ჩვენ, ნორდიკული ქვეყნები, ვუერთდებით საერთაშორისო მოწოდებებს, დეტალური და მიუკერძოებელი გამოძიების შესახებ ხსენებული დარღვებებზე საქართველოს 26 არჩევნებამდე და არჩევნების დღეს, – ამის შესახებ ნორდიკული ქვეყნების განცხადებაშია ნათქვამი.

განცხადების თანახმად, ეს არსებითი მნიშვნელობისაა, რათა გაქრეს ეჭვები, რომლებიც საარჩევნო პროცესის სამართლიანობას შეექმნა.

„ნორდიკული ქვეყნები მყარად უჭერენ მხარს ევროატლანტიკური ინტეგრაციის მიზანს, რომელიც ერთობლივ ფუნდამენტურ ღირებულებებს ეყრდნობა.

ბოლო წლებში, ჩვენ მზარდი შეშფოთებით ვადევნებდით თვალს საქართველოს პოლიტიკურ ტრაექტორიას. საქართველოს მთავრობის მიერ გატარებული პოლიტიკა და მიღებული კანონმდებლობები მზარდად შორდებოდა ევროპულ და ევრო-ატლანტიკურ ინტეგრაციასთან შესაბამის გზას. კანონის უზენაესობისა და დემოკრატიული არჩევნების დაცვა არსებითი მნიშვნელობისაა საქართველოს ევროკავშირის გზაზე ნებისმიერი პროგრესისთვის.

როგორც ნორდიკული ქვეყნების საგარეო საქმეთა მინისტრები, ჩვენ გულწრფელად ვიმედოვნებთ, რომ საქართველო დაუბრუნდება გზას, რომელიც მას ევროპულ და ევროატლანტიკურ ოჯახში დამსახურებული ადგილისკენ მიიყვანს. გავაგრძელებთ საქართველოში მოვლენებზე ყურადღებით დაკვირვებას და საქართველოს მთავრობას მისი ქმედებების შესაბამისად განვსჯით”, – ნათქვამია განცხადებაში.

ერთობლივი განცხადების ხელმომწერები არიან ნორდიკული ქვეყნების საგარეო საქმეთა მინისტრები: ლარს ლოკე რასმუსენი (დანია), ელინა ვალტონენი (ფინეთი), თორდის კოლბრუნ რეიკფიორდ გილფადოტირი (ისლანდია), ესპენ ბარტ ეიდე (ნორვეგია), მარია მალმერ სტენეგარდი (შვედეთი).

მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესიდან გამომდინარე გვინდა განვმარტოთ საარჩევნო ელექტრონული აპარატებისთვის განკუთვნილი ბიულეტენებისთვის ქაღალდის შეძენასა და ბეჭდვასთან დაკავშირებული დეტალები.

პირველ რიგში, გვინდა აღვნიშნოთ, რომ კანონმდებლობის შესაბამისად არამარტო ელექტრონული, არამედ  ყველა არჩევნების ბიულეტენებისთვის ქაღალდს საარჩევნო ადმინისტრაცია ხელშეკრულების საფუძველზე ყიდულობს და აწვდის კონტრაქტორ სტამბებს. ამდენად აშკარაა, ტექნიკურ-ლოგისტიკური საკითხიც კი მანიპულაციურად არის წარმოჩენილი და  საარჩევნო პროცესის დაზიანებას ისახავს მიზნად.

რაც შეეხება უშუალოდ 26 ოქტომბრის არჩევნებისთვის დამზადებულ ბიულეტენებს – საარჩევნო ადმინისტრაციას კომპანია „სმარტმატიკისგან“ ჰქონდა რეკომენდაცია საარჩევნო ელექტრონული აპარატებისთვის განკუთვნილი ბიულეტენებისთვის შეეძინა ოფსეტური, 162 გრამიანი  (+-20%)  ქაღალდი.

აღნიშნული რეკომენდაციის გათვალისწინებით, საარჩევნო ადმინისტრაციამ  შესაბამისი ხელშეკრულების საფუძველზე შეიძინა 190 გრამიანი ოფსეტური ქაღალდი, რომელიც უფრო სქელია, ვიდრე რეკომენდებული იყო ვენდორი კომპანიის მიერ.

