აშშ-ის გაზეთ „ვაშინგტონ პოსტში“ (The Washngton Post) გამოქვეყნებულია ცნობილი ამერიკელი ჟურნალისტის, ანალიტიკოსისა და პოლიტიკური მიმომხილველის ფარიდ ზაკარიას სტატია სათაურით: “დაძაბულობა კიევში: უკრაინელები შიშობენ, რომ თუ აშშ-ში დონალდ ტრამპი გაიმარჯვებს, დახმარება შეწყდება და ომი რამდენიმე თვეში დასრულდება”.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

ჩემს ჩასვლას კიევში, სადაც ყოველწლიურ კონფერენციაში ვმონაწილეობდი, ერთგვარი გამამხნევებელი შთაბეჭდილებების მიღების მიზანიც ჰქონდა. რუსეთ-უკრაინის ომი ამერიკული პოლიტიკური დებატების ჩვეულებრივი ნაწილი გახდა. დემოკრატები, კამალა ჰარისის სახით, აცხადებენ, რომ დახმარებას გააგრძელებენ, რესპუბლიკელები კი, დონალდ ტრამპის პირით, აღნიშნავენ, რომ კონფლიქტი დასრულება ერთ დღეში შეუძლიათ, თუმცა იქმნება შთაბეჭდილება, ორივე მხარის მუდმივი დისკუსიები რეალური ცხოვრებისაგან საკმაოდ შორს დგანან.

რა ხდება უშუალოდ კიევში? რას ფიქრობენ თვითონ უკრაინელები? დღეს ქალაქში შექმნილი სიტუაცია განსხვავდება 2022 და 2023 წლების მდგომარეობისაგან, როცა მე იქ ვიყავი დაახლოებით ამავე პერიოდში. ქვეყანაში ამჟამად კრიტიკული ვითარებაა, მომდევნო რამდენიმე თვეში, საომარი მოქმედებების ფონზე, ყველაფერი შეიძლება სწრაფად გადაწყდეს.

კიევს ყოველთვის ვთვლიდი გასაოცრად კომფორტულ ქალაქად, მათ შორის პირადი უსაფრთხოების თვალსაზრისითაც. სამწუხაროდ, ახლა მდგომარეობა შეცვლილია: რუსეთის საჰაერო დარტყმების სიხშირე გაიზარდა. მართალია, ყველა რაკეტა და დრონი არ აღწევს მიზანში ამოღებულ ობიექტებამდე, მაგრამ ფსიქოლოგიური ეფექტი ძალიან დამთრგუნველია. ჩემი ჩასვლის დროს, ღამით, ქალაქის ცას აფეთქებების შუქი ანათებდა, ისმოდა გრიალი და საჰაერო განგაშის სირენების საზარელი ხმა, მუშაობდნენ რაკეტსაწინააღმდეგო ბატარეები…
მე არ მინდა გადავაჭარბო მძიმე სურათის აღწერაში, მაგრამ არც ის მსურს, რომ რაღაც არასრულად ვაჩვენო. კიევი კვლავ ხმაურიან, ცოცხალ, ლამაზ ქალაქად რჩება. ქუჩები და პარკები ხალხით არის სავსე, ისინი სამუშაოზე მიდიან, მაღაზიაში შედიან და ყიდულობენ და, უბრალოდ, ხელი-ხელ ჩაკიდებულები სეირნობენ. მაგრამ ომის ფონს და კვალს ყოველ ნაბიჯზე დაინახავთ: სარეკლამო ბილბორდები უკრაინელებს არმიაში სამსახურისაკენ მოუწოდებენ, სამშენებლო ბრიგადები დანგრეულის აღდგენას ცდილობენ, წმინდა მიხეილის მოედანზე და საამაყოდ არის გამოფენილი ტროფეის სახით ხელში ჩაგდებული რუსული სამხედრო ტექნიკა.

ერთ თვეზე ცოტა მეტი ხნის წინ უკრაინის არმიის ქვედანაყოფების გაბედულმა ოპერაციამ მსოფლიო გააკვირვა, როცა ისინი რუსეთის ტერიტორიაზე შეიჭრნენ და კურსკის ოლქის სამხრეთი ნაწილის ოკუპაცია მოახდინეს.

