პარასკევს, სოციალურ ამერიკული საიდუმლო დოკუმენტების ახალი სერია გამოჩნდა გამოჩნდა. ამჯერად ეს ეხებოდა არა მხოლოდ უკრაინას, არამედ – ახლო აღმოსავლეთსა და ჩინეთს. ამის შესახებ ინფორმაცია New York Times-მა გაავრცელა. ერთი დღით ადრე, გამოცემამ ინფორმაციის პირველი შემთხვევა შემთხვევა დააფიქსირა. ეს ეხებოდა პენტაგონისა ნატოს დოკუმენტებისთვის გადაღებულ ფოტოებს, რომლებიც უკრაინის შეტევის მომზადებასთან არის დაკავშირებული. 

რა ხდება?

უკრაინულმა მხარემ ხუთშაბათს დოკუმენტებს ყალბი უწოდა. პენტაგონმა კი გაავრცელა განცხადება, რომელშიც ნათქვამია, რომ უწყება „ამ ინფორმაციას შეისწავლის«. რაც შეეხება პარასკევის გაჟონვას გაჟონვას, nyt- ის ანალიტიკოსების აზრით https://www.nytimes.com/2023/04/07/us/politics/classied-documents-leak.html (ბმულზე წვდომა აქვთ რეგისტრაციის მქონე პირებს), საუბარია ამერიკის ეროვნული ეროვნული ეროვნული ამერიკის ამერიკის ამერიკის ამერიკის ამერიკის ამერიკის ამერიკის ამერიკის უსაფრთხოების 100-ზე საიდუმლო დოკუმენტზე, რომლებიც უკრაინას, ახლო აღმოსავლეთსა და ჩინეთს ეხება. აშშ-ის ოფიციალურმა გამოცემას განუცხადეს, რომ გაჟონვის მასშტაბმა, თავად დოკუმენტების საიდუმლო ინფორმაციასთან ერთად, შეიძლება ძალიან დიდი ზარალი გამოიწვიოს.

„კოშმარი ხუთი თვალისთვის“

გაზეთისთვის მიცემულ კომენტარში, დაზვერვის მაღალჩინოსანმა ამ ფაქტს უწოდა “კოშმარი ხუთი თვალისთვის”. ეს გულისხმობს ქვეყნების ალიანსს (აშშ, ბრიტანეთი, ავსტრალია, ახალი ზელანდია და კანადა), რომლებიც  დაზვერვის ინფორმაციას ერთმანეთს აქტიურად უზიარებენ. NYT-ის ცნობით, ანონიმურ ფორუმ  4chan-ზე გამოქვეყნებული ერთ-ერთი დოკუმენტი მოიცავს რუკას, რომელზეც ნაჩვენებია საომარი მოქმედებების მიმდინარეობა უკრაინულ ბახმუტში. მეორე დოკუმენტი უკრაინის საჰაერო თავდაცვის შესაძლებლობების შეფასებას მოიცავდა. კიდევ ერთი დოკუმენტი შეიცავდა შენიშვნას, რომ ის საიდუმლოა და უცხო ქვეყნებთან მისი გაზიარება დაუშვებელია.

გაჟონილი დოკუმენტების ახალი პარტია ასევე შეიცავს კონფიდენციალურ მასალას, რომელიც ეხება ჩინეთის, ინდოეთისა და წყნარი ოკეანეების რეგიონის, ახლო აღმოსავლეთისა და ტერორიზმის საფრთხეების შესახებ გამართული ბრიფინგების ფრაგმენტებს. ერთ-ერთმა ოფიციალურმა პირმა NYT-ს განუცხადა, რომ დიდი ალბათობით, გაჟონვა უკრაინის მხრიდან არ მომხდარა, რადგან ზოგიერთ გამოქვენებულ დოკუმენტზე კიევს წვდომა არ ჰქონდა.

ხუთშაბათს პენტაგონის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში ნათქვამია, რომ თავდაცვის დეპარტამენტი შეისწავლის ინფორმაციას შესაძლო გაჟონვის შესახებ. პარასკევს, როდესაც საიდუმლო დოკუმენტების ახალი პარტია გამოქვეყნდა, უწყების წარმომადგენლებმა განაცხადეს, რომ ისინი დამატებით ვერაფერს იტყვიან. თუმცა NYT-ის ჟურნალისტებთან პირად საუბარში ეროვნული უსაფრთხოების სააგენტოს რამდენიმე ოფიციალურმა პირმა აღიარა, რომ ხელისუფლება გაჟონვის წყაროს მოძებნას ჩქარობს. ამის მიზეზია შიში, რომ საიდუმლო დოკუმენტები კიდევ შეიძლება გამოქვეყნდეს.

