ეუთო-ს წევრი 37 სახელმწიფო საქართველოსთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს.
როგორც განცხადებაშია ნათქვამი, კვლავ გამოხატავენ ღრმა შეშფოთებას საქართველოში ადამიანის უფლებათა მდგომარეობის გაუარესების გამო და მათი მთავარი შეშფოთება სამი მიმართულებით ვლინდება.
„თებერვალში ჩვენი ბოლო დისკუსიის შემდეგ, სამწუხაროდ, ვხედავთ, რომ საქართველოს ხელისუფლება კიდევ უფრო შორდება დემოკრატიულ და ადამიანის უფლებათა ვალდებულებებს. ჩვენი მთავარი შეშფოთება სამი მიმართულებით ვლინდება: სამოქალაქო სივრცის საკანონმდებლო შეზღუდვა; დამოუკიდებელი მედიის წინააღმდეგ მიმართული ქმედებები, პოლიციის მხრიდან ძალის გადამეტება, უცნობი ჯგუფების მიერ მშვიდობიანი დემონსტრანტების წინააღმდეგ განხორციელებული ძალადობა; აგრეთვე გაუმართლებლად ხანგრძლივ წინასწარი პატიმრობის პერიოდები და წინასწარ პატიმრობაში მყოფ პირთა მიმართ სავარაუდო არასათანადო მოპყრობა.
„უცხოელი აგენტების“ რეგისტრაციის აქტი მოითხოვს, რომ ყველა პირი და ორგანიზაცია, რომელიც უცხოურ დაფინანსებას იღებს, დარეგისტრირდეს როგორც ე.წ. უცხოელი აგენტი. ეს მოიცავს ფინანსურ სანქციებსა და სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობას მათთვის, ვინც რეგისტრაციაზე უარს აცხადებს. ჩვენ ვიზიარებთ ოდირის შეშფოთებას, რომ „ამ კანონმა, სხვა ბოლოდროინდელ საკანონმდებლო ინიციატივებთან ერთად, შეიძლება, კიდევ უფრო შეზღუდოს სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და ადამიანის უფლებათა დამცველების საქმიანობა მათი საქმიანობის განხორციელებისთვის საჭირო გარანტიების მოხსნით“. ამ კანონს არ გააჩნია სამართლებრივი გარანტიები, რაც ხელს შეუშლიდა სამოქალაქო საზოგადოების, მედიისა და კერძო პირების უცხოური გავლენის ინსტრუმენტებად მონათვლას მხოლოდ დაფინანსების წყაროების საფუძველზე, რაც მკაფიოდ მიუთითებს, რომ ეს კანონი არ ეხება გამჭვირვალობას, არამედ მიმართულია განსხვავებული აზრის ჩახშობასა და სამოქალაქო საზოგადოებაზე ზეწოლისკენ. ეს განსაკუთრებით საგანგაშოა მოახლოებული ადგილობრივი არჩევნების გათვალისწინებით“, – აღნიშნულია განცხადებაში.
როგორც განცხადებაშია აღნიშნული, ყურადღებით აკვირდებიან საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობაში შეტანილ ბოლოდროინდელ ცვლილებებს.
„აუცილებელია, რომ საარჩევნო ჩარჩოს ნებისმიერი ცვლილება აძლიერებდეს გამჭვირვალობასა და საზოგადოების ნდობას, რეფორმები შემუშავდეს ინკლუზიური დიალოგის გზით და ეუთო-ს ვალდებულებების შესაბამისად. ამასთან დაკავშირებით, ჩვენ შეშფოთებას გამოვთქვამთ კანონმდებლობაში შეტანილი ცვლილებების გამო, რაც ზღუდავს მშვიდობიანი შეკრების თავისუფლებას, მათ შორის სისხლის სამართლისა და ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსებში, შეკრებებისა და მანიფესტაციების შესახებ კანონში შეტანილი ცვლილებები. ეს ცვლილებები ძირს უთხრის ხმის მიცემის თანასწორობის პრინციპს და ზღუდავს შეკრების თავისუფლებას, როგორც ეს აღნიშნულია ოდირისა და ვენეციის კომისიის ბოლო დასკვნებში. ჩვენ მოვუწოდებთ საქართველოს ხელისუფლებას, განახორციელოს ამ ორგანიზაციების მიერ გაცემული რეკომენდაციები.
შეშფოთებულნი ვართ საქართველოში ჟურნალისტების წინააღმდეგ მზარდი მუქარისა და დაშინების გამო. სახალხო დამცველის 2024 წლის ადამიანის უფლებათა ანგარიში ხაზს უსვამს მედიის თავისუფლების მნიშვნელოვან შემცირებას, რასაც ამწვავებს შემზღუდველი კანონები, როგორიცაა მაუწყებლობის შესახებ კანონში შეტანილი ცვლილებები და ჟურნალისტების მიმართ მზარდი მტრული დამოკიდებულება. განსაკუთრებით აღსანიშნავია შემთხვევები, როდესაც პოლიცია მიზანმიმართულად ესხმოდა თავს ჟურნალისტებს პროტესტის გაშუქებისას, მათ შორის ფიზიკური თავდასხმებისა და აღჭურვილობის ჩამორთმევის შემთხვებები. გარდა ამისა, ცნობები დევნილობაში მყოფი ჟურნალისტების დევნისა და მაღალი რანგის მოხელეების, პოლიტიკოსების მხრიდან ნეგატიური რიტორიკის შესახებ, კიდევ უფრო ძირს უთხრის მედიის თავისუფლებას და ზრდის საფრთხეებს ჟურნალისტებისთვის. ჩვენ მოვუწოდებთ ამ პრაქტიკის დაუყოვნებლივ შეწყვეტისკენ და თვითნებურად დაკავებული ყველა ჟურნალისტის დაუყოვნებლივ გათავისუფლებისკენ, მათ შორის მზია ამაღლობელის, რომელიც კვლავ პატიმრობაში რჩება და შვიდ წლამდე პატიმრობა ემუქრება. დაბოლოს, ჩვენ კვლავ ღრმად შეშფოთებულნი ვართ პოლიციის ძალადობაზე პასუხისმგებლობის მუდმივი დანაკლისით. ჩვენ არ გვინახავს რაიმე მტკიცებულება, რომ საქართველოს ხელისუფლება სანდოდ იძიებს მშვიდობიანი დემონსტრანტების წინააღმდეგ არაპროპორციული ძალის გამოყენების, თვითნებური დაკავებების, გაუმართლებლად ხანგრძლივი წინასწარი პატიმრობისა და დაკავებულთა მიმართ არასათანადო მოპყრობის შემთხვევებს“, – ნათქვამია განცხადებაში.
განცხადების მიხედვით, ეუთო-ს წევრი 37 ქვეყანა მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, დაიწყოს ინკლუზიური დიალოგი ყველა პოლიტიკურ პარტიასთან და სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებთან.
„ჩვენ მოვუწოდებთ საქართველოს ხელისუფლებას, დაუყოვნებლივ მიიღოს ზომები იმ პირთა უფლებების დასაცავად, რომლებიც იყენებენ თავიანთ ფუნდამენტურ თავისუფლებებს და ჩაატაროს საფუძვლიანი გამოძიება 2024 წლის 28 ნოემბრიდან მშვიდობიანი პროტესტის დროს პოლიციის ძალის გამოყენების შესახებ, რათა პასუხისმგებლობა დაეკისროთ ადამიანის უფლებათა დარღვევებში დამნაშავეებს. ამის გარეშე საზოგადოების ნდობა საქართველოს ინსტიტუტების მიმართ კიდევ უფრო ზიანდება.
მიუხედავად საქართველოს მხრიდან არაერთი განცხადებისა, რომელიც ადასტურებს მათ მზადყოფნას დიალოგისთვის და ეუთო-ს პრინციპებისა და ვალდებულებებისადმი ერთგულებას, ჩვენ ჯერ კიდევ არ გვინახავს კონკრეტული და გულწრფელი ნაბიჯები მნიშვნელოვანი ჩართულობისკენ. პირიქით, საქართველოს ხელისუფლების ბოლოდროინდელი ქმედებები საქართველოს კიდევ უფრო აშორებს დემოკრატიას. ჩვენ მოვუწოდებთ საქართველოს ხელისუფლებას, დაიწყოს ინკლუზიური დიალოგი ყველა პოლიტიკურ პარტიასთან და სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებთან, რათა მოიძებნოს მიმდინარე კრიზისის მშვიდობიანი და დემოკრატიული გადაწყვეტა.
ჩვენ მივესალმებით ოდირისა და ეუთო-ს მედიის თავისუფლების საკითხებისი წარმომადგენლის ბოლოდროინდელ განცხადებებს და მტკიცედ მოვუწოდებთ საქართველოს, განაგრძოს კონსტრუქციული თანამშრომლობა ეუთო-ს ინსტიტუტებთან და გამოიყენოს მათი ექსპერტიზა. როგორც ეუთო-ს წევრი სახელმწიფოები, სამომავლოდ ამ მიმართულებით ჩვენ მოვიძიებთ ყველა ხელმისაწვდომ ინსტრუმენტსა და მექანიზმს, ეუთო-ს კონტექსტში. ჩვენ მოვუწოდებთ საქართველოს ხელისუფლებას, განახორციელოს ოდირის რეკომენდაციები მოახლოებულ არჩევნებთან დაკავშირებით.
ჩვენი ურყევი ვალდებულება საქართველოს სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის მიმართ უცვლელი რჩება. ჩვენ მტკიცედ ვუჭერთ მხარს ქართველ ხალხს და მათ სწრაფვას დემოკრატიული, სტაბილური და ევროპული მომავლისკენ და მზად ვართ, ვითანამშრომლოთ საქართველოსთან, რათა უზრუნველვყოთ, რომ იგი ასრულებს საკუთარ საერთაშორისო ვალდებულებებს და უზრუნველყოფს ადამიანის უფლებებისა და ფუნდამენტური თავისუფლებების სრულ პატივისცემას“, – ნათქვამია განცხადებაში.
აღნიშნული განცხადება გავრცელდა შემდეგი ქვეყნების სახელით: ალბანეთი, ავსტრია, ბელგია, ბოსნია და ჰერცეგოვინა, ბულგარეთი, კანადა, ხორვატია, კვიპროსი, ჩეხეთი, დანია, ესტონეთი, ფინეთი, საფრანგეთი, საბერძნეთი, ისლანდია, ირლანდია, იტალია, ლატვია, ლიხტენშტეინი, ლიტვა, ლუქსემბურგი, მალტა, მონტენეგრო, ნიდერლანდები, ჩრდილოეთ მაკედონია, ნორვეგია, პოლონეთი, პორტუგალია, მოლდოვა, რუმინეთი, სლოვენია, ესპანეთი, შვედეთი, შვეიცარია, გაერთიანებული სამეფო, უკრაინა და გერმანია.