უკრაინელთა მოლარული სულისკვეთება განუზომლად ამაღლდა – ჯარისკაცებისაც და მოქალაქეებისაც. ისინი ამგვარ ცნობას დიდი ხანია ელოდნენ, მაგრამ… ახლა მათ ისიც გააცნობიერეს, რომ კურსკის ოლქში შეჭრამ ომის ძირითადი დინამიკა კარდინალურად ვერ შეცვალა. ბევრ უკრაინელს კითხვა უჩნდება – იქნებ არმიის სარდლობამ და ქვეყნის ხელისუფლებამ შეცდომა დაუშვეს? რამდენად სწორი იყო კურსკის ოლქში შეჭრისათვის არმიის საუკეთესო სამხედრო ნაწილების გამოყენება? ხომ არ მოხდა ამით თითქმის ათასკილომეტრიანი ფრონტის ხაზის გაშიშვლება?

კითხვები კითხვებად, მაგრამ ფაქტიც ჯიუტია: აშკარაა, რომ რუსეთის არმიას ბრძოლის ინტენსიურობა არ შეუსუსტებია და ძველებურად ნელ-ნელა წინ მიიწევს, ქალაქ პოკროვსკს – სამხედრო ლოჯისტიკურ ცენტრს – უახლოვდება. თუ პოკროვსკი დაეცემა, რუსეთი მიზნის განხორციელებას სწრაფად შეძლებს და მთელ დონბასს გააკონტროლებს, რითაც უკრაინელებს უმძიმეს მორალურ დარტყმას მიაყენებს. პოკროვსკის დაკავება რეალობას კარდინალურად შეცვლის: შეიძლება 2022 წლის თებერვალს-მარტის მდგომარეობა განმეორდეს, როცა რუსეთის ჯარები კიევთან იდგნენ და ხერსონი ჰქონდათ დაკავებული.

ამას წინათ რუსეთმა პირველად დაარტყა შავი ზღვის ნეიტრალურ ზონაში მცურავ სატვირთო გემს, რომელსაც უკრაინული მარცვლეული ეგვიპტეში მიჰქონდა. თუ სავაჭრო გემები უკრაინის ნავსადგურებში შესვლას შეწყვეტენ, ეს იქნება მძიმე ზიანის მიყენება კიევის დიდი მიღწევისადმი ომის განმავლობაში – მარცვლეულისა და სხვა პროდუქციის ექსპორტის მიმართ. უკრაინას ახლა ფული ჰაერივით ესაჭიროება – ყველაფრისაგან, რისი საშუალებაც კი არსებობს. ფული ჭირდება ქვეყნის დანგრეულ ეკონომიკას, სამხედრო მრეწველობას, რათა გარკვეული კონკურენცია მაინც გაუწიოს რუსეთს, რომელიც იარაღს დღედაღამ შეუჩერებლად ამზადებს.
მაგრამ ყველაზე მეტად საგანგაშო განწყობად უკრაინაში მე ის მიმაჩნია, რაც ბევრი ადამიანისგან მოვისმინე – როგორც ჩინოვნიკებისაგან, ისე ჩვეულებრივი მოქალაქეებისაგან: მათ ძალიან აწუხებთ დასავლეთისა და კერძოდ აშშ-ის რეაქცია. ერთ-ერთმა უკრაინელმა გულახდილად მითხრა: „ჩვენ არასოდეს არ გავხდებით რუსეთის კოლონია და ბრძოლას ყველა სიტუაციაში გავაგრძელებთ, მაგრამ ვშიშობთ, რომ ბრძოლა მარტოდმარტო მოგვიწევს“. ის, რომ ამერიკული დახმარების მიღება სწორედ რესპუბლიკელთა პოზიციის წყალობით გაჭიანურდა, ბევრს აშფოთებს და ახლა ფიქრობენ, რომ თუ საპრეზიდენტო არჩევნებში დონალდ ტრამპი გაიმარჯვებს, სიტუაცია მნიშვნელოვნად გაუარესდება.

„ეს ომი ნებისყოფათა ბრძოლაა“, – მითხრა ესტონეთის ყოფილმა პრეზიდენტმა კერსტი კალიულაიდმა, – „ვლადიმერ პუტინს გამარჯვება სურს და ამიტომ მან რუსეთის ეკონომიკა სამხედრო მანქანად გადააქცია.

კრემლი ომისთვის ქვეყნის მთლიანი შიდა პროდუქტის 8%-მდე ხარჯავს, დასავლეთი კი უკრაინის დასახმარებლად მთლიანი შიდა პროდუქტის მხოლოდ 0,2%-ს. ჩვენ რომ ამ ციფრის გაორმაგება შევძლოთ, ვლადიმერ პუტინს გაკოტრება დაემუქრება“.

