31 მარტი არის ჩვენი სამშობლოს ერთიანობისა და ეროვნული ღირსების სიმბოლო. ეს დღე გვახსენებს, რომ სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობა ყველაზე ღირებული მონაპოვარია და მისი დაცვა თითოეული ჩვენგანის ყოველდღიური პასუხისმგებლობაა, – ამის შესახებ საქართველოს პრეზიდენტი მიხეილ ყაველაშვილი სოციალურ ქსელში წერს.

როგორც ყაველაშვილი წერს, საქართველო შეუპოვრად აგრძელებს სვლას დამოუკიდებლობისა და სუვერენიტეტის განმტკიცების გზაზე.

„დღეს აღვნიშნავთ საქართველოს უახლეს ისტორიაში ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს თარიღს – ჩვენი ქვეყნის დამოუკიდებლობის აღდგენის რეფერენდუმის დღეს. 1991 წლის 31 მარტს რეფერენდუმის შეკითხვაზე: „თანახმა ხართ თუ არა, აღდგეს საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობა 1918 წლის 26 მაისის აქტის საფუძველზე?“ – ქართველმა ხალხმა ერთსულოვნად და მკაფიოდ განაცხადა თანხმობა. ეს იყო ისტორიული ნაბიჯი საქართველოს საუკუნოვანი ოცნების – თავისუფალი და დამოუკიდებელი სახელმწიფოს აღდგენისა და მშენებლობის გზაზე, რომელმაც განსაზღვრა ჩვენი ქვეყნის მომავალი. ნიშანდობლივია, რომ ამ ისტორიული პროცესის მთავარი ფიგურა საქართველოს პირველი პრეზიდენტი ზვიად გამსახურდია გახლდათ, რომელსაც დღეს 86 წელი შეუსრულდებოდა. 31 მარტი არის ჩვენი სამშობლოს ერთიანობისა და ეროვნული ღირსების სიმბოლო. ეს დღე გვახსენებს, რომ სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობა ყველაზე ღირებული მონაპოვარია და მისი დაცვა თითოეული ჩვენგანის ყოველდღიური პასუხისმგებლობაა. საქართველო შეუპოვრად აგრძელებს სვლას დამოუკიდებლობისა და სუვერენიტეტის განმტკიცების გზაზე. დიდება თავისუფალ და დამოუკიდებელ საქართველოს!“ – წერს მიხეილ ყაველაშვილი.

https://www.facebook.com/MikheilKavelashviliOfficial/posts/pfbid09GKD8puQxh8CHFZvM7H3RF2NE2dXL96ydLn6FdvwhrLo3LWiemGt8RdUE5okLQrRl

ჟურნალისტი გიორგი თარგამაძისა და პოლიტიკოსი გიორგი კანდელაკისგან ჩვენ გვჭირდება პასუხი, პირველ რიგში, რეზოლუციაზე, 2008 წელს რატომ დააბრალეს ქართულ ჯარს, თითქოს ქართველმა ჯარისკაცმა ჩაიდინა ომის დანაშაული? – ამის შესახებ „2003-2012 წლებში მოქმედი რეჟიმისა და რეჟიმის პოლიტიკური თანამდებობის პირების საქმიანობის შემსწავლელი დროებითი საგამოძიებო კომისიის“ სხდომაზე კომისიის თავმჯდომარემ, თეა წულუკიანმა განაცხადა.

მისივე თქმით, დღეს თუ არ მოხერხდა მათი მოსმენა, მომდევნო დღეებში შესთავაზებენ ახალ თარიღს და შეეცდებიან, რომ მათ კომისიამ მომდევნო დღეებში ან მომავალ კვირაში მოუსმინოს.

„იმ ექვსი პირიდან, რომელთა მოსმენაც იყო დღის წესრიგით განსაზღვრული, ერთმა პირმა, გიორგი თარგამაძემ მედიით შეგვატყობინა, მოსვლას ისედაც არ ვაპირებო. გიორგი თარგამაძე და გიორგი კანდელაკი ჩვენი კომისიის მიერ მოწვეულ პირთა სიაში ფიგურირებენ იქიდან გამომდინარე, რომ, „ნაციონალური მოძრაობის“ მაშინდელ დეპუტატებთან ერთად, 2008 წელს სტრასბურგში, ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეაზე სწორედ ამ დეპუტატებმა ქართულ ჯარს დააბრალეს ომის დანაშაულის ჩადენა და პასუხისმგებლობას გამოარიდეს პოლიტიკური თანამდებობის პირები. ხელი აუწია სტრასბურგიში გიორგი თარგამაძემ, მაშინდელმა ვითომ ოპოზიციის წარმომადგენელმა. მაშინ დანიშნულ ოპოზიციას ვუწოდებდით, ისინი კი ჩვენ გვიწოდებდნენ ქუჩის ოპოზიციას. ქუჩიდან ვცდილობდით სააკაშვილის დამარცხებას და შემდეგ სააკაშვილმა ზოგიერთი ადამიანი ამოარჩია. გიორგი თარგამაძეს შეაქმნევინეს ოპოზიციური პარტია. ეს იყო ფსევდოოპოზიცია პარლამენტში. სწორედ ამ ვითომ ოპოზიციას წარმოადგენდა გიორგი თარგამაძე „ნაციონალური მოძრაობის“ იმ დელეგაციაში, რომელშიც ერთ-ერთ წევრად იყო გიორგი კანდელაკი. 2008 წელს, როცა ომი ახალი დასრულებული იყო, სწორედ მათ ხელი აუწიეს რეზოლუციას, რომელიც აწყობდა რუსეთს და რომელშიც სიტყვასიტყვით წერია, რომ ქართული ჯარია დამნაშავე, ამას მისცეს მათ ხმა, საქართველოს დააბრალეს ომი, ყველაფერი ის, რის შესახებაც ახლა გიორგი თარგამაძე ტელევიზიიდან ამაყად ამტკიცებს საპირისპიროს. ამიტომ, ბუნებრივია, ჩვენ გვაქვს შეკითხვები. თუმცა პროცედურულ ნაწილში უნდა შევნიშნოთ, რომ კომისიამ ორივე პირს, გიორგი თარგამაძესაც და გირგი კანდელაკსაც სატელეფონო კავშირის მეშვეობით შეატყობინა, რომ ისინი ფიგურირებენ მოწვევისთვის სასურველ პირთა სიაში, მათ გაეგზავნათ შესაბამისი ტექსტური შეტყობინებები. ვიდრე ოფიციალურად საფელდეგერო სამსახური ეწვეოდა იქ, სადაც ცხოვრობს ან მუშაობს, გუშინ ალბათ ყველამ ნახეთ, რომ თარგამაძემ ტელევიზიის მეშვეობით თქვა, რომ აქ მოსვლას არ აპირებს, თუმცა ჩვენ გავაგრძელებთ პროცედურას. დღეს თუ არ მოხერხდა მათი მოსმენა, მომდევნო დღეებში შევთავაზებთ ახალ თარიღს და მაინც შევეცდებით, მათ მომდევნო დღეებში ან მომავალ კვირაში მოვუსმინოთ. ხაზს ვუსვამ, ჟურნალისტი გიორგი თარგამაძისგან, პოლიტიკოსი გიორგი კანდელაკისგან ჩვენ გვჭირდება პასუხი არაერთ თემაზე, მაგრამ, პირველ რიგში, რეზოლუცია ნომერ 16 33-ზე, 2008 წელს რატომ დააბრალეს ქართულ ჯარს, თითქოს ქართველმა ჯარისკაცმა ჩაიდინა ომის დანაშაული? რადგან შემდეგ ამ ყველაფერმა მე და „ქართული ოცნების“ გუნდს, როდესაც ქართული ჯარის მართლაც მუნდირს, ღირსებას და სიმართლეს ვიცავდით ჰააგის სასამართლოში, არაერთი პრობლემა შეგვიმნა. ამაზე გვჭირდება პასუხები“, – განაცხადა თეა წულუკიანმა.

1991 წლის 31 მარტი იყო უმნიშვნელოვანესი დღე ჩვენი ქვეყნისთვის, ამ დღეს ჩატარდა რეფერენდუმი სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენასთან დაკავშირებით, ასევე, დღეს, 86 წელი შეუსრულდებოდა საქართველოს პირველ პრეზიდენტს, ზვიად გამსახურდიას, რომელიც იყო ამ რეფერენდუმის და დამოუკიდებლობის გამოცხადების დღის მთავარი სულისჩამდგმელი, – ამის შესახებ საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა, ირაკლი კობახიძემ მთავრობის დღევანდელ სხდომაზე განაცხადა.

მთავრობის მეთაურმა აღნიშნა, რომ დღეს, საქართველო არის დამოუკიდებელი და სუვერენული, როგორც არასდროს.

„დღეს არის 31 მარტი, უმნიშვნელოვანესი დღე საქართველოს ისტორიაში. 1991 წლის 31 მარტი იყო უმნიშვნელოვანესი დღე ჩვენი ქვეყნისთვის, ეს არის დღე, როდესაც ჩატარდა რეფერენდუმი სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენასთან დაკავშირებით და სწორედ, ამ რეფერენდუმს, რამდენიმე დღეში, 9 აპრილს მოჰყვა საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადება. რეფერენდუმში მონაწილეობა მიიღო ამომრჩევლის 90 %-ზე მეტმა, დამოუკიდებლობის იდეას მხარი დაუჭირა ამომრჩეველთა 99%-ზე მეტმა, შესაბამისად, შედგა ქართველი ხალხის ერთსულოვნება დამოუკიდებლობის იდეის გარშემო.

ასევე, დღეს, 86 წელი შეუსრულდებოდა საქართველოს პირველ პრეზიდენტს, ზვიად გამსახურდიას, რომელიც იყო ამ რეფერენდუმის და დამოუკიდებლობის გამოცხადების დღის მთავარი სულის ჩამდგმელი. რა თქმა უნდა, პატივი უნდა მივაგოთ მის ხსოვნას,“- აღნიშნა პრემიერმა.

ირაკლი კობახიძის თქმით, 1991 წლის შემდეგ ქვეყანამ გამოიარა ოთხი სხვადასხვა ომი და ორი სხვადასხვა რევოლუცია, ურთულესი წლები, უმძიმესი ეკონომიკური კრიზისები, თუმცა საქართველომ შეძლო დამოუკიდებლობის არამხოლოდ შენარჩუნება, არამედ კიდევ უფრო მეტად განმტკიცება.

„ეს წლები იყო ძალიან რთული ჩვენი ქვეყნისთვის. 1991 წლის შემდეგ ჩვენ გამოვიარეთ ოთხი სხვადასხვა ომი, ორი სხვადასხვა რევოლუცია, ურთულესი წლები, მათ შორის, უმძიმესი ეკონომიკური კრიზისები და ა.შ. თუმცა, საქართველომ დღემდე შეძლო დამოუკიდებლობის არამხოლოდ შენარჩუნება, არამედ კიდევ უფრო მეტად განმტკიცება და დამოუკიდებლობა არის ის, რასაც განსაკუთრებულად უნდა გავუფრთხილდეთ მომავალშიც. დამოუკიდებლობას სჭირდება მუდმივი გაფრთხილება და დღეს, თამამად შეიძლება ითქვას, რომ საქართველო არის დამოუკიდებელი და სუვერენული, როგორც არასდროს. ეს არის ის მდგომარეობა, რომელსაც აუცილებლად უნდა გავუფრთხილდეთ. დღევანდელ დღეს, ჩვენ განსაკუთრებულად უნდა გავიხსენოთ ის ადამიანები, რომლებმაც, ამ წლების განმავლობაში, დამოუკიდებლობის იდეას შესწირეს ყველაზე ძვირფასი – სიცოცხლე. განსაკუთრებით უნდა მოვიგონოთ და პატივი მივაგოთ ჩვენს ჯარისკაცებს, რომლებიც შეეწირნენ ომებს საქართველოს დამოუკიდებლობისთვის. მინდა, დღევანდელი დღე მივულოცო თითოეულ მოქალაქეს და ყველას გისურვოთ საქართველოს დამოუკიდებლობის კიდევ უფრო მეტად განმტკიცება და ჩვენი ქვეყნის გამთლიანება“,- განაცხადა პრემიერმა.

31 მარტს საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შესახებ ჩატარებული რეფერენდუმიდან 34 წელი გავიდა.

1991 წლის 31 მარტს, საქართველოს ეროვნულმა ხელისუფლებამ, უზენაესი საბჭოს თავმჯდომარის, ზვიად გამსახურდიას ხელმძღვანელობით, ჩაატარა რეფერენდუმი სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის საკითხზე.

რეფერენდუმში მონაწილეთა რაოდენობა შეადგენდა 3.302.302-ს (90.3%). მასში მონაწილეობდა სამხრეთ ოსეთის ყოფილი ოლქისა და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მოსახლეობაც.

რეფერენდუმის შეკითხვას – “ხართ თუ არა თანახმა, რომ აღდგეს საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობა 1918 წლის 26 მაისის აქტის საფუძველზე?” – საქართველოს საარჩევნო ხმის უფლების მქონე მოსახლეობის (მათ შორის აფხაზებმა და ოსებმა) 98%-მა პროცენტმა დადებითი პასუხი გასცა.

რეფერენდუმში მონაწილეთა 98,9 პროცენტმა მხარი დაუჭირა საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენას, რაც იქნა აღიარებული მთელი მსოფლიოს მიერ ჩვენი ქვეყნის მოსახლეობის ნების გამოვლინებად.

ამის შემდეგ, 1991 წლის 9 აპრილს, რეფერენდუმის შედეგების საფუძველზე, საქართველოს რესპუბლიკის უზენაესმა საბჭომ საქართველოს სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენა გამოაცხადა.

1991 წლის 5 აპრილს გამოქვეყნდა 31 მარტს გამართული რეფერენდუმის შემაჯამებელი შედეგები, რომლის მიხედვით:

ამომრჩეველთა საერთო რიცხვი იყო 3 657 477

რეფერენდუმის მონაწილეთა რიცხვი – 3 302 572, რაც შეადგენს ამომრჩეველთა საერთო რიცხვის 90.3%;

კენჭისყრის მონაწილეთა რიცხვი – 3 326 100, რაც შეადგენს ამომრჩეველთა საერთო რიცხვის 89.3%-ს;

სარეფერენდუმოდ გამოტანილი საკითხის დადებითად გადაწყვეტის “დიახ” მომხრეთა რიცხვი – 3 295 493, რაც შეადგენს კენჭისყრის მონაწილეთა რიცხვის 98.9%-ს;

სარეფერენდუმოდ გამოტანილი საკითხის უარყოფითად გადაწყვეტის, “არა” მომხრეთა რიცხვი – 17 400, რაც შეადგენს კენჭისყრის მონაწილეთა რიცხვის 0. 53%-ს.

ბათილად ცნობილი ბიულეტენების რაოდენობა – 13 690, რაც შეადგენს კენჭისყრის მონაწილეთა რიცხვის 0.41%-ს.

აფხაზეთის ავტონომიურ რესპუბლიკაში ამომრჩეველთა საერთო რიცხვი იყო 347 175. რეფერენდუმში მონაწილეობა მიიღო 61.27%-მა, კენჭისყრაში – 61.23%-მა. სარეფერენდუმოდ გამოტანილი საკითხის დადებითად გადაწყვეტას მხარი დაუჭირა კენჭისყრის მონაწილეთა 97.73%-მა, რაც შეადგენს ამომრჩეველთა საერთო რიცხვის 59.84%-ს. უარყოფითად გადაწყვეტას – 1.42%-მა, რაც შეადგენს ამომრჩეველთა საერთო რიცხვის 0.87%-ს.

აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში ამომრჩეველთა საერთო რიცხვი იყო 224 788; რეფერენდუმსა და კენჭისყრაში მონაწილეობა მიიღო ამომრჩეველთა 96.64%-მა. სარეფერენდუმოდ საკითხის დადებითად გადაწყვეტაში – 97.67%-მა. უარყოფითად – 1.42%-მა.

გუდაუთის რაიონის ადგილობრივმა ხელისუფლებამ რეფერენდუმში მონაწილეობაზე უარი განაცხადა. იქ მხოლოდ ერთი საარჩევნო უბანი გაიხსნა ახალსოფელში. ტყვარჩელში ადგილობრივმა ხელისუფლებამ კი მაშინ გამოთქვა სურვილი რეფერენდუმის ჩატარებაზე, როდესაც საარჩევნო უბნებისა და კომისიების შექმნის ყველა ვადა ამოწურული იყო.

ქალაქ ცხინვალში, ყორნისისა და ჯავის რაიონებში რეფერენდუმი არ ჩატარებულა. ცხინვალის რაიონში რეფერენდუმი ჩატარდა შვიდ სასოფლო საკრებულოს ტერიტორიაზე, სადაც ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა 11 376 იყო. გაიცა 10 182 ბიულეტენი, რომელთაგან ორი ბათილად იქნა ცნობილი. სარეფერენდუმო კითხვას დადებითი პასუხი გასცა 10 180 ამომრჩეველმა.

“რეფერენდუმის შესახებ” საქართველოს რესპუბლიკის კანონის 26-ე მუხლის შესაბამისად, სარეფერენდუმოდ გამოტანილი საკითხი მიღებულად ჩაითვალა.

ეს იყო უკანასკნელი რეფერენდუმი, რომელიც ჩატარდა საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე – აფხაზეთისა და სამაჩაბლოს ჩათვლით.

ნებისმიერი საერთაშორისო სამართლებრივი დოკუმენტი საქართველოსთან მიმართებაში იქნება ბათილი და აგრესიის გამომხატველი. თუ იგი არ გაითვალისწინებს 31 მარტის რეფერენდუმით ჩამოყალიბებულ სამართლებრივ რეალიებს.