თურქული სახელმწიფო ტელერადიოკომპანიის TRT-ის (Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu) ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „ნატურალური კარაქის მომზადების ტრადიცია თურქეთში და საქართველოში“ (ავტორი – მარიამ გაფრინდაშვილი).

გთავაზობთ პუბლიკაციას:

კარაქის მოყვარულები მის ნამდვილ და შენარევ გემოს ადვილად არჩევენ. კომიკურია, თუმცა ბოლო დროს სოციალურ მედიაში გავრცელებული ათასგვარი კულინარიული ვლოგის შემდეგ ბევრმა აღმოაჩინა, რომ კარაქი მხოლოდ რძისგან შედგება, ოღონდ მისი კარგად გადამუშავების შემდეგ. ამ ვლოგებში სწორედ რძისგან კარაქის დამზადების სხვადასხვა მეთოდია ნაჩვენები, ყველაზე გავრცელებული და საყურებლად „გემრიელი“ კი ძველებური ხელსაწყოს მიხედვით კარაქის დამუშავებაა. ხელსაწყო რკინის სატრიალებელი რგოლისა და ხის ხელსაკიდისგან შედგება. კულინარი ამ ხელსაწყოს რძით სავსე ქილაში დებს და ხელის საკმაოდ ოსტატური მოძრაობით დაუღალავად რგოლს ატრიალებს და ატრიალებს. ამ ერთი შეხედვით დამღლელი მოძრაობების მერე ვხედავთ, რომ რძე სქელდება და კარაქის ფორმას იღებს. შემდგომში ეს მასა ცივ წყალში გადააქვს და „კარაქს“ ზედმეტი რძისგან რეცხავს, შემდგომ ყალიბში დებს და ასე იღებს კარაქს.

საქართველოში კარაქის მომზადების ჩვენი ბებიებისეული მეთოდიც არსებობს, რომელიც უფრო შრომატევადია, ვიდრე ვიდეოებში ნაჩვენები პატარა ხელსაწყოებით მიღებული ორი ადამიანისათვის სამყოფი კარაქის მეთოდი. ძველად, ბებიები ან დედები, კარაქს სადღვებელში ამზადებდნენ. უნდა აღვნიშნო, რომ კარაქის დამზადება ქალების საქმედ იყო მიჩნეული. ალბათ, იმიტომ რომ სადღვებელთან მიმჯდარი ქალი ბავშვის აკვანივით სადღვებელს გაუჩერებლად არწევდა და ისევე როგორც ბავშვის ჩაძინებას ელის დედა, რძისგან კარაქად ქცევას მოთმინებით, რუდუნებით ელოდება სადღვებელის მრწეველი ქალი. ეს რიტუალი საერთო იყო კავკასიის, ანატოლიისა და შუა აღმოსავლეთის კულტურებისთვის. ასე რომ კარაქი საერთო ინგრედიენტი იყო ამ კულტურების სამზარეულოსთვისაც.

ბავშვის მოვლის რიტუალივით კარაქის მიღების ეს მეთოდები ოჯახში ბარაქას, დაპურებას, სიუხვეს ნიშნავდა. სადღვებელში მოთავსებული კარაქის მასა იმდენად ბევრი იყო, რომ დიდ ოჯახს მთელი თუ არა ნახევარი თვე მაინც ჰყოფნიდა. კარაქი იყო კერძების მთავარი შემადგენელი ცხიმიც.

გამოხდა ხანი და მე-20-ე საუკუნის 70-იანი წლებიდან ინდუსტრიული საკვების გავრცელებამ, უფრო მეტი და მეტის მოთხოვნამ სადღვებელის რუტუალის, მხოლოდ ოჯახისთვის სამყოფი საკვების ტრადიცია მოშალა და კაპიტალისტურმა კვებითმა სისტემამ კარაქი მარგარინით ჩაანაცვლა. ქიმიური დანამატებით გაჯერებული კარაქის იმიტაცია მარგარინი ჭრელ-ჭრელი შეფუთვითა და ნაირ-ნაირი სახელებით მალევე მარკეტების დახლებისა და ადამიანების ყოველდღიურობის ნაწილი გახდა.

