პარტია „ხალხის ძალის“ წევრის გურამ მაჭარაშვილის განცხადებით, „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონზე ვენეციის კომისიის დასკვნაში სამართლებრივი შენიშვნების ნაცვლად, პოლიტიკური პროცესი იყო აღწერილი, რაც სცილდება კომისიის კომპეტენციას.

„სალომე ზურაბიშვილმა არ დატოვა განხილვის სივრცე. ზურაბიშვილმა ვეტო დაადო ორი კვირით ადრე, ვიდრე მას ამის ვადა ჰქონდა, ამავდროულად, ვამბობდით, რომ ვენეციის კომისიის დასკვნასაც არ დაელოდა. აქედან გამომდინარე, ამ დასკვნას ჩვენ კი გავეცნობოდით, თუმცა შეუძლებელი იქნებოდა თუნდაც რაიმე თეორიული შენიშვნების გათვალისწინება. მაგრამ ვნახეთ ვენეციის კომისიის დასკვნა, ბოლოში რომ მიეწერათ – „არა რუსულ კანონს“, აი, ეს იყო შინაარსი. სამართლებრივი შენიშვნების გარდა, მთელი პოლიტიკური პროცესი იყო აღწერილი, რაც თავიდან ბოლომდე სცილდება ვენეციის კომისიის კომპეტენციას. ეს არის ორგანიზაცია, რომელიც კანონპროექტთან დაკავშირებით წერს სამართლებრივ დასკვნას. ანუ, სამართლებრივ შენიშვნებს წერს კანონპროექტებთან დაკავშირებით.  ორი-სამი წინადადების გარდა, ჩვენ ვიხილეთ პრაქტიკულად პოლიტიკური აქცია – „არა რუსულ კანონს“, რომელიც რეალურად, საქართველოში ჩავარდა. ვნახეთ, რომ აღარც პარლამენტში, აღარც ქუჩაში საზოგადოება ამას უკვე მხარს აღარ უჭერს, აღარც კი აქცევენ ყურადღებას. ბოლოს ვენეციის კომისიასაც კი ათქმევინეს, რომ გამჭვირვალობა ცუდი ყოფილა. წარმოიდგინეთ, რა დონეზე მივიდნენ, გამჭვირვალე რომ იყოს არასამთავრობო სექტორი, ეს ყოფილა ცუდი და ანტიდემოკრატიული, მაშინ, როდესაც იგივე ევროპის ინსტიტუცია, ევროკავშირის მართლმსაჯულების სასამართლო პირდაპირ წერს გადაწყვეტილებაში, რომ არასამთავრობო სექტორი გარკვეულ გავლენას ახდენს საზოგადოებაზე, ამიტომ მისი გამჭვირვალობა საზოგადოების აღმატებული უფლებაა. პირდაპირ წერია ეს ევროკავშირის მართლმსაჯულების სასამართლოს გადაწყვეტილებაში. მეორე ინსტიტუცია, ვენეციის კომისია ამბობს, თურმე გამჭვირვალობა არის ანტიდემოკრატიული. ამ დონემდე მივიდნენ, რასაც, რა თქმა უნდა, საქართველოს საზოგადოება არ მიიღებს, რადგან ჩვენ გვინდა სუვერენიტეტი, ჩვენ გვინდა გამჭვირვალობა, რომელიც არის ევროპული ღირებულება“, – განაცხადა გურამ მაჭარაშვილმა.

„ქართულ ოცნებაში“ აცხადებენ, რომ „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ კანონზე ვეტო მომდევნო სასესიო კვირაში იქნება დაძლეული.

„ვეტო, როგორც ამას ითვალისწინებს საქართველოს კანონმდებლობა, მომდევნო სასესიო კვირაში დადგენილი წესით იქნება დაძლეული“, – აღნიშნა დღევანდელ ბრიფინგზე საპარლამენტო უმრავლესობის წევრმა, სალომე ქურასბედიანმა.

მისივე თქმით, სალომე ზურაბიშვილმა მსჯელობის გასაგრძელებლად თეორიული შანსიც არ დატოვა, ასევე, რთულია იმის თქმა, რომ სამართლებრივად დასაბუთებული ცვლილებების შანსს ტოვებს ვენეციის კომისიის დღევანდელი დასკვნა.