ამასთან, აღსანიშნავია, რომ 26 ოქტომბერს გამოყენებული ბიულეტენების ქაღალდის სისქე მეტია 2021 წლის არჩევნებზე კრწანისის ოლქში გამოყენებულ ბიულეტენებთან შედარებითაც.

ბიულეტენები დაიბეჭდა შესაბამისი წესით შერჩეულ სამ სტამბაში და ამ პროცესს აკვირდებოდნენ ცესკოს წევრები, ასევე ადგილობრივი და საერთაშორისო დამკვირვებლები. ბეჭდვასთან დაკავშირებით ინფორმაცია იყო საჯარო.

ხელშეკრულება იხილეთ ბმულზე:

პატიმრების რაოდენობა არის 2.5-ჯერ შემცირებული და ვმუშაობთ, რომ კიდევ უფრო მეტად შემცირდეს, ამისთვის ჩვენ მივიღეთ ამნისტიის შესახებ კანონი, თუმცა გადაიდგმება დამატებითი ნაბიჯები იმისათვის, რომ კიდევ უფრო მეტად დავუახლოვდეთ საშუალო ევროპულ მაჩვენებლებს პატიმრების რაოდენობის კუთხით, – განაცხადა საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ თერჯოლის იუსტიციის სახლის გახსნის ღონისძიებაზე სიტყვით გამოსვლისას.

მთავრობის მეთაურის თქმით, აღნიშნულ საკითხზე აქტიურად მიმდინარეობს მუშაობა იუსტიციის სამინისტროსთან ერთად.

„ის სტატისტიკა, რაც ჩვენ გვაქვს პატიმრების რაოდენობის თვალსაზრისით, არის უკვე რადიკალურად განსხვავებული იმისგან, რაც გვქონდა 2012 წლამდე. რაც შეეხება პატიმრების სიკვდილიანობას, აქ 10-ჯერ არის შემცირებული სტატისტიკა, რაც ნიშნავს, რომ ციხეები გათავისუფლდა რეპრესიული სულისკვეთებისგან და დღეს, რეალურად, პატიმრების მიმართ დამოკიდებულება არის თვისებრივად განსხვავებული, ჰუმანური, რაც არაერთხელ დაადასტურეს, მათ შორის, ოპოზიციის წარმომადგენლებმა, რომელთაც მოუწიათ თავად გასცნობოდნენ სასჯელაღსრულების სისტემას. ყველა მიმართულებით ვითარება რადიკალურად არის განსხვავებული. 10-ჯერ მეტი იუსტიციის სახლი გაიხსნა ამ 12 წლის განმავლობაში და ეს ყველაფერი არის საერთო დამოკიდებულების გამოხატულება, რომელიც აქვს ხელისუფლებას ადამიანის მიმართ, საკუთარი მოქალაქეებისა და საკუთარი ქვეყნის მიმართ. ყველას გეკუთვნით განსაკუთრებული მადლობა, ვინც ემსახურებით ამ ქვეყანას და მის ინტერესებს. განსაკუთრებული მადლობა მინდა გადავუხადო იუსტიციის მინისტრს, რატი ბრეგაძეს, რომელიც ხელმძღვანელობს ამ სისტემას ძალიან დიდი წარმატებით. მინდა, მას მივულოცო დღევანდელი დღე, იუსტიციის სახლის გახსნა და კიდევ ერთხელ მინდა, ყველას მოგილოცოთ ამ არაჩვეულებრივი ინფრასტრუქტურის გახსნა. დღეიდან, თერჯოლელები არაჩვეულებრივ გარემოში მიიღებენ სახელმწიფო მომსახურებას“, – განაცხადა პრემიერმა.

მოგეხსენებათ, სასამართლო ხელისუფლებამ შეიძინა დამოუკიდებლობა და ამის გამოხატულებაა ის ახალი სტატისტიკა, რომელიც გვაქვს ჩვენ სასამართლო ხელისუფლების სფეროში, –  ამის შესახებ საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ თერჯოლის იუსტიციის სახლის გახსნის ღონისძიებაზე სიტყვით გამოსვლისას განაცხადა.

მთავრობის მეთაურის თქმით, რამდენჯერმეა შემცირებული სტრასბურგის სასამართლოში მიმართვიანობა სასამართლოსთან დაკავშირებულ საქმეებზე.