მარგარინის პოპულარიზაციას ხელი შეუწყო სატელევიზიო რეკლამებმაც, რომელშიც ბედნიერი მომღიმარი დედ-მამა შვილებს გახუხულ პურზე მარგარინს უსვამს და ბავშვებიც გემრიელად მიირთმევენ. უფრო იაფმა და ამავე დროს გემრიელმა მარგარინმა უმალვე გააქრო რძისაგან კარაქის გარდაქმნის ჯადოსნური ტრადიცია. „მცენარეული ცხიმის“ მომხიბვლელი, თუმცა სატყუარა სახელწოდებით მარგარინმა სოფლებშიც შეაღწია. ანატოლიის სოფლები, სადაც მეცხოველეობა და რძის პროდუქტების მიღება-გასაღება ერთ-ერთი წამყვანი საქმიანობა იყო, ნელ-ნელა უძლური გახდა დიდ ინდუსტრიულ საკვებ პროდუქტთან შეჯიბრში.

რამდენიმე ათწლეულის შემდეგ, ისევე როგორც თურქეთმა, საქართველომაც მარგარინი კარაქს ამჯობინა. ასე გრძელდება დღემდე და ეს შეუჩერებელ პროცესად იქცა. მარგარინის ორგანიზმისთვის მიყენებული ზარალის შესახებ საუბარი შორს წაგვიყვანს, მოკლედ რომ ვთქვა ის ისეთივე საზიანოა, როგორც ქიმიურად შექმნილი ხორცი ან ბურგერის პური, რომელსაც საერთო არაფერი აქვს ხორბალთან და ცოცხალ საფუართან.

ხშირად ზოგიერთი პრობლემა საერთოა მეზობელ ქვეყნებს შორის. ის შეიძლება სხვადასხვა სფეროში არსებობდეს, თუმცა ერთი რამ ცხადია, საკვები პროდუქციის პრობლემა ძირითადი პრობლემაა, რომელზეც ყველაზე მთავარი – ადამიანის ჯანმრთელობაა დამოკიდებული. ამის აღმოფხვრის გზებს კი თუკი ერთი ქვეყანა მოძებნის, მეორემ მას უნდა მიბაძოს, ამით კი ისინი ერთმანეთს გააძლიერებენ და ახალ სიტყვას იტყვიან ჯანსაღი პროდუქტის სფეროში.

წყარო

აშშ-ის სამაუწყებლო კომპანიის „ამერიკის ხმის“ (Voice of America) ვებ-გვერდზე სათაურით „არ დავუშვებთ, „ჰამასის“ მსგავსი ტერორისტების და პუტინის მსგავსი ტირანების გამარჯვებას”, გამოქვეყნებულია აშშ-ის პრეზიდენტის ჯო ბაიდენის მიმართვა ამერიკელი ერისდმი, 2023 წლის 19 ოქტომბერს.

პრეზიდენტმა ბაიდენმა, ამერიკელ ერს თეთრი სახლის ოვალური კაბინეტიდან მიმართა. უკრაინის წინააღმდეგ რუსეთის ომი და „ჰამასის“ თავდასხმაზე პასუხად, გასამხედროებული დაჯგუფების წინააღმდეგ გამოცხადებული ისრაელის ომი ერთმანეთთან დააკავშირა და ამერიკელ ხალხს მიმართა, მხარი დაუჭიროს ორ დემოკრატიას, რომლებიც, მისი თქმით, ეგზისტენციალური საფრთხის წინაშე დგას. „ჰამასი“ და პუტინი განსხვავებულ საფრთხეებს წარმოადგენენ, მაგრამ მათ ერთი რამ აქვთ საერთო, – ორივეს სურს მეზობელი დემოკრატიის სრული განადგურება, მათი სრული განადგურება“ – თქვა პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა.

