ბრიტანული გაზეთის „დეილი ტელეგრაფის“ (The Daily Telegraph) 4 მაისის ნომერში დაბეჭდილია სტატია სათაურით: “პუტინის დაშინება – ერთადერთი გზა სამართლიანი მშვიდობისაკენ” (ავტორი – რიჩარდ კემპი). პუბლიკაციაში განხილულია რუსეთ-უკრაინის სტამბოლის მოლაპარაკების მეორე რაუნდის შედეგები: რუსეთი კვლავ აგრძელებს იმპერიულ პოლიტიკას, უკრაინას ულტიმატუმებს უყენებს და ომს აჭიანურებს. რა უნდა გააკეთოს დონალდ ტრამპმა ამ სიტუაციაში? ის, რომ ვლადიმერ პუტინს უფრო მკაცრად უნდა მოექცეს: როცა ტკბილი თაფლაკვერის შეთავაზება შედეგს არ იძლევა, მაშინ მწარე მათრახი უნდა გამოიყენო მოწინააღმდეგის დასაშინებლად.
გთავაზობთ სტატიას მცირე შემოკლებით:
არცერთი საღად მოაზროვნე ადამიანი არ ფიქრობდა, რომ ვლადიმერ პუტინი სტამბოლის მოლაპარაკების მეორე რაუნდს სერიოზულად მიუდგებოდა. ასეც მოხდა: მისი მოქმედება ძალიან ჰგავს ცნობილ პიესას საბჭოთა საგარეო საქმეთა მინისტრ ანდრეი გრომიკოს შესახებ, რომელიც მაქსიმუმს ითხოვდა, ულტიმატუმებს აყენებდა და არაფერს არ თმობდა.
ვლადიმერ პუტინის პირობები არაფრით არ განსხვავდება მისი საბჭოთა წინაპრის დიქტატისაგან. კრემლის ულტიმატუმი უკრაინის მიმართ იგივეა, რაც სამი წლის წინ იყო: ოთხი ოკუპირებული ოლქის რუსეთის შემადგენლობაში აღიარება, უარი ნატოში გაწევრიანებაზე, არმიის დემობილიზაცია, დასავლეთის დახმარების შეწყვეტა და ხელისუფლების შეცვლა. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ – სრული კაპიტულაცია.
რა თქმა უნდა, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ მოლაპარაკება არ უნდა გაგრძელდეს. მით უმეტეს, კიევმა მიანიშნა, რომ მზად არის შეურიგდეს რუსების მიერ დაპყრობილი ტერიტორიების დროებით ოკუპაციას, მაგრამ ძნელი წარმოსადგენია, რომ ვლადიმერ პუტინი უარს იტყვის თავის მაქსიმალისტურ პოზიციაზე, თუ ბრძოლის ველზე რაიმე მნიშვნელოვან მარცხს არ განიცდის ან რუსეთის ეკონომიკა მწვავე კრიზისში აღმოჩნდება.
პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი შეეცადა თავისი რუსი კოლეგის მიმართ რბილი მიდგომა გამოეყენებინა, დაჰპირდა ეკონომიკური ურთიერთობების გაფართოებას პერსპექტივაში, რუსეთის წიაღისეული სიმდიდრეების ერთობლივ დამუშავებას… მაგრამ ვლადიმერ პუტინი არ დახარბდა თეთრი სახლის შეთავაზებებს და ეშმაკურად ცდილობდა ტრამპი გადაერწმუნებინა. ამერიკის ლიდერმა დროულად შეამჩნია რუსი ლიდერის სვლები, რომლებიც მისთვის მიუღებელი იყო, განსაკუთრებით პუტინის წინადადება უკრაინის გარედან მმართველობის თაობაზე და არჩევნების ჩატარება გაეროს ზედამხედველობით.
ახლა ამერიკამ სხვა მიდგომა უნდა განახორციელოს. დონალდ ტრამპს შეუძლია, რომ თქვას – ყველაფერი გავაკეთე სისხლისღვრის დასასრულებლად, მაგრამ ვლადიმერ პუტინის შეურიგებლობა სხვა ტაქტიკის გამოყენებას მაიძულებსო.
როგორი იქნება „სხვა ტაქტიკა“? ალბათ, ვაშინგტონი გააგრძელებს მშვიდობის პალმის რტოს გაწვდენას მოსკოვისადმი, მაგრამ იმავდროულად გააორმაგებს სამხედრო დახმარებას უკრაინისათვის და ძლიერ ზეწოლას მოახდენს თავის ევროპელ მოკავშირეებზე, რომ მათაც იგივე გააკეთონ. სწორედ ჯო ბაიდენის გაუბედაობამ მისცა მაგალითი ევროპელებს, რომ აქტიურად არ ჩარეულიყვნენ უკრაინა-რუსეთის ომში, კრემლს კი სწორედ ეს უნდოდა. ასეთი სიტუაცია უნდა შეიცვალოს. ჩვენ უკვე დავინახეთ, რომ დონალდ ტრამპის მოთხოვნით ევროპელები იძულებულნი გახდნენ თავიანთი სამხედრო ხარჯები გაეზარდათ ნატოს ბიუჯეტში. სავარაუდოდ, ევროპა მიბაძავს ამერიკას და მხარს დაუჭერს ტრამპის მკაცრ ტაქტიკას რუსეთის მიმართ.
ნატოსადმი აშშ-ის დამოკიდებულების პოზიტიურად შეცვლა ევროპელ ლიდერებს მორალურადაც გაამხნევებს. ეს იქნება მძლავრი სიგნალის გაგზავნა ვლადიმერ პუტინისათვის, რომლის სტრატეგიულ მიზანს დასავლური ერთიანობის დაშლა-დანაწილება წარმოადგენს. ჩვენ უკრაინას ყველაფერი უნდა მივცეთ, რათა კრემლის სურვილები გავანეიტრალოთ. რუსეთმა უკრაინა ვერ უნდა დაამარცხოს.
ჯო ბაიდენის მიერ უკრაინის მიმართ დაწესებული შეზღუდვებიდან ყველაზე მავნე იყო ის შეზღუდვა, რომელიც ამერიკული იარაღის გამოყენებას კრძალავდა რუსეთის სუვერენულ ტერიტორიაზე. ჯო ბაიდენს ეშინოდა, რომ თუ იგი ნებას დართავდა კიევს ამერიკული რაკეტებით რუსეთის ზურგში მდებარე ინფრასტრუქტურა და სამხედრო ობიექტები დაებომბა, ამით ომის ესკალაციას მოახდენდა. სწორედ ასეთმა პოლიტიკით ისარგებლა ვლადიმერ პუტინმა. ჩვენ კარგად ვხედავთ ჯო ბაიდენის პოლიტიკის ნეგატიურ შედეგებს. თავის მხრივ, უკრაინა ცდილობდა, რომ როგორმე თავი აერიდებინა ამერიკის გაფრთხილებებისათვის და თეთრი სახლის ზეწოლის მიუხედავად, მაინც მოახერხა რიგი ოპერაციების განხორციელება რუსეთის ტერიტორიაზე, მათ შორის კურსკის ოლქში შეჭრა, პირველად მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ.
უკრაინის ამასწინანდელი თავბრუდამხვევი და გასაოცარი თავდასხმა რუსეთის ღრმა ზურგში მდებარე სამხედრო აეროდრომებზე და სტრატეგიული ავიაციის ბომბდამშენების განადგურება აჩვენებს იმას, თუ რა და როგორ უნდა გაკეთდეს სამომავლოდ. ზოგიერთების თქმით, აშშ და მისი მოკავშირეები ასეთ გაბედულ, მაგრამ ძალიან სარისკო ნაბიჯების გადადგმას უნდა მოერიდონ – ვაითუ მოსკოვმა საპასუხოდ უფრო უარესი რამ ჩაიდინოსო, მაგრამ მათი დიპლომატიური პოზიციის მიუხედავად, ყველაფერი პირიქით უნდა გაკეთდეს: მეტი დახმარება უკრაინას და მეტი დამცირება ვლადიმერ პუტინს.
დონალდ ტრამპმა უნდა დაიწყოს რუსეთის ეკონომიკისათვის ზიანის მიყენება, მან ამ მიზნით რეალური და პრაქტიკული ნაბიჯები უნდა გადადგას. თეთრმა სახლმა შეცდომები უნდა აღიაროს და მათი გამოსწორებისათვის უნდა იზრუნოს – უკრაინას ყოველგვარი შეზღუდვების გარეშე მეტი სამხედრო დახმარება გაუწიოს.
რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული სანქციები, სამწუხაროდ, მხოლოდ ნახევარზომები და, შესაბამისად, არასაკმარისი აღმოჩნდა. ევროპელები რუსულ გაზში და ნავთობში კვლავ იმაზე მეტს იხდიან, ვიდრე უკრაინას ეხმარებიან. ჩვენ ქანჩები რაც შეიძლება მეტად უნდა მოვუჭიროთ სწორედ ენერგეტიკულ სექტორში, რათა რუსეთს ნავთობ-გაზის ექსპორტისაგან შემოსავლების მიღების შესაძლებლობა შეუმცირდეს. ჩვენ უნდა მოვახდინოთ კრემლის „ჩრდილოვანი ფლოტის“ – უკანონო ტანკერების მოძრაობის პარალიზება, მათი დაბლოკვა სხვადასხვა ქვეყნების ნავსადგურებში… და საბოლოოდ, უნდა მივიღოთ რადიკალური გადაწყვეტილება: ევროპის ქვეყნების ბანკებში გაყინული რუსული აქტივები – 330 მილიარდი დოლარი – მთლიანად უნდა გადაეცეს უკრაინას (მხოლოდ პროცენტები საკმარისი არ არის).
ვლადიმერ პუტინმა სტამბოლში აჩვენა, რომ მას სტაფილოთი („თაფლაკვერით“) ვერ მოატყუებ, ამიტომაც დონალდ ტრამპმა ხელში დიდი მათრახი უნდა აიღოს და თავის რუს კოლეგას სამშვიდობო გარიგებაზე თანხმობა უნდა აიძულოს.
მოამზადა სიმონ კილაძემ
წყარო:
