სანქციების აღსრულების ნაწილში აქტიურად ვთანამშრომლობთ, როგორც ამერიკულ მხარესთან, ისე ევროკავშირის წარმომადგენლობასთან და შევთანხმდით, რომ აღნიშნული თანამშრომლობა მომავალშიც გაგრძელდება“ – ეს განცხადება ფინანსთა მინისტრმა ლაშა ხუციშვილმა, სანქციების საკითხებში სპეცწამომადგენლებთან შეხვედრის შემდეგ გააკეთა.

მეორე მხრივ, უკრაინაში რუსეთის მიერ ომის გაჩაღების შემდეგ, ოკუპანტმა მოსკოვმა სწორედ საქართველოსთან აღადგინა საჰაერო მიმოსვლა, გააუქმა სავიზო რეჟიმი და გააორმაგა ვაჭრობა.

რუსეთის ფედერალური საბაჟო სამსახურის პროგნოზით, „ზემო ლარსი – ყაზბეგის“ საბაჟო პუნქტზე 2023 წელს ტვირთბრუნვა – 15 მილიონ ტონას გადააჭარბებს. „ეს ევროპის ქვეყნების მიერ მოწყობილი ეკონომიკური ბლოკადის გარღვევაა“ – მიაჩნიათ რუსეთში.

ოკუპანტი ქვეყნის რუსეთის მიმართულებით ვაჭრობის გაორმაგებას, რაც ეწინააღმდეგება საქართველოს სტრატეგიული პარტნიორების სასიცოცხლო ინტერესებს, სტრატეგიულ შეცდომას უწოდებს „საერთაშორისო პოლიტიკური ეკონომიკის ევროპული ცენტრის“ უფროსი მკვლევარი თენგიზ ფხალაძე.

„სტრატეგიულ პარტნიორებთან ქიშპი, საბოლოო ჯამში ასუსტებს საქართველოს, რაც მხოლოდ ერთი ქვეყნის ინტერესებშია. ეს ერთი ქვეყანა რუსეთის ფედერაციაა, რომელსაც არ სჭირდება საქართველოში სტაბილურობა, რომელსაც სჭირდება აქ პოლარიზაცია, სუსტი სახელმწიფო ინსტიტუტები და გახლეჩილი საზოგადოება.

„ქართული ოცნება“ იმდენ შეცდომას უშვებს ყოველდღიურად და იმდენად იზრდება ამ შეცდომების სიმძიმის ხარისხი, რომ ხვალ, თუ რაიმე სანქციამ გაიჟღერა, „ოცნება“ ამას პირველ რიგში საკუთარ თავს უნდა „უმადლოდეს“ – ამბობს „ამერიკის ხმასთან“ თენგიზ ფხალაძე.

დასავლეთის წარმომადგენლების დელეგაცია საქართველოში ოფიციალურ ვიზიტს 28 ივნისს შეაჯამებს და გასცემს პასუხს მთავარ შეკითხვას, რა პრობლემას ქმნის საქართველო, რუსეთისთვის დაწესებული საერთაშორისო სანქციების აღსრულების კუთხით?

წყარო