მიმართვის დასაწყისში პრეზიდენტმა თქვა, რომ დღეს მიღებული გადაწყვეტილებები, მომავალ ათწლეულებს განსაზღვრავს. „ჩვენ ისტორიაში გარდამტეხი წერტილის წინაშე ვდგავართ. ეს არის იმ მომენტთაგან ერთ-ერთი, როცა გადაწყვეტილებები, რომლებსაც დღეს მივიღებთ, განსაზღვრავს მომავალს, ათწლეულების განმავლობაში“, – თქვა პრეზიდენტმა.

ჯო ბაიდენი, ოთხშაბათს ოფიციალური ვიზიტით ისრაელში იმყოფებოდა და ვაშინგტონში 19 ოქტომბერს დაბრუნდა. სიტყვით მიმართვისას, მან თელ-ავივში თავისი ისტორიული მნიშვნელობის ვიზიტი შეაჯამა. ეს იყო პირველი შემთხვევა, როცა ისრაელს აშშ-ის პრეზიდენტი ომის მიმდინარეობისას ეწვია.

„შევხვდი პრემიერ-მინისტრს და მისი კაბინეტის წევრებს. რაც ყველაზე შთამბეჭდავი იყო, შევხვდი ისრაელელებს, რომლებმაც საშინელება განიცადეს, – „ჰამასის“ თავდასხმა, 7 ოქტომბერს. 1300-ზე მეტი ადამიანი მოკლეს, მათ შორის, სულ მცირე, ამერიკის 32 მოქალაქე. ათობით უდანაშაულო ადამიანი, – დაწყებული ჩვილებიდან, მოხუცები, ბებია-ბაბუები. ისრაელელები, ამერიკელები მძევლად აიყვანეს. როგორც „ჰამასის“ ტყვეობაში მყოფი ამერიკელების ოჯახებს ვუთხარი, ჩვენ ყველაფერს ვცდილობთ იმისთვის, რომ მათი საყვარელი ადამიანები შინ დავაბრუნოთ. როგორც პრეზიდენტისთვის, ჩემთვის არ არსებობს უფრო მაღალი რანგის პრიორიტეტი, ვიდრე მძევლად მყოფი ამერიკელების უსაფრთხოება“, – თქვა პრეზიდენტმა.

მიმართვის დასაწყისშივე პრეზიდენტმა აღნიშნა: „მე ასევე ვესაუბრე პრეზიდენტ მაჰმუდ აბასს, პალესტინელთა ხელისუფლებას და გავიმეორე, რომ შეერთებული შტატები რჩება პალესტინელი ხალხის ღირსებისა და თვითგამორკვევის უფლების ერთგული“.

ჯო ბაიდენმა მწუხარება გამოთქვა პალესტინელ მშვიდობიან მოსახლეობაში მსხვერპლის გამო, „მათ შორის, ღაზის საავადმყოფოში მომხდარი აფეთქების გამო, რომელიც ისრაელელებს არ ჩაუდენიათ“.

პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ როგორც ანტისემიტიზმი, ასევე ისლამოფობია მიუღებელია და ამერიკულ საზოგადოებაში ამის ადგილი არ არის.

„ამერიკის ლიდერობა“ – დახმარება უკრაინას და ისრაელს
ერისადმი თითქმის 15-წუთიან მიმართვაში, პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა ხაზი გაუსვა ამერიკის ლიდერობას და თქვა: „ეს არის ის, რაც აერთიანებს მსოფლიოს. ამერიკული ალიანსები არის ის, რაც უსაფრთხოდ გვიცავს ამერიკაში. ამერიკული ღირებულებები არის ის, რაც გვაქცევს პარტნიორ ერად, ვისთანაც მუშაობა გვსურს“. მისი თქმით, თუ ამერიკა და ამერიკელი ხალხი „დაშორდება უკრაინას და ზურგს აქცევს ისრაელს“, ეს ყველაფერი რისკის ქვეშ დადგება.

პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა განაცხადა: „სწორედ ამიტომ, ხვალ ვაპირებ გადაუდებელი ბიუჯეტის მოთხოვნის გაგზავნას კონგრესში, რათა დააფინანსოს ამერიკის ეროვნული უსაფრთხოების საჭიროებები – ჩვენი კრიტიკული მნიშვნელობის პარტნიორების, მათ შორის ისრაელისა და უკრაინის მხარდაჭერის საჭიროება. ეს არის გონივრული ინვესტიცია, რომელიც გადაიხდის დივიდენდებს ამერიკის უსაფრთხოებისთვის, თაობების განმავლობაში.“

„უკრაინასთან დაკავშირებით, მე ვთხოვ კონგრესს, დარწმუნდეს, რომ ჩვენ შეგვიძლია გავაგრძელოთ უკრაინისთვის იმ იარაღის გაგზავნა, რომელიც მათ სჭირდებათ საკუთარი თავის და ქვეყნის შეფერხების გარეშე დასაცავად. უკრაინას შეუძლია შეაჩეროს პუტინის სისასტიკე უკრაინაში. ისინი წარმატებას აღწევენ. როდესაც პუტინი უკრაინაში შეიჭრა ფიქრობდა, რომ კიევს და მთელ უკრაინას რამდენიმე დღეში აიღებდა. პუტინმა მარცხი განიცადა და ის აგრძელებს მარცხს. უკრაინელი ხალხის სიმამაცის გამო, კიევი კვლავ დგას. უკრაინამ დაიბრუნა რუსეთის ჯარების მიერ იქამდე ოკუპირებული ტერიტორიის 50%“, – განაცხადა პრეზიდენტმა.

პრეზიდენტი ჯო ბაიდენი, სიტყვით მიმართვისას, შეერთებულ შტატებში არსებულ პოლიტიკურ ვითარებას გამოეხმაურა და თქვა – „ჩვენ არ შეგვიძლია დავუშვათ, წვრილმანმა პარტიულობამ და გაბრაზებულმა პოლიტიკამ, შეაფერხოს ჩვენი, როგორც დიდებული ერის პასუხისმგებლობები. ჩვენ არ შეგვიძლია და არ დავუშვებთ, „ჰამასის“ მსგავსი ტერორისტების და პუტინის მსგავსი ტირანების გამარჯვებას. მე უარს ვამბობ ეს მოხდეს“.

პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ორივე ქვეყნის – უკრაინისა და ისრაელის მხარდაჭერა შეერთებული შტატების ეროვნული უსაფრთხოებისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია. „ისტორიამ გვასწავლა, რომ როდესაც ტერორისტები არ იხდიან ფასს თავიანთი ტერორისთვის, როდესაც დიქტატორები არ იხდიან ფასს აგრესიისთვის, ისინი იწვევენ მეტ ქაოსს, სიკვდილს და მეტ ნგრევას. ისინი ამას აგრძელებენ. და მსოფლიოსთვის, ამერიკისთვის ფასი და საფრთხე სულ უფრო იზრდება“, – განაცხადა პრეზიდენტმა.

პრეზიდენტმა აღნიშნა, რომ თუ ამერიკა და მოკავშირეები, არ შეაჩერებს „პუტინის მადას, უკრაინაში ძალაუფლებისა და კონტროლისთვის, ის მხოლოდ უკრაინით არ შემოიფარგლება.“

მოსალოდნელია, რომ თეთრი სახლი კონგრესს, მომდევნო წლისთვის დაახლოებით 100 მილიარდი დოლარის ოდენობით “უსაფრთხოების გადაუდებელი ბიუჯეტის” დამტკიცებას სთხოვს.