რა იყო გაჟონილი დოკუმენტების პირველ ნაწილში?

დოკუმენტების პირველი პარტია ეხებოდა შეერთებული შტატებისა და ნატოს გეგმებს, რომლებიც რუსული აგრესიის წინააღმდეგ უკრაინის არმიის კონტრშეტევის მხარდაჭერას გულისხმობდა. ეს მასალები დათარიღებულია არაუგვიანეს 1-ლი მარტისა, რაც ექსპერტების აზრით, მათ აქტუალურობას ეჭვქვეშ აყენებს. ამ დოკუმენტებში არ არის მითითებული მომავალი შეტევის თარიღი და ადგილი. თუმცა ეს მასალები შეიცავს ინფორმაციას იმის შესახებ, თუ რამდენი ბრიგადის მომზადებას გეგმავს უკრაინა კონტრშეტევისთვის და რა რაოდენობის ტექნიკას მიიღებს კიევი. ამ დოკუმენტებში ასევე არის მოცემული ისეთი ინფორმაცია, როგორიცაა HIMARS-ის საბრძოლო მასალის მოხმარების ყოველდღიური ხარჯები.

როგორც ამერიკელმა ოფიციალურმა პირებმა NYT-სა და Reuters-ს განუცხადეს, ამ დოკუმენტებში დარედაქტირებულია ორივე მხრიდან მსხვერპლის რაოდენობა – ნაკლები დანაკარგი რუსეთს, მეტი – უკრაინას. დოკუმენტების შეცვლა რომ შესაძლებელი იყო ამას მოწმობს ისიც, რომ ერთ-ერთ სლაიდზე რუსეთის დანაკარგი 16-17 ათასს შეადგენს, უკრაინის კი – 71,5 ათასს, – წერს New York Times-ი. რუსეთის დანაკარგების შეფასება წარმოუდგენლად დაბალია, რადგან 17 მარტს BBC-მ ღია წყაროებიდან უკვე იცოდა დაღუპული 17,375 ადამიანის შესახებ,  3 მარტს  კი ეს მაჩვენებელი 16,071 იყო. მსხვერპლის რეალური რაოდენობა აშკარად უფრო მაღალია და დასავლელი ოფიციალური პირების მიერ დასახელებული მონაცემებიც – ბევრად მეტი.

შესაბამისად, ეს გაყალბება შეიძლება რუსეთის ინტერესებიდან გამომდინარე დეზინფორმაციის მცდელობაზე მიუთითებდეს. გაჟონილი დოკუმენტებიც პრორუსულ არხებში გამოჩნდა. აშშ-ის სამ ოფიციალურ პირზე დაყრდნობით, Reuters-ი აღნიშნავს, რომ ამ გაჟონვის უკან, სავარაუდოდ, რუსეთი ან პრორუსული ელემენტები დგანან. The New York Times-მა კი ამ ფაქტს უწოდა “რუსული დაზვერვის პირველი გარღვევა ომის დაწყების შემდეგ”.

ამავდროულად, უკრაინაში ამ დოკუმენტებს ყალბი უწოდეს. “ეს არის ფოტოშოპი და “ვირტუალური ფსევდო გაჟონვა”. მოსკოვს ძალიან სურს უკრაინის კონტრშეტევის ჩაშლა, მაგრამ რეალურ გეგმებს რუსები ბრძოლის ველზე დაინახავენ. მალე”, – განაცხადა უკრაინის პრეზიდენტის ოფისის ხელმძღვანელის მრჩეველმა, მიხაილო პოდოლიაკმა.

ISW: პროპაგანდისტებს კონტრშეტევის ეშინიათ

დოკუმენტების გაჟონვის ამ კომენტირებისას კომენტირებისას, ომის შესწავლის ამერიკული ინსტიტუტი (ISW) მასზე რუსეთის რეაგირებას შეისწავლის. უფრო ზუსტად კი – რუსი და და Z- ბლოგერების რეაქციებზეა საუბარი. ISW- ის მიხედვით, ომის მომხრეები ძირითადად შეშფოთებით რეაგირებდნენ გაჟონვაზე, რაც მიუთითებს საინფორმაციო სივრცეში არსებულ მუდმივ შიშზე, რომელიც უკრაინის მიერ დაგეგმილ კონტრშეტევას უკავშირდება.

წყარო: BBC