დასავლეთში მიმდინარე დისკუსია აბსტრაქტული აზროვნებიდან პრაქტიკულ, რეალურ ნაბიჯებში უნდა გადაიზარდოს. უკრაინას დახმარება ესაჭიროება ყველა სფეროში – ეკონომიკურ, პოლიტიკურ და სამხედრო ფრონტებზე. და რაც შეიძლება მეტად და სწრაფად.
ჯო ბაიდენის ადმინისტრაციამ უნდა გაითვალისწინოს ის, რომ არჩევნების მოახლოების კვალობაზე ამერიკას უკრაინისათვის არსებითი დახმარების გაწევის შესაძლებლობა აღარ ექნება და ამიტომ თეთრმა სახლმა რეალობის შესაბამისად უნდა იმოქმედოს. რა თქმა უნდა, უკეთესია კარგის იმედი გქონდეს, მაგრამ იმავდროულად უარესისთვისაც უნდა მოემზადო.

მოამზადა სიმონ კილაძემ

წყარო:

აშშ-ის გაზეთ „ჰილ“-ში (The Hill) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით: “როგორ შეიძლება საქართველოში ჩატარებული არჩევნებით სერიოზული დარტყმა მიადგეს პუტინს, ან ამერიკას“ (ავტორი – კოლინ მეინი, თბილისში გამართული საერთაშორისო კონფერენციის მონაწილე).
მასალაში განხილულია საქართველოს დღევანდელი საშინაო მდგომარეობა, მიმდინარე პოლიტიკური პროცესები – წინასაარჩევნო სიტუაციისა და ქვეყნის საგარეო პოლიტიკურ ორიენტაციის ჩათვლით.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებული სახით:

„ოქტომბრის ბოლოს საქართველოში გადამწყვეტი საპარლამენტო არჩევნები ჩატარდება, რომელსაც ამერიკული და ევროპული დემოკრატიული ძალები განიხილავენ როგორც ბოლო შანსს ავტოკრატიული ნიშნების მქონე ხელისუფლების შესაცვლელად, რომლის სულისჩამდგმელს რუსეთის პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი წარმოადგენს. საქართველოში ბევრი თვლის, რომ მმართველი პარტიის „ქართული ოცნების“ დამაარსებელი და მისი ფაქტობრივი ლიდერი, მილიარდერ-ოლიგარქი ბიძინა ივანიშვილი, სხვაგვარად აზროვნების ჩასახშობად და ხელისუფლების კონსოლიდაციისათვის ვლადიმერ პუტინის სტრატეგიით სარგებლობს, ამით იგი ხელს უშლის ქვეყნის ევროკავშირში ინტეგრირებას.
არჩევნებამდე თვე ნახევრით ადრე მმართველი პარტია „შეთქმულების თეორიებს“ ავრცელებს და აცხადებს, რომ დასავლეთი საქართველოში სახელმწიფო გადატრიალებას ამზადებს და ქვეყანას რუსეთის წინააღმდეგ მეორე ფრონტის გახსნისაკენ უბიძგებს. ამ მოტივ-საბაბით „ქართული ოცნება“ ზღუდავს თავისუფალ პრესას, დასავლეთისაგან დაფინანსებულ არასამთავრობო ორგანიზაციებს და „ლგბტ-საზოგადოების“ წარმომადგენლებს.

„საქართველოს მმართველი რეჟიმი რუსეთის ჰიბრიდული ომის განხორციელების ინსტრუმენტს წარმოადგენს“, – აცხადებს თამარ ჩორგოლეიშვილი, ფედერალისტთა პარტიის თანადამფუძნებელი. ამჟამად საქართველოში ათზე მეტი ოპოზიციური პარტია მოქმედებს, ისინი უპირისპირდებიან „ქართულ ოცნებას“ და ბიძინა ივანიშვილს, მაგრამ ხელისუფლების დამარცხების მეთოდებზე ვერ შეთანხმებულან. „ერთადერთი მიზეზი, რის გამოც „ოცნება“ ხელისუფლებაში იმყოფება, ეს არის ბიძინა ივანიშვილი. სწორედ ის არის ხელისუფლების წყარო და არა ქართველი ხალხი. სწორედ მან მიიტაცა ხელისუფლება საქართველოში“, – ხაზს უსვამს თამარ ჩორგოლეიშვილი.

„ჩემი სიმპათია საქართველოს მიმართ გამომდინარეობს იქიდან, რომ (ამაში ევროპელებიც მეთანხმებიან) ჩვენ მოწმენი გავხდებით – საქართველო ძლიერი დემოკრატიული ქვეყანა იქნება და ამას მთელი მსოფლიო დაინახავს“, – ამბობს „ჰილ“-თან საუბარში მაიკ ტერნერი, ამერიკელი კონგრესმენი (რესპუბლიკელი ოჰაიოს შტატიდან), რომელიც აგვისტოში თბილისში იმყოფებოდა სენატორ ჯინ შაჰინთან ერთად, რათა „ქართული ოცნებისათვის“ მიენიშნებინათ: ამერიკელები, დემოკრატებიც და რესპუბლიკელებიც, გაერთიანებულნი არიან იმ მიზნით, რომ საქართველოში დემოკრატიისადმი საფრთხე განეიტრალებული იქნას.

