დონალდ ტრამპსა და ვლადიმერ ზელენსკის შორის სიტყვიერი შეტაკების შემდეგ, აშშ-სა და ევროპას შორის ურთიერთობა სრულ რღვევასთან მივიდა. აღსანიშნავია, რომ ზელენსკი ტრამპს შეხვდა არა მხოლოდ როგორც უკრაინის პრეზიდენტი, არამედ როგორც ლიდერი, რომელიც წარმოადგენს ევროპის პოზიციებს უკრაინის ომთან დაკავშირებით. ზელენსკამდე ტრამპი საფრანგეთის პრეზიდენტ ემანუელ მაკრონს და ბრიტანეთის პრემიერ მინისტრს კირ სტარმერს შეხვდა. ამრიგად, დონალდ ტრამპი, ვლადიმერ ზელენსკის სახით, უხეშად მოექცა ევროპელებს და გაუგზავნა მათ სიგნალი, რომ აშშ გადაწყვეტს უკრაინაში ომისა და მშვიდობის საკითხებს მათი მონაწილეობის გარეშე.

ევროპელი ლიდერები გაერთიანდნენ ზელენსკის მხარდასაჭერად. უკრაინის პრეზიდენტი დიდი ბრიტანეთის მეფემ ჩარლზ III მიიღო. 6 მარტს გაიმართა ევროპის სამიტი უსაფრთხოებისა და უკრაინის საკითხებზე. ევროკომისიის პრეზიდენტმა ურსულა ფონ დერ ლაიენმა შესთავაზა ევროპის გადაიარაღების გეგმა, ReArm Europe, რომელიც ითვალისწინებს 800 მილიარდი ევროს შეგროვებას ევროკავშირის ქვეყნების თავდაცვის გასაძლიერებლად და ასევე უკრაინის მხარდაჭერის გასაზრდელად. ევროკავშირის 26-მა ქვეყანამ გამოთქვა მზადყოფნა, გააგრძელოს უკრაინის ფინანსური და სამხედრო მხარდაჭერა.

საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა ერისადმი სპეციალურ მიმართვაში რუსეთს ევროპის საფრთხე უწოდა. მაკრონმა ციფრები მოიყვანა რუსეთის სამხედრო ხარჯების ზრდის შესახებ და განაცხადა, რომ საჭიროა საფრანგეთისა და ევროპის თავდაცვისუნარიანობის გაძლიერება. მაკრონმა ასევე შესთავაზა აშშ-ს ბირთვული ძალების ჩანაცვლება ევროპაში საფრანგეთის “ბირთვული ქოლგით”.

ტრამპის ქმედებები იწვევს ესკალაციის ახალ რაუნდს. ევროპა აქტიურად უერთდება გლობალურ შეიარაღების რბოლას, რათა გახდეს შეერთებული შტატებისგან დამოუკიდებელი გლობალური მოთამაშე. შეერთებულ შტატებსა და რუსეთს შორის მკვეთრი დაახლოება აშკარა შეშფოთებას იწვევს ჩინეთში. ანალიტიკოსები უკვე განიხილავენ ჩინეთსა და ევროკავშირს შორის პოლიტიკური და ეკონომიკური დაახლოების შესაძლებლობას.

დიდი ბრიტანეთი შეერთებული შტატების განსაქუთრებული პარტნიორია, მაგრამ ტრამპის იზოლაციონისტური პოზიცია აიძულებს ბრიტანეთის სამეფოს შეუერთდეს ევროპის უსაფრთხოების სისტემას შეერთებული შტატების გარეშე. ასევე ბრიტანეთის თანამეგობრობის ერთ-ერთ ქვეყანას, კანადასა, და შეერთებულ შტატებს შორის კონფლიქტი იწვევს კანადის ჩართვას ევროპის უსაფრთხოების სისტემაში.

2026 წლის ნოემბერში შეერთებულ შტატებში კონგრესის შუალედური არჩევნები გაიმართება. თუ დემოკრატიული პარტია მოიგებს უმრავლესობას, დონალდ ტრამპს უფრო გაუჭირდება თავისი იზოლაციონისტური საგარეო პოლიტიკის გატარება. თუმცა, ტრამპმა შეარყია ევროპის ნდობა შეერთებული შტატების მიმართ. მაშინაც კი, თუ აშშ-ის შემდეგი პრეზიდენტი დემოკრატიული პარტიის წარმომადგენელი იქნება, რომელიც ევროპელ პარტნიორებთან ურთიერთობების აღდგენას დაიწყებს, ევროკავშირი არ მიატოვებს აღებულ კურსს აშშ-სგან სტრატეგიული დამოუკიდებლობის.

ელონ მასკმა ცოტა ხნის წინ სოციალურ ქსელ X-ში დაწერა, რომ დადგა დრო, აშშ-მა დატოვოს ნატო. ეს სცენარი აღარ ჩანს ფანტასტიკური და კატასტროფული. ნატო შეიქმნა ევროპის საბჭოთა კავშირისგან დასაცავად. მაგრამ იმ პირობებში, როდესაც შეერთებული შტატები უარს ამბობს ევროპის უსაფრთხოების გარანტიაზე, ევროკავშირის ქვეყნები იძულებულნი არიან შექმნან ევროპული უსაფრთხოების ახალი სტრუქტურა. ჯერჯერობით ეს შეიძლება იყოს სტრუქტურა, რომელიც იარსებებს ნატოს პარალელურად. მაგრამ გრძელვადიან პერსპექტივაში ევროკავშირი შეეცდება შექმნას შეერთებული შტატებისგან დამოუკიდებელი უსაფრთხოების სისტემა. ევროპის აღმოსავლეთ ფლანგს უკრაინა დაიცავს, რომელსაც აქვს დიდი საბრძოლო გამოცდილება და ძლიერი ჯარი. ევროპა შეიარაღებს უკრაინას, როგორც ევროკავშირის ფორპოსტს.

ევროკავშირსა და შეერთებულ შტატებს შორის არსებული წინააღმდეგობების გათვალისწინებით, ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რუსეთსა და უკრაინას შორის მოკლევადიან პერიოდში ზავი დამყარდეს. უკრაინის ომმა გამოიწვია გლობალური კონფლიქტი მთავარ გეოპოლიტიკურ მოთამაშეებს შორის. ტრამპმა არია კარტები და შეცვალა ალიანსების ჩვეულებრივი სისტემა. მაგრამ ახალი ალიანსები იწყებენ ფორმირებას ძველის ნაცვლად. შეერთებული შტატები რისკავს დაკარგოს თავისი გლობალური ლიდერობა და გზა დაუთმოს ჩინეთს, როგორც პლანეტაზე მშვიდობისა და სტაბილურობის გარანტს.

საქართველოსთვის შეერთებულ შტატებსა და ევროკავშირს შორის არსებული წინააღმდეგობები სერიოზული პოლიტიკური გამოწვევაა. ადრე საქართველო ერთიანი დასავლეთისკენ იყო ორიენტირებული, მაგრამ ხელისუფლებაში დონალდ ტრამპის მოსვლის შემდეგ საგარეო პოლიტიკაში ცვლილებების შეტანა მოგვიწევს. საქართველოს სჭირდება როგორც პროამერიკული, ისე პროევროპული პოლიტიკური ძალები, რომლებიც დააბალანსებენ ქვეყნის ინტერესებს საერთაშორისო ასპარეზზე. გეოგრაფიულად საქართველო ევროპასთან უფრო ახლოსაა, ვიდრე აშშ-სთან. ევროკავშირში გაწევრიანება ასევე საქართველოს დიდი ხნის მიზანი და ოცნებაა. თუმცა, გათვალისწინებული უნდა იყოს აშშ-ს ინტერესებიც რეგიონში.

თუ ადრე საქართველო ბალანსირებდა ორ „სკამს“ – რუსეთსა და აშშ-ს შორის, ახლა მას მოუწევს დაბალანსება ევროკავშირს, ჩინეთსა და რუსეთ-აშშ-ს ალიანსს შორის. ეს არის ახალი გეოპოლიტიკური ვითარება, რომელსაც უნდა მოერგოს, რათა მსოფლიო პოლიტიკაში სწრაფმა ცვლილებებმა საქართველოს პოზიციები სამხრეთ კავკასიაში არ შეარყიოს.

ავტ:ავთანდილ წულაძე, პოლიტოლოგიის დოქტორი

პარტიაში ჯერ არ გვიმსჯელია არ თემაზე და გადაწყვეტილება მიღებული არ გვაქვს, – ასე პასუხობს „გახარია საქართველოსთვის“ ერთ-ერთი ლიდერი, ზვიად ძიძიგური კითხვას, მიღებს თუ არა ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებში მონაწილეობას პარტია „გახარია საქართველოსთვის“.

ზვიად ძიძიგურმა ტელეკომპანია „პალიტრანიუსის“ გადაცემა „რეზიუმეში“ განაცხადა, რომ მნიშვნელოვანი ბერკეტი იქნება, თუ ადგილობრივ თვითმმართველობის არჩევნებზე „პროტესტის მონაწილეები თბილისის ან ბათუმის მერს წაართმევენ ხელისუფლებას“.

„ჩემს მოსაზრებას გეტყვი ყოველგვარი მიკიბ-მოკიბვის გარეშე. ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებში თბილისის ან ბათუმის მერი რომ წაართვას პროტესტანტებმა ხელისუფლებას, ეს მნიშვნელოვანი ბერკეტია თუ არა? გადაწყვეტილება ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებში მონაწილეობაზე ან არ მონაწილეობაზე არ მიგვიღია იმიტომ, რომ ჯერ არ ყოფილა ამ თემებზე ლაპარაკი.