„რამდენიმე დღის წინ მივიღეთ ვეტო სალომე ზურაბიშვილისგან, რომელმაც, ფაქტობრივად, თეორიული შანსიც კი არ დატოვა იმ სივრცისთვის, რომ სმჯელობა გაგრძელებულიყო. რთულია, ითქვას, რომ ეს დასკვნა, რომელსაც ჩვენ ყველანი დღეს გავეცანით, ტოვებს რაიმე შანსს, რომ გარკვეული რაციონალური და სამართლებრივად დასაბუთებული ცვლილებები შესულიყო, რადგან ასეთი მათი მხრიდან არ არის წარმოდგენილი, თუმცა აუცილებლად უნდა აღინიშნოს, რომ სალომე ზურაბიშვილმა ეს სივრცე თავისი ვეტოთი აბსოლუტურად დახურა და ამის თეორიული შანსიც კი მოსპო“, – განაცხადა სალომე ქურასბედიანმა.

საპარლამენტო უმრავლესობის წევრის, სალომე ქურასბედიანის განცხადებით, ვენეციის კომისიის დასკვნის ტექსტი გაჯერებულია მიკერძოებული შეფასებით, თითქოს საპროტესტო აქციები სრულიად მშვიდობიან ხასიათს ატარებდა, მაშინ როცა ყველამ პირდაპირ ეთერში იხილა სამართალდამცველებზე თავდასხმის, საქართველოს პარლამენტის შენობაზე შტურმის, შესასვლელების ძალადობრივი ბლოკირებისა და ქონების დაზიანების უამრავი ფაქტი.

მისივე თქმით, წარმოუდგენელია, რომ ვენეციის კომისია, რომელიც დღემდე დოკუმენტების სამართლებრივ ანალიზს აკეთებდა, ქუჩის აქციების პოლიტიკურ შეფასებაზე გადავიდა.

„კომისიის ეს მიდგომაც უკვე ნათლად მეტყველებს მის ე.წ. ობიექტურობაზე, რაც, წესით, არავითარ სივრცეს აღარ ტოვებს აღნიშნული კომისიის დასკვნის შემდგომი ნაწილების სამართლებრივი ანალიზისთვის“, – აღნიშნა სალომე ქურასბედიანმა.

ევროპის საბჭოს გენერალური მდივანი, მარია პეიჩინოვიჩ-ბურიჩი გამჭვირვალობის კანონთან დაკავშირებით ვენეციის კომისიის დასკვნას ეხმაურება.

„მოვუწოდებ საქართველოს ხელისუფლებას, განახორციელოს ვენეციის კომისიის რეკომენდაციები, რათა კანონი უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ ევროპულ სტანდარტებთან შესაბამისობაში მოიყვანოს. ევროპის საბჭო მზადაა დახმარების გაწევისთვის“, – აღნიშნა ევროპის საბჭოს გენერალურმა მდივანმა.

გვსურს, გამოვეხმაუროთ ვენეციის კომისიის დასკვნას „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ” საქართველოს კანონთან დაკავშირებით, რომელზეც რადიკალური ოპოზიცია და მასთან დაკავშირებული არასამთავრობო ორგანიზაციები დიდ იმედებს ამყარებენ.

ვენეციის კომისიის დასკვნით კიდევ ერთხელ დადასტურდა, რომ გამჭვირვალობის ქართული კანონის საწინააღმდეგო სამართლებრივი ან სხვა სახის არცერთი არგუმენტი არ არსებობს.

ვენეციის კომისიის დასკვნაში მრავლად ვხვდებით როგორც დაუსაბუთებელ და ურთიერთსაწინააღმდეგო სამართლებრივ მსჯელობას, ისე ფაქტების არაერთ უხეშ დამახინჯებას, რაც კონკრეტული ჯგუფების რადიკალიზაციას კიდევ უფრო ახალისებს. ამდენად, გულდასაწყვეტია, რომ ვენეციის კომისიის პლატფორმა გამოიყენეს მიკერძოებული პოლიტიკური შეფასებების გასაკეთებლად, ნაცვლად პროფესიული მსჯელობისა, რაც ისევ და ისევ ვენეციის კომისიის რეპუტაციას აზიანებს.