„დღეს ვითარება არის რადიკალურად განსხვავებული ყველა მიმართულებით. მოგეხსენებათ, სასამართლო ხელისუფლებამ შეიძინა დამოუკიდებლობა და ამის გამოხატულებაა ის ახალი სტატისტიკა, რომელიც გვაქვს ჩვენ სასამართლო ხელისუფლების სფეროში. 3-ჯერ, 4-ჯერ, ზოგიერთ შემთხვევაში 18-ჯერ არის გაუმჯობესებული სტატისტიკა, რაც უკავშირდება სასამართლო ხელისუფლების საქმიანობას. რაც შეეხება სტრასბურგის სასამართლოში მიმართვიანობას სასამართლოსთან დაკავშირებულ საქმეებზე, რამდენჯერმე არის შემცირებული შესაბამისი მაჩვენებელი, რაც ნიშნავს იმას, რომ სასამართლო გათავისუფლდა და თვისებრივად ჰუმანურია თავისი არსით დღეს სასამართლო სისტემა, თავისუფალია პოლიტიკური კონტროლისგან, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია,”- განაცხადა პრემიერმა.

საქართველოს უკუსვლა უპრეცედენტოა ქვეყნისთვის, რომელიც ევროკავშირის წევრობისკენ მიისწრაფვის, – ამის შესახებ საქართველოში ევროკავშირის ელჩმა, პაველ ჰერჩინსკიმ ბრიფინგზე განაცხადა.

“საქართველოს კანდიდატის სტატუსი მიენიჭა იმ გაგებით, რომ 9 ნაბიჯი გადაიდგმებოდა, რომლებიც ძირითადად კანონის უზენაესობასა და დემოკრატიას ეხება. სამწუხაროდ, საკმარისი პოლიტიკური ერთგულება არ ყოფილა საქართველოს ხელმძღვანელობის მხრიდან, რათა საჭირო რეფორმები განეხორციელებინათ. წინა წლის ანგარიშიდან, საქართველოს უმნიშვნელო პროგრესი ჰქონდა ცხრა ნაბიჯიდან უმეტესობის გატარებაში. დღევანდელი ანგარიში ნათელ უკუსვლას აჩვენებს იმ ნაბიჯებზე, რომლებიც ეხება დეზინფორმაციასთან ბრძოლას, პოლიტიკურ პოლარიზაციას, არჩევნებსა და ადამიანის უფლებებს. ანგარიში ასევე ამბობს, რომ ასევე უკუსვლა იყო ყველაზე მნიშვნელოვან ნაწილში, რომელიც ეხება სასამართლოსა და ფუნდამენტურ უფლებებს. საშუალება მომეცით, ნათლად ვთქვა: ეს უპრეცედენტოა ქვეყნისთვის, რომელიც ევროკავშირის წევრობისკენ მიისწრაფვის,” – განაცხადა ჰერჩინსკიმ.

საოლქო საარჩევნო კომისიებმა 29 ოქტომბერს, კანონმდებლობის შესაბამისად, წილისყრით გამოვლენილი 366 საარჩევნო უბნის შედეგები გადათვალეს. 366 საარჩევნო უბნიდან კენჭისყრის შედეგები უცვლელი დარჩა 334 საარჩევნო უბანზე, რაც გადათვლილი საარჩევნო უბნების 91,25%-ს შეადგენს. დანარჩენ, 32 საარჩევნო უბანზე შემაჯამებელ ოქმში მონაცემები მცირედით შეიცვალა.

ცესკოს დადგენილების შესაბამისად, საარჩევნო უბნების შედეგების გადათვლის პროცესში მონაწილეობდნენ საოლქო და საუბნო საარჩევნო კომისიების როგორც პარტიების მიერ დანიშნული, ისე პროფესიული ნიშნით არჩეული წევრები.

აღსანიშნავია, რომ მთვლელების გამოსავლენი წილისყრის პროცედურებში მონაწილეობა არ მიიღო, ან უარი განაცხადა ფუნქციის შესრულებაზე, კომისიების პარტიული ნიშნით დანიშნული 732 წევრიდან, 271-მა, (მათ შორის ოლქის წევრი იყო – 171, უბნის-100).ზოგიერთმა, პარტიის მიერ დანიშნულმა, წევრმა, მიუხედავად იმისა, რომ თავად დათვალა კენჭისყრის შედეგები და ეს შედეგები შემაჯამებელ ოქმებში შეტანილი მონაცემების იდენტური იყო, უარი განაცხადა გადათვლის აქტებზე ხელმოწერაზე და ასევე, არ დაუჭირა მხარი კომისიის განკარგულებას სხდომებზე.  

გადათვლის პროცესს აკვირდებოდა ადგილობრივი ორგანიზაციების 121 დამკვირვებელი, საერთაშორისო ორგანიზაციების 70 დამკვირვებელი, მედიის 21 წარმომადგენელი და პოლიტიკური პარტიების 104 წარმომადგენელი.

ცესკომ ჩართული მხარეების ინფორმირებისა და შემდგომი ანალიზის მიზნით ასევე დაამუშავა  შესწორების ოქმებისა და ახსნა-განმარტებების სტატისტიკური მონაცემები, რომელსაც ახლა გაგაცნობთ.

პარლამენტის არჩევნებზე შემაჯამებელ ოქმებთან დაკავშირებით შესწორების ოქმი დაიწერა 264 საარჩევნო უბანზე, რაც უბნების საერთო რაოდენობის 8.49%-ია. 188 (6.04%) შესწორების ოქმი შეეხებოდა ხმებს, 104 (3.34%) დანარჩენ მონაცემებს.

347 (11,15%) საარჩევნო უბანზე დაიწერა 419 (11.15%) ახსნა-განმარტება. მათგან 105 (3.38%) შეეხებოდა  შემაჯამებელ ოქმს, 10 (0.32%) – შესწორების ოქმს, 304 (5.75%) – დანარჩენ მონაცემებს.  

ასევე გაგაცნობთ ინფორმაციას შემაჯამებელ ოქმში კომისიის წევრების ხელმოწერების შესახებ. პროპორციული არჩევნების შემაჯამებელ ოქმებში კომისიის 17-ვე წევრის ხელმოწერა არის 1 241 შემაჯამებელ ოქმზე, 16-ის 862-ზე, 15-ის 553-ზე,  14-ის 221-ზე,  13-ის  135-ზე,  12-ის 48-ზე, 11-ის 19-ზე 10-ის 16-ზე, 9-ის 6-ზე, 8-ის 8-ზე და  7-ის 5-ზე.  აღნიშნული ადასტურებს, რომ  კომისიების როგორც პარტიული, ისე პროფესიული ნიშნით არჩეული წევრები ინფორმირებული იყვნენ უბანზე მისული ამომრჩევლების რაოდენობის შესახებ, ასევე თუ რა სახის ბიულეტენი გაიცემოდა, და მთლიანად ხმის დათვლის პროცესზე, რაც, შესაბამისად დადასტურდა მათი ხელმოწერებით შემაჯამებელ ოქმში.

ასევე დამუშავდა ინფორმაცია, თუ რამდენი განსხვავებული აზრი და რამდენი ტექნიკური შეცდომა დაფიქსირდა შემაჯამებელ ოქმებში. აღსანიშნავია რომ შედგენილი 3114 შემაჯამებელი ოქმიდან განსხვავებული აზრი დაფიქსირდა მხოლოდ 9-ში რაც წარმოადგენს 0.02%-ს. არ არის ან არასწორად არის მითითებული დრო ან/და თარიღი 99 შემაჯამებელ ოქმზე, რაც წარმოადგენს 3.18%-ს,  არ აქვს ბეჭედი 5-ს (0.16%).

აღსანიშნავია ისიც, რომ საუბნო საარჩევნო კომისიის წევრს აქვს უფლება დააფიქსიროს განსხვავებული აზრი იმ შემთხვევაში, თუ არ ეთანხმება შემაჯამებელ ოქმში შეტანილ მონაცემებს. როგორც ზემოთ მოყვანილი სტატისტიკიდან იკვეთება, განსხვავებული აზრი დააფიქსირა საუბნო საარჩევნო კომისიების 53000-მდე მეტი წევრიდან მხოლოდ 9-მ.

ამასთან აღსანიშნავია, რომ კენჭისყრის დღეს, ნაკადის მომწესრიგებელი  309 საარჩევნო უბანზე იყო მმართველი პარტიის მიერ დანიშნული წევრი, ხოლო სხვა პარტიების მიერ დანიშნული 1414. ისინი გამოვლინდნენ წილისყრით.