არ არის ეს თემა აქტუალური, მაგრამ ის, რომ წინასწარ ყველამ გადაწყვიტოს, რომ მოდი, არ მივიღოთ მონაწილეობა და ტელევიზიით ელაპარაკონ ოპოზიციური პარტიები ამაზე ერთმანეთს, ეს არ არის სწორი, და ღალატი იქნება. მონაწილეობის არმიღებაზე ადვილი არაფერია, არც ფულს დახარჯავ, არც ხალხში ივლი, არც რამეს დააორგანიზებ და თან იტყვი, არ მინდა, ამ ცესკოს პირობებში არ მივიღებ მონაწილეობას. მართალი და გამართული პოზიცია გექნება და იჯექი სახლში, მაგრამ დაიძინებს ბიძინა ივანიშვილის ხელისუფლება ამაღამ და არ გაიღვიძებს ხვალ? ძალიან მნიშვნელოვანი პოლიტიკური თემაა და ამაზე ასე ჰაიჰარად საუბარი არ შეიძლება“, – განაცხადა ზვიად ძიძიგურმა.

„თუ ვინმეს არ აქვს უფლება, ხმა ამოიღოს ანაკლიის პორტზე, ეს არის ბატონი ხაზარაძე“, – ასე გამოეხმაურა  საპარლამენტო უმრავლესობის წევრი რატი იონათამიშვილი, ანაკლიის პორტის შესახებ კოალიცია „ძლიერი საქართველოს“ ლიდერის მამუკა ხაზარაძის განცხადებას.

მისი თქმით, ხაზარაძეს სინდისის ნატამალი რომ ჰქონდეს, ქართულ პოლიტიკაში ყოფნაზე უარს იტყოდა. 

„თუ ვინმეს არ აქვს უფლება, ხმა ამოიღოს ანაკლიის პორტზე, ეს არის ბატონი ხაზარაძე, ვინაიდან მან ჯერ ყველაფერი გააკეთა იმისთვის, რომ ანაკლიის პორტის პროექტი არ შემდგარიყო, ხოლო შემდეგ საერთაშორისო საარბიტრაჟო სასამართლოში უჩივლა საქართველოს, მოითხოვა მილიარდ ნახევარი დოლარის გადახდა საქართველოს მხრიდან, საბოლოოდ, წააგო ეს საქმე და თვითონ მოუწია 650 000 დოლარის გადახდა.

ჩვენ ვიცით ამ ადამიანის სტანდარტი რა არის ზოგადად და, შესაბამისად, არც მის სიტყვას, არც პოზიციას არანაირი ფასი არ აქვს. მას რომ რაიმე ნატამალი გააჩნდეს სინდისის, ვფიქრობ, ქართულ პოლიტიკაში ყოფნაზეც უარს იტყოდა“, – აღნიშნავს იონათამიშვილი.

ეს „მეგობარი აქტია“, თუ თვალთმაქცობის აქტი? სხვა, ნებისმიერი აქტი შეგვიძლია ვუწოდოთ. სახელი „მეგობარი აქტი“ ამ დოკუმენტს ნამდვილად არ ესადაგება, – განაცხადა „დღის ქრონიკასთან“ საპროცედურო საკითხთა და წესების საპარლამენტო კომიტეტის თავმჯდომარემ, დავით მათიკაშვილმა სენატში, მომავალ კვირას დაგეგმილ „მეგობარი აქტის“ განხილვის საკითხზე საუბრისას.

მათიკაშვილი დარწმუნებულია, რომ ამერიკელ ჯარისკაცებს, რომლებიც ქართველ მებრძოლებთან ერთად იბრძოდნენ ნატოს ეგიდით წარმოებულ საერთაშორისო მისიებში, ნამდვილად არ ესმით მეგობრობა ისე, როგორც ეს ესმის ჯო უილსონს, რომელმაც მისი კარიერის მანძილზე 200-ზე მეტი საკანონმდებლო ინიციატივა დაარეგისტრირა და ერთადერთი იქცა საკანონმდებლო აქტად – მათიკაშვილის თქმით, შედეგად, ერთ-ერთ შტატში საფოსტო განყოფილებებს სახელწოდებები შეეცვალათ.

„200 ინიციატივიდან სხვა მისი არც ერთი არ ქცეულა აქტად. გამოვთქვამ იმედს, რომ აშშ-ის საკანონმდებლო ორგანო ბევრად უფრო შორს მჭვრეტელი იქნება, განსაკუთრებით, „რესპუბლიკური“ ფრთა და იმ აქტს, რომელსაც მეგობრობის გარდა ყველაფერი შეიძლება დავარქვათ და საფუძველს ანტი მეგობრობას უყრის, ბუნებრივია, ამ აქტთან დაკავშირებით ფრთხილად იქნებიან და მის მისაღებად სრულიად გაუგებარ, არამეგობრულ ნაბიჯს არ გადადგამენ“, – აღნიშნა მათიკაშვილმა.