ახლა კი, თანამიმდევრულად შევეხები დასკვნაში ასახულ ძირითად საკითხებს:

1.            დასკვნის პირველივე პარაგრაფი ცრუ ფაქტობრივ ინფორმაციას შეიცავს: კერძოდ, დასკვნაში აღნიშნულია, რომ კანონის საბოლოო ტექსტი მასში შეტანილი დამატებითი ცვლილებებით დაუყოვნებლივ არ გასაჯაროებულა. ამ ინფორმაციის გახმოვანებისას ვენეციის კომისია ერთ-ერთ ქართულ ინტერნეტ-სტატიას ეყრდნობა.

სინამდვილეში კი, აღნიშნული დაზუსტებები კანონპროექტში შევიტანეთ მისი მე-2 მოსმენით პარლამენტის პლენარულ სხდომაზე განხილვისას, რაც პარლამენტის პლენარულ სხდომაზე სიტყვასიტყვით გაჟღერდა და პირდაპირ ეთერში გადაიცემოდა. შესაბამისად, ეს დაზუსტებები ჯერ კიდევ, კანონის მიღებამდე საქართველოს პარლამენტის ვებგვერდზე დაუყოვნებლივ გასაჯაროვდა.

ამასთანავე, ვენეციის კომისია აპელირებს, რომ კანონი თითქოს ხანმოკლე პერიოდში იქნა მიღებული და თითქოს მის განხილვაში მონაწილეობის შესაძლებლობა დაინტერესებულ მხარეებს არ ჰქონიათ.

სინამდვილეში შეგახსენებთ, რომ  კანონპროექტის განხილვა სტანდარტული პროცედურით (ყოველგვარი დაჩქარების გარეშე) რამდენიმე კვირის განმავლობაში, მრავალსაათიან საკომიტეტო და პლენარულ სხდომებზე მიმდინარეობდა, სადაც რადიკალური ოპოზიცია სრულად იყო წარმოდგენილი. განხილვაში არასამთავრობო ორგანიზაციებიც აქტიურად მონაწილეობდნენ.

2.            ასევე უნდა აღინიშნოს, რომ ვენეციის კომისიის დასკვნის ტექსტი გაჯერებულია მიკერძოებული შეფასებით, თითქოს საპროტესტო აქციები სრულიად მშვიდობიან ხასიათს ატარებდა მაშინ, როცა ჩვენმა საზოგადოებამ, ჩვენ ყველამ პირდაპირ ეთერში ვიხილეთ სამართალდამცავებზე თავდასხმის, საქართველოს პარლამენტის შენობაზე შტურმის, შესასვლელების ძალადობრივი ბლოკირებისა და ქონების დაზიანების უამრავი ფაქტი.

3.            წარმოუდგენელია, რომ ვენეციის კომისია, რომელიც დღემდე დოკუმენტების სამართლებრივ ანალიზს აკეთებდა, ქუჩის აქციების პოლიტიკურ შეფასებაზე გადავიდა. კომისიის ეს მიდგომაც უკვე ნათლად მეტყველებს მის ე. წ. ობიექტურობაზე, რაც წესით არავითარ სივრცეს აღარ ტოვებს აღნიშნული კომისიის დასკვნის შემდგომი ნაწილების სამართლებრივი ანალიზისთვის. თუმცა, მსურს, ჩვენი საზოგადოების ინფორმირების მიზნით, მაინც შევეხო რამდენიმე საკითხს:

(1)          პირველი: ვენეციის კომისია აღნიშნავს, რომ საქართველოს მოქმედი კანონდებლობა თითქოს უკვე ითვალისწინებს არასამთავრობო ორგანიზაციების ფინანსების რეგისტრაციისა და ანგარიშების წარდგენის ვალდებულებას. ამის დასადასტურებლად კი ის მიუთითებს საქართველოს სამოქალაქო კოდექსზე, საქართველოს საგადასახადო კოდექსსა და სხვა ცალკეულ ნორმატიულ აქტებზე .

სინამდვილეში კი, ყველა ის  ნორმა, რომელზედაც ვენეციის კომისია თავის დასკვნაში აპელირებს, ვერ უზრუნველყოფს NGO სექტორის საფინანსო დეკლარაციის შევსების ვალდებულებასა და ვერც მათი ფინანსების გამჭვირვალობას; შესაბამისად, კომისიის მითითება იმაზე, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ მიღებული გრანტების ფინანსური ნაწილი გამჭვირვალეა, სიმართლეს არ შეესაბამება!

(2) მეორე: ვენეციის კომისია ასევე აცხადებს, რომ გამჭვირვალობის შესახებ ქართული კანონი რუსულ, უნგრულ და ყირგიზულ კანონებთან მსგავსებებს შეიცავს. თუმცა ამ საკითხის დასკვნის 38-ე პარაგრაფში მხოლოდ სამიოდე ხაზი ეთმობა და სამართლებრივი მსჯელობა ამის შესახებ საერთოდ აღარ არის წარმოდგენილი და განვითარებული დასკვნაში. ასეთი მანიპულაციური და უარგუმენტო მიდგომით კომისია ცდილობს ქართული კანონის სტიგმატიზებას!

(3) მესამე – ყველაზე მნიშვნელოვანი: რაოდენ პარადოქსულადაც არ უნდა ჟღერდეს, ვენეციის კომისიამ დასკვნის 31-ე , 62-ე , 83-ე და 99-ე პარაგრაფებში ფაქტობრივად განაცხადა, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციებს არ შეიძლება გამჭვირვალობა მოვთხოვოთ. ვენეციის კომისიის ეს პოზიცია პირდაპირ ეწინააღმდეგება მაგალითად, უნგრეთის შემთხვევაში ევროკავშირის მართლმსაჯულების სასამართლოს დიდი პალატის მიერ გამოტანილ 2020 წლის 18 ივნისის გადაწყვეტილებას, რომლის 79-ე პარაგრაფში სასამართლომ ცალსახად აღნიშნა შემდეგი:

„… არასამთავრობო ორგანიზაციები მათი მიზნებიდან და მათ ხელთ არსებული სახსრებიდან გამომდინარე საზოგადოებრივ ცხოვრებასა და საჯარო დებატებზე შესაძლოა მნიშვნელოვან გავლენას ახდენდნენ. შესაბამისად, ამ ორგანიზაციების ფინანსების გამჭვირვალობის უზრუნველყოფა აღმატებულ საზოგადოებრივ ინტერესს წარმოადგენს”.

ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, დასტურდება, რომ ვენეციის კომისიის დასკვნა, როგორც უკვე აღვნიშნე გაჯერებელია პოლიტიკური გზავნილებით, მოკლებულია სამართლებრივ , პროფესიულ დასაბუთებას და შეიცავს მთელ რიგ  ფაქტობრივ არასწორ ინფორმაციას!

საბოლოოდ ვენეციის კომისიას ისიც კი დააწერინეს, რომ ენჯეოებისა და მედიასაშუალებების გამჭვირვალობა ცუდი და არადემოკრატიულია! ცხადია, ეს ყველაფერი ძირს უთხრის ამ ინსტიტუტის სანდოობას და იმ ღირებულებებს, რომლებსაც ის უნდა ემსახურებოდეს.

ვენეციის კომისიის პარადოქსული პოზიცია, რომ NGO-ს ფინანსური შემოსავლებისა და ხარჯების შესახებ ინფორმაცია საზოგადოებისთვის დაფარული უნდა იყოს, სამწუხარო და იმედგამაცრუებელია!

ვენეციის კომისიამ გამჭვირვალობის კანონთან დაკავშირებით დასკვნა გამოაქვეყნა.