„საქართველოსთვის დემოკრატიული სისტემის შენარჩუნება აუცილებელია – ქართველები ევროპისაკენ ისწრაფვიან. თუ ასე არ მოხდება, მაშინ საფრთხე შეექმნება დიდი დემოკრატიული პროექტის განხორციელებას, რომელსაც საფუძველი ბერლინის კედლის დაცემამ შეუქმნა“, – ამბობს მაიკ ტერნერი. თავის მხრივ, ჯინ შაჰინი The Hill-თან საუბარში აცხადებს, რომ თბილისში ყოფნისას ბიძინა ივანიშვილმა, რომელმაც ქონება რუსეთში დააგროვა, მათთან შეხვედრაზე უარი განაცხადა.

„ქართული ოცნების“ ხელისუფლების მიერ ბოლო დროს გატარებული სახიფათო ანტიდემოკრატიული პოლიტიკის შედეგია ის, რომ პარლამენტმა მიიღო „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის კანონი“, (ანუ კანონი „უცხოური აგენტების შესახებ“), რომელიც რუსული მსგავსი სამართლებრივი აქტის ერთგვარ არეკვლას წარმოადგენს და ანტისამთავრობო განწყობების ჩასახშობად არის მიმართული. კანონის მოწინააღმდეგეები აცხადებენ, „უცხოური აგენტების“ იარლიყის მიწებებით მთავრობა ცდილობს საქართველოში დარჩენილი დემოკრატიის ერთადერთი საყრდენიც დაიქვემდებაროს – სამოქალაქო საზოგადოება, დასავლეთისგან დაფინანსებული არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და თავისუფალი პრესის სახით.

„ჩვენ არ გვადარდებს, გაყინავს თუ არა ხელისუფლება ჩვენს საბანკო ანგარიშებს და დაგვაჯარიმებს“, – ამბობს ეკა გიგაური, Transparency International Georgia-ს ხელმძღვანელი, რომელიც 12 სექტემბერს აშშ-ის კონგრესში სენატის საერთაშორისო საქმეთა კომიტეტის წინაშე სიტყვით გამოვიდა, – „ჩვენ ყველაზე მეტად არჩევნების ბედი გვაღელვებს. საქმე იმაშია, რომ ჩვენ ხელი შეგვეშლება ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებისადმი დაკვირვებაში… ახლავე უკვე შესამჩნევია, რომ ხელისუფლება ბოროტად იყენებს ადმინისტრაციულ რესურსს და თავს ესხმის ოპოზიციას. ეს არჩევნები ქართველი ხალხისათვის ძალიან მნიშვნელოვანია და ერთგვარი რეფერენდუმის როლს შეასრულებს – საით უნდა წავიდეს ქვეყანა – დასავლეთისაკენ თუ რუსეთისაკენ“.

ამომრჩეველთა ხმების მისაღებად და 5%-იანი ბარიერის გადასალახავად ათზე მეტი პოლიტიკური პარტია იბრძვის, ზოგიერთები საარჩევნო ალიანსებს და ბლოკებს ქმნიან ცდილობენ პარლამენტში ადგილების მეტი რაოდენობა მიიღონ. მაგრამ რადგანაც საქართველოს პოლიტიკაში ტრადიციულად გავრცელებულია განხეთქილება, ეგოიზმი, პირადი უნდობლობა, ურთიერთქიშპობა და იმედგაცრუება, წინასაარჩევნო სიტუაციის დაძაბულობა მწვავედ იგრძნობა.

მიუხედავად იმისა, რომ „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“ ერთ-ერთ მსხვილ და კარგად ცნობილ პოლიტიკურ პარტიას წარმოადგენს, „ნაციონალები“ ერთგვარ იზოლაციაში იმყოფებიან სხვა პარტიებს შორის. ამის მიზეზია პარტიის დამაარსებლის, ქვეყნის ყოფილი პრეზიდენტის მიხეილ სააკაშვილის (უბრალოდ, „მიშა“) მდგომარეობა – იგი დაპატიმრებულია თანამდებობის ბოროტად სარგებლობის ბრალდებით.