ადმინისტრაციის წინადადება, რომელიც პარასკევს გახდება ცნობილი, მოიცავს დაფინანსებას უკრაინისთვის, ისრაელისთვის, ტაივანისთვის, ჰუმანიტარული დახმარებისა და საზღვრის მართვისთვის.

პრეზიდენტი ჯო ბაიდენი იმედოვნებს, რომ ყველა ამ საკითხის ერთ კანონმდებლობაში გაერთიანება, კონგრესში მის დასამტკიცებლად, საჭირო პოლიტიკურ კოალიციას შექმნის.

„მთელ მსოფლიოში არიან უდანაშაულო ადამიანები, რომლებსაც ჩვენი იმედი აქვთ; ვისაც, ჩვენ გამო, უკეთესი ცხოვრების იმედი აქვს, ვინც სასოწარკვეთით გველოდება და ელოდება, რომ არ დავივიწყებთ. მაგრამ, დრო გადამწყვეტი მნიშვნელობისაა. ვიცი, რომ შინ, ჩვენ გვაქვს განსხვავებები და მათზე უნდა ვიმუშაოთ. ასეთ მომენტებში, ჩვენ უნდა გავიხსენოთ, უნდა გვახსოვდეს ვინ ვართ. ჩვენ ვართ ამერიკის შეერთებული შტატები და არაფერია ჩვენი შესაძლებლობების მიღმა, თუ ამას ერთად გავაკეთებთ”, – ამ სიტყვებით დაასრულა პრეზიდენტმა ბაიდენმა ერისადმი მიმართვა.

პრეზიდენტობის განმავლობაში, ჯო ბაიდენმა ამერიკელ ერს ოვალური კაბინეტიდან მეორედ მიმართა. ამ ფორმით ჯო ბაიდენმა პირველად ერს მას შემდეგ მიმართა, რაც კონგრესმა მიიღო ბიუჯეტის ორპარტიული კანონმდებლობა, რათა დეფოლტი თავიდან აეცილებინა.

წყარო

„ვლადიმერ პუტინი – ჩინეთში, ჯო ბაიდენი – ისრაელში: ჰორიზონტზეა ახალი გეოპოლიტიკური უთანხმოება“, – ასეთი სათაური აქვს აშშ-ის გაზეთ „ნიუ-იორკ თაიმსში“ (The New York Times) დაბეჭდილ სტატიას (ავტორი – სტივენ ერლანგერი), რომელშიც განხილულია უთანხმოება ერთი მხრივ, კოლექტიურ დასავლეთსა და მეორე მხრივ, მოსკოვ-პეკინს შორის. ვინ არის დამნაშავე ძალადობის ზრდაში და რა განსხვავებაა კრემლისა და თეთრი სახლის ხედვებში თანამედროვე გეოპოლიტიკური მოვლენების მიმართ?

გთავაზობთ პუბლიკაციის შინაარსს:

იმ დროს, როცა აშშ-ის პრეზიდენტი ჯო ბაიდენი ისრაელში ჩაფრინდა, ებრაელებისთვის ვაშინგტონის მტკიცე მხარდაჭერის დასაფიქსირებლად, რუსეთის პრეზიდენტი პეკინს ეწვია და შეეცადა დემონსტრირება მოეხდინა თავისი პარტნიორის – ჩინეთის ლიდერის სი ძინპინის წინაშე, რომ მათი ურთიერთობა და მეგობრობა „უსაზღვროა“.

ეს ორი ერთმანეთთან კონტრასტული ვიზიტი მკაფიოდ გვაგებინებენ იმას, თუ რამდენად ძლიერ შეიცვალა გლობალური პოლიტიკური ლანდშაფტი უკრაინის ომის შედეგად და როგორ სრულად ვლინდება ეს ცვლილება ამჟამად ღაზას სექტორში მიმდინარე ომში.

ისრაელსა და „ჰამასს“ შორის დაწყებულმა ღია კონფლიქტმა და რეგიონში მიმდინარე კრიზისის გამწვავებამ (განსაკუთრებით ღაზაში მდებარე საავადმყოფოს დაბომბვის შემდეგ, რომელმაც, სავარაუდოდ, 400-ზე მეტი ადამიანი შეიწირა) ხაზი გაუსვეს დასავლეთსა და რუსეთ-ჩინეთის მზარდ უთანხმოებას, რომლებიც ეხებიან არა მარტო იმას, თუ ვისი ბრალია ახლო აღმოსავლეთში ძალადობის გაფართოება, არამედ იმასაც, თუ როგორ სხვადასხვანაირად უყურებენ ერთი მხრივ, დასავლეთის დედაქალაქები და მეორე მხრივ, მოსკოვი და პეკინი მიმდინარე მოვლენებს, აგრეთვე იმასაც, თუ ვინ არის თამაშის წესების დამდგენი და შემსრულებელი.

რუსეთმა და ჩინეთმა უარი განაცხადეს „ჰამასის“ მოქმედების დაგმობაზე. ამის ნაცვლად მათ გააკრიტიკეს ისრაელის დამოკიდებულება პალესტინელების მიმართ – ბლოკადის გამოცხადება ღაზას სექტორისადმი, ელექტროენერგიისა და წყლის მიწოდების შეწყვეტა ანკლავისათვის და ა.შ. მოსკოვმა და პეკინმა ისრაელს საერთაშორისო შუამავლობისა და ცეცხლის შეწყვეტისაკენ მოუწოდეს ჯერ კიდევ მანამ, სანამ „ცახალი“ (ისრაელის არმია) ომის დაწყებას ოფიციალურად გამოაცხადებდა.

როგორც ჩანს, პალესტინელებს შორის მსხვერპლის მატების კვალობაზე, რუსეთი და ჩინეთი გააძლიერებენ თავიანთ მოწოდებებს გაეროს რეზოლუციის მიღებისათვის, ცეცხლის შეწყვეტის მიზნით.

მიუხედავად იმისა, რომ ისრაელი უარყოფს ღაზას საავადმყოფოს დაბომბვის ფაქტს, პალესტინელების მძაფრმა რეაქციამ (ღაზაში და მთელ მსოფლიოშიც), ჯო ბაიდენის ისრაელში ვიზიტი გააფერმკრთალა და უხერხული გახადა. შესაბამისად, ჩაიშალა აშშ-ის პრეზიდენტის გეგმები – შეხვედროდა არაბ ლიდერებს, მათ შორის პალესტინის ავტონომიის ხელმძღვანელს მაჰმუდ აბასს. ჯო ბაიდენისთვის რთული იქნება პატიოსანი შუამავლის როლის შესრულება.

გარდა ამისა, ამერიკის ლიდერზე უფრო მეტი ზეწოლა განხორციელდება, რომ მან შეძლოს და დაარწმუნოს ისრაელი – ნება მისცეს ჰუმანიტარულ ორგანიზაციებს სასიცოცხლო მნიშვნელობის საგნები მიაწოდონ ღაზის სექტორის არაბ მოსახლეობას, ასევ ჩართოს გათიშული ელექტროენერგია და წყალსადენი. ჯო ბაიდენი ასევე შეეცდება შეაკავოს „პოლიტიკურად მძიმედ დაჭრილი“ ისრაელის პრემიერ-მინისტრი ბენიამინ ნეთანიაჰუ, რომ მან გადაჭარბებული რეაგირება არ მოახდინოს არაბებზე შურისძიების მიზნით. ეს იმიტომ, რომ ისრაელის „არაადეკვატური მოქმედება“ ზიანს მიაყენებს აშშ-ის რეგიონულ ინტერესებს.

წყარო