„ვენეციის კომისია მტკიცე რეკომენდაციას იძლევა კანონის ამჟამინდელი ფორმით გაუქმებაზე, რადგან მისი ფუნდამენტური ხარვეზები გამოიწვევს მნიშვნელოვან უარყოფით შედეგებს გაერთიანებისა და გამოხატვის თავისუფლებებზე, კონფიდენციალურობის უფლებებზე, საჯარო საქმეებში მონაწილეობის უფლებაზე და ასევე დისკრიმინაციის აკრძალვაზე. საბოლოო ჯამში, ეს გავლენას მოახდენს ღია, ინფორმირებულ საჯარო დებატებზე, პლურალიზმსა და დემოკრატიაზე“, – ნათქვამია დასკვნაში.

ვენეციის კომისია წუხილს გამოთქვამს, რომ საქართველოს პარლამენტი არ დაელოდა კომისიის მოსაზრებას კანონის მიღებამდე, მიუხედავად საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტისა და ევროპის საბჭოს გენერალური მდივნის მოწოდებისა.

ვენეციის კომისია აღნიშნავს, რომ კანონი უაღრესად სადავოა, რასაც ადასტურებს ქვეყანაში მასობრივი რეაქცია, რომელიც მიღებული იყო პროცედურის ფარგლებში, რომელიც არ ტოვებდა ადგილს ჭეშმარიტი განხილვისა და მნიშვნელოვანი კონსულტაციებისთვის, ქართველი ხალხის დიდი ნაწილის შეშფოთების ღიად უგულებელყოფით.

„ვენეციის კომისიამ გააანალიზა კანონის შესაბამისობა მოქმედ საერთაშორისო და ევროპულ სტანდარტებთან, მსგავს საკითხზე მის მრავალ წინა მოსაზრებებში შემუშავებულ პრინციპებზე დაყრდნობით. იგი ასკვნის, რომ კანონით დადგენილი შეზღუდვები გამოხატვის თავისუფლების, გაერთიანების თავისუფლებისა და კონფიდენციალურობის ხელშეუხებლობასთან შეუთავსებელია სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების საერთაშორისო პაქტით დადგენილ ნორმებთან, რადგან ისინი არ აკმაყოფილებენ კანონიერების, ლეგიტიმურობის, აუცილებლობისა და პროპორციულობის მოთხოვნებს დემოკრატიულ საზოგადოებაში, ისევე, როგორც დისკრიმინაციის აკრძალვის პრინციპს“, – წერია დასკვნაში.

ვენეციის კომისიაში ასევე აღნიშნავენ, რომ უცხო სახელმწიფოს ინტერესების გამტარებელ სუბიექტად აღიარებას სერიოზული შედეგები აქვს, რადგან ეს ძირს უთხრის როგორც სამიზნე ორგანიზაციების ფინანსურ სტაბილურობასა და სანდოობას, ასევე მათ ოპერაციებს.

„ვენეციის კომისია კატეგორიულად ურჩევს საქართველოს ხელისუფლებას უარი თქვას სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების, ონლაინ მედიისა და უცხოური მხარდაჭერის მიმღები მაუწყებლების რეგისტრაციის, ანგარიშგებისა და საჯაროდ გამჟღავნების სპეციალურ რეჟიმზე, მათ შორის ადმინისტრაციულ სანქციებზე. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობა უკვე შეიცავს დებულებებს, რომლებიც ორგანიზაციებს ავალდებულებს დარეგისტრირდნენ და ანგარიში წარადგინონ, მათ შორის მათი დაფინანსების წყაროების შესახებ, არ არის მოცემული დამაჯერებელი ახსნა იმის შესახებ, თუ რატომ იქნება არასაკმარისი არსებული ვალდებულებები გამჭვირვალობის უზრუნველსაყოფად. იმ შემთხვევაში, თუ არსებული დებულებები არასაკმარისი აღმოჩნდა, საქართველოს ხელისუფლებამ უნდა განიხილოს არსებული კანონების ცვლილება ევროპულ და საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისობაში. კერძოდ, უცხო ქვეყნების სახელით ლობირების საქმიანობა შეიძლება დარეგულირდეს ევროპული სტანდარტების შესაბამისად, თუ არსებული კანონმდებლობა არ იქნება ადეკვატური“, – ნათქვამია დასკვნაში.

„ჩვენ გვიყურებენ, როგორც მეორად ქვეყანას და გვექცევიან შესაფერისად, არადა ჰქვიათ პარტნიორები,“ – განაცხადა მედიასთან საუბარში პარტია „ხალხის ძალის“ გენერალურმა მდივანმა, დეპუტატმა დიმიტრი ხუნდაძემ და დასძინა, რომ დასავლეთის გაგებით პარტნიორობა თანასწორუფლებიანობა და პატივისცემაა, სადაც თითოეულ სახელმწიფოს აქვს უფლება საკუთარი სუვერენიტეტის დაიცვას. თუმცა საქართველოს ინტერესების დაცვა რატომღაც საქართველოს პარტნიორებისათვის საფრთხეს წარმოადგენს.

მისივე თქმით, მას შემდეგ, რაც ქუჩაში პროტესტი შესუსტდა, აქციების ორგანიზატორებისთვის მაშველი რგოლი იქნა მიწოდებული. „მომიტინგეებს კარგი ხმაურისთვის ვიზებს დაურიგებენ, ხელისუფლებას გამჭვირვალობისთვის კი სანქციებს დაუწესებენ,“ – აღნიშნა მან.

„კონგრესში საქართველოს მხარდასაჭერი რეზოლუცია არასწორ დროს არის წარდგენილი. ამას ჩვენი ოპონენტები და მათი პატრონებიც ხედავენ, თუმცა
ამჯერად მოდით ვისაუბროთ ჩვენს პარტნიორებზე – ხედავენ რომ ქუჩაში პროტესტი შესუსტდა და როგორც მაშველი რგოლი ისე იქნა მიწოდებული, რომ მომიტინგეებს კარგი ხმაურისთვის ვიზებს დაურიგებენ, ხელისუფლებას გამჭვირვალობისთვის კი სანქციებს დაუწესებენ.

მათი ქცევა ემსგავსება ვაჭრობას. უხერხულია, როცა ქვეყანას მუშტრის თვალით უყურებენ და ეს არის ქვეყანა, რომელიც იცავს საკუთარ სუვერენიტეტს და დასავლეთში აპრობირებულ ინსტრუმენტს – გამჭვირვალობას იყენებს საკუთარი ქვეყნის სუვერენიტეტის დასაცავად. ამ ყველაფერს კი ცუდ ქცევაში გვითვლიან და ახლა გამოგვიცხადეს, რომ თუ კარგად მოვიქცევით გვექნება ვიზები და თუ ცუდად მოვიქცევით, მაშინ გვექნება სანქციები.

მათი გაგებით ჩვენ ცუდად უკვე მოვიქეცით, იმიტომ, რომ არ ჩავერთეთ ომში, არ მიუერთდით სანქციებს და არ გავასხვისეთ სასამართლო დამოუკიდებლობა.

ახლა გვახსენებენ, რომ ისევ ცუდად არ მოვიქცეთ – ამისთვის კი უნდა დავთმოთ ფასეულობები, არ შევუშალოთ ხელი ლგბტ პროპაგანდას და თურმე უნდა გავითვალისწინოთ ისიც, რომ ეკლესიასთან ერთად ჩვენ პერსპექტივა არ გვაქვს. ამის შესახებ დასავლელმა პოლიტიკურმა ლიდერებმა აქციაზე სიტყვით გამოსვლისას ხმამაღლა განაცხადეს.

უნდა ითქვას სიმართლე, ნახევარი სიმართლე საქმეს არ წაადგება, განსაკუთრებით ამ ვითარებაში. ჩვენ გვიყურებენ, როგორც მეორად ქვეყანას და გვექცევიან შესაფერისად. არასრულფასოვნების განცდაა – არადა გვქვია პარტნიორები. პარტნიორობა დასავლეთის გაგებით ეს არის თანასწორუფლებიანობა, პატივისცემა, სადაც თითოეულ სახელმწიფოს მინიმუმ აქვს უფლება საკუთარი სუვერენიტეტი დაიცვას. ჩვენი ინტერესების დაცვა კი, რატომღაც ჩვენი პარტნიორებისათვის საფრთხეს წარმოადგენს,“ -განაცხადა დიმიტრი ხუნდაძე.