ოდესღაც 2000-იანების დასაწყისში, მიხეილ სააკაშვილი პროევროპულ, დემოკრატიულ რევოლუციონერად და „დემოკრატიის შუქურად“ იქნა შერაცხილი, მაგრამ ხელისუფლებაში თითქმის ათი წლით ყოფნამ მასში უარყოფითი ტენდენციები გააჩინა – პარანოიდალური სწრაფვა ძალაუფლების შენარჩუნებისათვის. იგი მკაცრად ექცეოდა კრიტიკოსებს და დაუნდობლად უსწორდებოდა სავარაუდო პოლიტიკურ მტრებს, რის გამოც 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებში ამომრჩევლებმა ხმა მის პარტიას „ერთიან ნაციონალურ მოძრაობას“ კი არ მისცეს, არამედ მხარი დაუჭირეს „ქართულ ოცნებას“. მიხეილ სააკაშვილის მომხრეები თავიანთ ლიდერს „ქართულ ოცნებასთან“ მებრძოლ „წამებულ გმირად“ თვლიან, რომელიც ძალადობრივმა რეჟიმმა საპყრობილეში ჩაკეტა. როგორც ამბობენ, მას ჯანმრთელობა შერყეული აქვს.

„ოპოზიცია ამჟამად უფრო უკეთეს მდგომარეობაში იმყოფება, ვიდრე ორი თვის წინათ. ყალიბდება საარჩევნო ალიანსები. ოპოზიციის ძირითადი სტრატეგია გამოიხატება იმით, რომ ბიძინა ივანიშვილმა განხეთქილების ჩამოგდება ვერ შეძლოს და სიტუაციის პოლარიზება ვერ მოახერხოს, თუნდაც მიხეილ სააკაშვილის გამოყენებით“, – ამბობს თამარ ჩორგოლეიშვილი, რომლის მეუღლე გიგა ბოკერია ფედერალისტთა პარტიის თანადამფუძნებელია. იგი მიხეილ სააკაშვილის პრეზიდენტობის დროს უშიშროების საბჭოს მდივნის პოსტს იკავებდა, [ახლა კი ყოფილ პრეზიდენტთან მკვეთრად გამიჯნულია – ესეც ქართული პოლიტიკის ტრადიციას წარმოადგენს.

ნათია მეზვრიშვილი, პარტია „საქართველოსთვის“ თავმჯდომარის მოადგილე, აცხადებს, რომ მისი პარტია თანაბრად ცდილობს შორს იყოს როგორც „ქართული ოცნებიდან“, ასევე „ნაციონალური მოძრაობიდან“, ამიტომაც თავს არიდებს მოლაპარაკებებს კოალიციის შექმნის მიზნით. პარტიის დამაარსებელი გიორგი კვირიკაშვილი 2015-2018 წლებში „ქართული ოცნების“ მიერ ჩამოყალიბებული მთავრობის თავმჯდომარე, ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი იყო. „ჩვენ ამ არჩევნებში დამოუკიდებლად ვმონაწილეობთ… მთავარია შედეგების გაყალბება არ მოხდეს“, – ხაზს უსვამს ნათია მეზვრიშვილი.

როგორც გასულ თვეში საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიამ აღნიშნა თავის ანგარიშში, საქართველოში წინასაარჩევნო კამპანია ხასიათდება დაშინებებით და ძალადობის მუქარებით, რაც შეშფოთებას იწვევს საქართველოს საერთაშორისო მხარდამჭერებში – ისინი გამაფრთხილებლად აცხადებენ, რომ რუსეთ-უკრაინის ომში კიევის მიმართ გაძლიერებული დახმარების ფონზე სამხრეთ კავკასიურ სახელმწიფოს ნაკლები ყურადღება ექცევა.

„საფრთხე იმაში გამოიხატება, რომ თუ ისეთი ქვეყანა, როგორიც საქართველოა, მოსახლეობის ევროატლანტიკური სტრუქტურებისაკენ სწრაფვისა და პროამერიკული განწყობის მიუხედავად, უკან დაიხევს, ეს მსოფლიოში დემოკრატიის დაცემის მაჩვენებელი იქნება“, – ამბობს დევიდ კრამერი, ჯორჯ ბუშის ინსტიტუტის აღმასრულებელი დირექტორი, – „და ეს ასევე იქნება მოსკოვის გამარჯვება და ბრიუსელ-ვაშინგტონის დამარცხება. საქართველოს ევროპაში თავისი ადგილის დაკავება სურს, მაგრამ მისი სურვილის შესრულება საფრთხის ქვეშაა“.

მოამზადა სიმონ კილაძემ

წყარო: