მიგრაციულ პროტესტებს კალიფორნიაში პოლიტიკური ხასიათი აქვთ, – წერს ფრანგული გაზეთი „ლე ფიგარო“ (Le Figaro) სტატიაში „მან პატრუქს ცეცხლი მოუკიდა“: ლოს-ანჟელესში აშშ-ის ეროვნული გვარდია [და არმია], პრეზიდენტ დონალდ ტრამპის ბრძანებით, მოსახლეობის პროტესტს ახშობს“ (ავტორი – ადრიან ჟოლმესი, სპეცკორესპონდენტი). „პრეზიდენტი მზად არის ბუნტისთავებს მკაცრად გაუსწორდეს, გუბერნატორი-დემოკრატი კი ქვეყნის მეთაურს დიქტატორობაში ადანაშაულებს. ფრანგმა მკითხველებმა კომენტარებში დონალდ ტრამპის მხარე დაიკავეს: „ის აკეთებს იმას, რისთვისაც აირჩიეს. ჩვენ კი, ფრანგებს, ნამდვილი ლიდერი არ გვყავს“, – ნათქვამია მასალაში.

გთავაზობთ პუბლიკაციის მოკლე შინაარსს:

კვირას ლოს-ანჯელესში შეტაკებები დაიწყო უშიშროების ძალებსა და დემონსტრანტებს შორის, რომლებიც აშშ-ის პრეზიდენტის მიგრაციული პოლიტიკის წინააღმდეგ გამოდიან და აპროტესტებენ აშშ-ის მთავრობის იმიგრაციისა და საბაჟო კონტროლის სამსახურის (ICE) თანამშრომლების მიერ ასობით არალეგალი იმიგრანტის დაპატიმრებას: „გაათავისუფლეთ ისინი და თავი დაანებეთ!“, „ICE, გაეთრიე ლოს-ანჟელესიდან“, „ICE – გესტაპო!“, – სკანდირებენ დემონსტრანტები.

კალიფორნიის ცაზე პოლიციისა და ეროვნული გვარდიის ვერტმფრენები დაფრინავენ. დემონსტრანტების თავზე დრონები გუგუნებენ და მათ თავს დასტრიალებენ. მსგავსი არეულობა მოხდა 1992 წელს, როცა სასამართლომ პოლიციელები  შავკანიანი ავტომობილისტის როდნი კინგის ცემაში გაამართლა. თუმცა დღეს ანტისამთავრობო გამოსვლების მასშტაბი უფრო ნაკლებია, ვიდრე მაშინ. დღეს შეტაკებები მხოლოდ ქალაქის ცენტრში ხდება.

ასეა თუ ისე, დემონსტრანტებმა ყველაფერი გააკეთეს იმისათვის, რომ დონალდ ტრამპს ქალაქში ეროვნული გვარდიის და არმიის ნაწილები შეეყვანა, თუმცა არმიელები არეულობების აღკვეთაში ამ ეტაპზე უშუალოდ არ მონაწილეობენ. კონსერვატიული ტელეარხი „ფოქს ნიუსი“, რომელიც ხელისუფლების პოზიციას მხარს უჭერს, უამრავ კადრს აჩვენებს, თუ როგორ ანადგურებენ დემონსტრანტები პოლიციის ავტომანქანებს. ლოს-ანჟელესის ცენტრში ჰაერი კვამლის სუნით არის გაჟღენთილი.

კალიფორნიაში – აშშ-ის უმდიდრეს და უდიდეს შტატში – მიმდინარე არეულობები პოლიტიკურ და ეროვნულ ხასიათს ატარებს. ერთმანეთს დაუპირისპირდნენ დონალდ ტრამპი და შტატის გუბერნატორი გევინ ნიუსომი, რომელიც ოპოზიციური დემოკრატიული პარტიის თვალსაჩინო წარმომადგენელია. დემოკრატმა გუბერნატორმა ეროვნული გვარდიის ნაწილებისა და რეზერვისტთა ქვედანაყოფების შეყვანას „შტატის სუვერენიტეტის დარღვევა“ უწოდა და პრეზიდენტი უკანონო მოქმედებაში დაადანაშაულა. „დონალდ ტრამპმა სიტუაცია უფრო გაართულა და ცეცხლზე ნავთი დაასხა… მან პატრუქს ცეცხლი მოუკიდა… ეროვნული გვარდიის მიერ ქალაქის გაკონტროლება უკანონო, ამორალურ და ანტიკონსტიტუციურ ქმედებას წარმოადგენს“, – აცხადებს გევინ ნიუსომი, რომელსაც მხარს უჭერს ლოს-ანჯელესის მერი, ასევე დემოკრატი-ოპოზიციონერი კარენ ბასი.

პრეზიდენტმა, თავის მხრივ, ორივე თავიანთი მოვალეობების შეუსრულებლობაში ამხილა: „თუ კალიფორნიის გუბერნატორს გევინ „ნიუსკამს“ (ტრამპმა განგებ დაამახინჯა მისი გვარი, რომელიც „ახალ ვიგინდარას“ ნიშნავს) და ლოს-ანჟელესის მერს კარენ ბასს თავიანთი ფუნქციების შესრულების უნარი არ აქვთ (მათ იციან, რომ მე მართალი ვარ), მაშინ ფედერალური მთავრობა ჩაერევა საქმეში და პრობლემას გადაწყვეტს – ბუნტისთავებს და მაროდიორებს გაუსწორდება“, – დაწერა დონალდ ტრამპმა Truth Social-ში.

დონალდ ტრამპი კალიფორნიის ტერიტორიაზე ეროვნული გვარდიის ნაწილების და საარმიო ქვედანაყოფების გაგზავნას შეყვანას ამართლებს აშშ-ის „ეროვნული გვარდიის შესახებ“ მე-10 მუხლით, რომელიც უზრუნველყოფს ფედერალური უწყებების – ამ შემთხვევაში, იმიგრაციისა და საბაჟო კონტროლის სამსახურის – ნორმალურ საქმიანობას.

სხვათა შორის, დონალდ ტრამპი თავისი პრეზიდენტობის პირველი ვადის დროსაც ცდილობდა არმიის გამოყენებას მინეაპოლისში დაწყებული მღელვარების დროს, როცა პოლიციელებმა დაპატიმრების დროს აფროამერიკელი ჯორჯ ფლიოდი მოკლეს. იმ დროს პრეზიდენტს ჯარების გამოყენება აშშ-ის არმიის შტაბების გაერთიანებული კომიტეტის უფროსმა, გენერალმა მარკ მილიმ და თავდაცვის მინისტრმა მარკ ესპერმა გადაათქმევინეს, ახლა კი პენტაგონის ამჟამინდელმა ხელმძღვანელმა პიტ ჰეგსეტმა თვითონ გამოიჩინა ინიციატივა და პრეზიდენტს საზღვაო ქვეითების გამოყენება შესთავაზა (1807 წელს მიღებული კანონის ძალით – „აჯანყებების შესახებ“).

„დონალდ ტრამპის მოქმედება პრეზიდენტ-დიქტატორის მოქმედებას წარმოადგენს“, – აცხადებს გუბერნატორი გევინ ნიუსომი. მას მხარი დაუჭირეს იმ შტატების გუბერნატორებმაც, რომლებიც ოპოზიციური დემოკრატიული პარტიის წევრები არიან. რა თქმა უნდა, პარტიის ლიდერებმა მოიწონეს კალიფორნიისა და სხვა შტატების გუბერნატორთა აზრი და შესაბამისი განცხადებაც გამოაქვეყნეს, რომელშიც პრეზიდენტის მოქმედება კალიფორნიის უფლებების დარღვევის „საშიშ პრეცედენტად“ იქნა შეფასებული.

აშკარაა, რომ შაბათს, 14 ივნისს დაგეგმილი სამხედრო აღლუმი, აშშ-ის შეიარაღებული ძალების 250 წლისთავის აღსანიშნავად (რომელიც დონალდ ტრამპის დაბადების დღეს ემთხვევა), გააძლიერებს იმ საფრთხის შეგრძნებას, რასაც, დემოკრატების აზრით, რესპუბლიკელი პრეზიდენტი უმზადებს ამერიკელ ხალხს, არმიის ნაწილების მუდმივი დისლოკაციის ადგილებიდან გამოყვანითა და ქვეყნის ტერიტორიაზე მათი განლაგებით.

მოამზადა სიმონ კილაძემ

წყარო

 „მიმდინარე წლის მაისში რუსეთის ჯარებმა უკრაინის უფრო მეტი ტერიტორია დაიკავეს, ვიდრე 2022 წლის დეკემბრიდან ოდესმე დაუკავებიათ. მოსკოვმა, როგორც ჩანს, წლევანდელი ზაფხულის შეტევა იმ მიზნით დაიწყო, რომ დასავლეთი დაარწმუნოს – გამარჯვება უკვე მის ხელშია“, – ნათქვამია პუბლიკაციაში, რომელიც აშშ-ის გაზეთ „უოლ სთრით ჯორნელში“ (The Wall Street Journal) დაიბეჭდა სათაურით „რომელი მიმართულებით მიიწევს რუსეთის არმია და რისი მიღწევა სურს კრემლს“ (ავტორები – იან ლოვეტი, ენდრიუ ბარნეტი, ნიკიტა ნიკოლაენკო)..

გთავაზობთ სტატიას შემოკლებით:

ბოლო ორი წლის განმავლობაში რუსეთ-უკრაინის ომის ფრონტის ხაზი უკიდურესად ნელა იცვლებოდა, ორივე მხარეს საომარი მოქმედება უდიდეს ფასად უჯდებოდა, მაგრამ ბოლო თვეებში რუსეთმა მაინც მოახერხა შეტევის ტემპის დაჩქარება – გასული წლის შემოდგომის მსგავსად, სანამ წვიმებმა და ყინვებმა წინსვლა არ შეაფერხა. ახლა უკვე ზაფხულია, შეტევისათვის ყველაზე საუკეთესო დრო და რუსეთის არმიაც სიტუაციით სარგებლობს.

სამშვიდობო მოლაპარაკება ფაქტობრივად ჩიხშია შესული: საერთაშორისო საზოგადოების იმედები არ გამართლდა. მსოფლიოს ყურადღება ისევ ბრძოლის ველზეა გადატანილი, სადაც, როგორც ჩანს, ომის ბედი გადაწყდება. რუსეთი ცდილობს ისეთ წარმატებებს მიაღწიოს, რითაც კიევს აიძულებს წაყენებულ მოთხოვნებზე დათანხმდეს, რომლებიც კაპიტულაციის ტოლფასია. თავის მხრივ, უკრაინა ცდილობს რუსეთის შეკავებას და მისთვის ისეთი დარტყმის მიყენებას, რომ კრემლმა გააცნობიეროს: სამშვიდობო მოლაპარაკებაზე უარი მას ძვირად დაუჯდება.

მოსკოვი ერთდროულად რამდენიმე ფრონტზე უტევს, ეძებს მოწინააღმდეგის სუსტ ადგილებს და ფრონტის გარღვევას გეგმებს ადგენს. კრემლი ცდილობს ცოცხალი ძალის მხრივ თავისი დიდი უპირატესობით ისარგებლოს და აიძულებს უკრაინის არმიას ათასკილომეტრიან ფრონტზე თავდაცვითი ბრძოლები აწარმოოს, შეტევაზე რომ არაფერი ვთქვათ. (…)

კრემლი აგრძელებს ომში უდიდესი მატერიალური და ცოცხალი ძალის რესურსების გამოყენებას. მისი მთავარი ამოცანაა დაარწმუნოს დასავლეთი, რომ რუსეთი ომს აუცილებლად მოიგებს და რომ დასავლეთმა უკრაინას როგორი დახმარებაც არ უნდა გაუწიოს, ნებისმიერ შემთხვევაში მისი მცდელობა ფუჭი იქნება, – განმარტავს კონფლიქტების ანალიტიკოსი ჯორჯ ბაროსი ომის შემსწავლელი ვაშინგტონის ინსტიტუტიდან.

„რუსეთ-უკრაინის ომის სიმძიმის ცენტრს ტერიტორია არ წარმოადგენს. საომარი მოქმედებების მთავარი თეატრი, სადაც ქვეყნის ბედი გადაწყდება – ესაა დასავლური დედაქალაქების პოლიტიკოსთან აღქმის სივრცე… თუ ფრონტის ხაზი კიევს მიუახლოვდება, რუსებს შეუძლიათ თქვან: „აი, ხომ ხედავთ, რომ ჩვენ წინ მივიწევთ. უკრაინის საქმე წასულია. რამდენი მილიარდის დახარჯვა შეგიძლიათ კიდევ?“, – ამბობს ჯორჯ ბაროსი.

მოსკოვის ჯარების ამჟამინდელი შეტევის საკვანძო მიზანია აღმოსავლეთ უკრაინის ქალაქი კონსტანტინოვკა, რომელიც ფრონტის ახლოს მდებარე მნიშვნელოვან ლოჯისტიკურ ცენტრს წარმოადგენს. (…) ჩასოვ იართან და კრასნოარმეისკთან ამასწინანდელი ცხარე ბრძოლებმა აჩვენა, რომ რუსეთი ძველებურად მზადაა დიდი რესურსები (ცოცხალი ძალა და საბრძოლო მასალები) დახარჯოს იმ ქალაქების დასაკავებლად, რომლებიც სტრატეგიული მნიშვნელობა არ აქვთ. კონსტანტინოვკისათვის ბრძოლა, როგორც ჩანს, გაჭიანურებული და სისხლისმღვრელი იქნება.

სამწუხაროდ, დღეისათვის უკრაინული დრონები თავიანთი მოქმედების ეფექტით ძალიან ჩამოუვარდებიან რუსული დრონების მოქმედებას. რუსები თავიანთ უპილოტოებს ოპტიკურ-ბოჭკოვანი ტექნოლოგიით მართავენ, რის შედეგადაც მათი ფრენის სიშორე უკვე 40 კილომეტრს აღწევს – ორჯერ მეტს, ვიდრე ერთი წლის წინ. მათზე გავლენას არ ახდენს რადიოელექტრონული ბრძოლის საშუალებები. ამის შედეგად, დრონების მოქმედების რადიუსში აღმოჩნდა ახლომდებარე ლოჯისტიკა – გზები და სატრანსპორტო საშუალებები. რასაკვირველია, ასეთი დრონები უკრაინელებსაც აქვთ, მაგრამ ნაკლები რაოდენობით. „რუსული დრონების დარტყმები ხშირი და ზუსტი ხდება“, – ამბობს უფროსი ლეიტენანტი.

რუსეთის არმიამ უკვე მთლიანად გაათავისუფლა კურსკის ოლქის ტერიტორია, რომლის მოულოდნელი დაკავება გასული წლის ზაფხულში კრემლისთვის შოკი აღმოჩნდა, ხოლო  კიეველი პოლიტიკოსები და გენერლები ძალიან ამაყობდნენ. დღეს სიტუაცია რადიკალურად არის შეცვლილი: ამ ადგილებში მოსკოვმა თავი მოუყარა 50-ათასიან სამხედრო დაჯგუფებას, რომლის ქვედანაყოფები დროდადრო მეზობელ სუმის ოლქის – უკრაინის – ტერიტორიას უტევენ, სოფლებს იკავებენ და ქვას ქვაზე არ ტოვებენ. „რუსეთის არმიის მთავარ მიზანს საოლქო ცენტრის – სუმის დაკავება წარმოადგენს“, – ამბობს ერთ-ერთი უკრაინელი სერჟანტი, რომლის ქვედანაყოფი საზღვართან ახლოს არის დისლოცირებული, – „აქედან სუმამდე მხოლოდ 30 კილომეტრია დარჩენილი. ძალიან გაძნელდა სამხედრო ტვირთების გადაზიდვა და დაჭრილების ევაკუაცია. ასეთი სქემა ჩვენთვის ნაცნობია – რუსებს სურთ მომარაგების გარეშე დავრჩეთ. ჯერ-ჯერობით ძალები საკმარისი გვაქვს, მაგრამ ზაფხულის დადგომასთან დაკავშირებით მტრის ზეწოლა კიდევ უფრო გაძლიერდება“.

საგარეო პოლიტიკის კვლევის ინსტიტუტის უფროსი მეცნიერ-თანამშრომლის რობ ლის აზრით, ჯერ-ჯერობით ნაადრევია უკრაინის თავდაცვის ხაზის კრახი, მაგრამ რუსეთის ჯარების მიახლოება სუმთან კრემლის გავლენას და ავტორიტეტს გაზრდის.

მოსკოვი იქაც კი აგრძელებს წარუმატებელ შეტევებს, რომელი მიმართულებითაც მისი წინსვლა უკვე შეჩერებულია – დნეპროპეტროვსკის ოლქის ადმინისტრაციულ საზღვართან.  „მათ, როგორც ჩანს, ბუფერული ზონის შექმნა სურთ და თავიანთ ჯარისკაცებს ხორცსაკეპში შეუბრალებლად ერეკებიან“.

უკრაინელი სამხედროების თქმით, მოსკოვი თავს უყრის ძალებს მეზობელ ზაპოროჟიეს ოლქშიც. „ვვარაუდობთ, რომ ამ ზაფხულს სიტუაცია ყველა მიმართულებით გაუარესდება“, – ამბობს უფროსი ლეიტენანტი კონსტანტინოვკიდან, – „ჩვენი პირადი შემადგენლობა დაქანცულია, არ ხდება როტაცია, ყველა შესაძლებლობების ზღვარზე ვართ“.

მოამზადა სიმონ კილაძემ

წყარო