საქართველოს პრეზიდენტი, სალომე ზურაბიშვილი პროკურატურის მიერ მის საგამოძიებო უწყებაში დაბარების ფაქტს გამოეხმაურა.

როგორც პრეზიდენტმა სპეციალურად გამართულ ბრიფინგზე განაცხადა, პროკურატურამ მას დაავალა მტკიცებულებების წარდგენა, თუმცა სალომე ზურაბიშვილი მიიჩნევს, რომ მტკიცებულებების მოპოვება საგამოძიებო უწყების კომპეტენციაა.

ბრიფინგის დაწყებამდე პრეზიდენტმა ვიდეო მასალა წარადგინა, სადაც, სავარაუდოდ, არჩევნების დრო დარღვევების კადრებია აღბეჭდილი.

„თურმე პროკურატურა ჩემგან ელოდება მტკიცებულებებს, მე ისე ვიცოდი, რომ პირიქით იყო, საგამოძიებო ორგანოს თვითონ უნდა მოეპოვებინა მტკიცებულებები, ნებისმიერ ნორმალურ ქვეყანაში ასე ხდება, ასეთი პრეცედენტი არ ვიცი, რომ საგამოძიებო უწყებამ სთხოვოს არჩევნებზე პრეზიდენტს მტკიცებულებები.

სხვათა შორის, მოვუსმინე ბორელს. მგონი, ბორელსაც უნდა ჰკითხოს პროკურატურამ, როგორც ჩანს მტკიცებულებები მასაც გააჩნია და მისი ჩამონათვალი იმ დარღვევების, რაც არის აღნიშნული უცხოური მისიების მიერ, არის ზუსტად იგივე“, – განაცხადა სალომე ზურაბიშვილმა.

საქართველოს ხელისუფლებამ უნდა შეცვალოს ევროკავშირის საწინააღმდეგო ნარატივები ევროკავშირისა და ქვეყნის მიმართ მისი მხარდაჭერის შესახებ პროაქტიული და ობიექტური კომუნიკაციით , – ამის შესახებ ევროკავშირის გაფართოების ანგარიშშია აღნიშნული, რომელიც დღეს გამოქვეყნდა.

დოკუმენტის თანახმად, საქარველოში ევროკავშირში ინტეგრაციის პროცესზე პასუხისმგებელი ინსტიტუტები ძირითადად ფუნქციონირებს, თუმცა მიუხედავად იმისა, რომ ევროკავშირში ინტეგრაცია რჩება ქვეყნის პოლიტიკის გაცხადებულ მიზნად, გასული წლის რეფორმები და ზოგიერთი განვითარებული მოვლენა არ შეესაბამებოდა ამ მიზანს და ევროკავშირის დღის წესრიგში პროგრესისთვის მთავრობის მიერ მობილიზებული იყო შეზღუდული პოლიტიკური ყურადღება.

„საქართველოს ხელისუფლებამ უნდა განმარტოს თავისი განზრახვები ამ მოქმედების კურსის შეცვლის გზით. ევროკავშირთან დაკავშირებული რეფორმების უფრო ეფექტიანად გასატარებლად საჭიროა უფრო ძლიერი მრავალპარტიული პოლიტიკური მხარდაჭერა ყველა გადაწყვეტილების მიმღებ სახელმწიფო ინსტიტუტში. უნდა გაძლიერდეს სამინისტრთაშორისო კოორდინაცია და სამოქალაქო მონაწილეობა ევროკავშირის დღის წესრიგის განსახორციელებლად. საქართველოს ხელისუფლებამ უნდა შეცვალოს ევროკავშირის საწინააღმდეგო ნარატივები ევროკავშირისა და ქვეყნის მიმართ მისი მხარდაჭერის შესახებ პროაქტიული და ობიექტური კომუნიკაციით“, – აღნიშნულია დოუმენტში.

ანგარიშის თანახმად, მთლიანობაში შეზღუდული პროგრესი იყო კარგი მმართველობის განმტკიცებაში.

„პოლიტიკური პოლარიზაცია ზღუდავს ინსტიტუციურ ურთიერთობებს, ასევე პოლიტიკის შემუშავებას და საკანონმდებლო პროცესებს“, – აღნიშნულია დოკუმენტში.