„ირანთან მჭიდრო კავშირების მიუხედავად, რუსეთი თავს იკავებს, როცა ისრაელი თეირანს უტევს. კრემლისთვის პრიორიტეტს უკრაინასთან ომი წარმოადგენს“ – ასეთი სათაური აქვს აშშ-ის გაზეთ „ნიუ-იორკ თაიმსში“ (The New York Times) გამოქვეყნებულ სტატიას, რომელშიც ავტორი, ბერლინელი კორესპონდენტი პოლ სონე განიხილავს და აანალიზებს მოსკოვის დამოკიდებულებას ირან-ისრაელის კონფლიქტის მიმართ.

გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:

ირანმა რუსეთს უკიდურესად აუცილებელი დრონები მიაწოდა უკრაინასთან ომის დაწყების შემდეგ, დაეხმარა მოსკოვს უპილოტო საფრენი აპარატების ქარხანა აეშენებინა თავის ტერიტორიაზე და, რაც მთავარია, მიმდინარე წელს ირანის პრეზიდენტმა მასუდ პეზეშკიანმა  ხელი მოაწერა მოსკოვში ვლადიმერ პუტინთან ერთად ახალ ხელშეკრულებას სტრატეგიული პარტნიორობის თაობაზე, რაც იმას ნიშნავს, რომ მხარეებს თავდაცვის სფეროშიც ფართო კავშირები აქვთ.

ხუთი თვეც არ გასულა ხელშეკრულების გაფორმებიდან, როცა ირანის მთავრობა სერიოზული საფრთხის წინაშე დადგა ისრაელის თავდასხმის გამო. და რას შვრება კრემლი? მოსკოვიდან, სატელეფონო ზარისა და ისრაელის აგრესიის დაგმობის გარდა, თეირანში სხვა არაფერი ისმის.

ირანის ბირთვული და ენერგეტიკული ობიექტები დაზიანდა ან სრულიად განადგურდა, ბევრი ირანელი სამხედრო მაღალჩინოსანი მოკლულია, ირანის არმია და ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსი სარდლების გარეშეა დარჩენილი, ამ დროს კი არანაირი ნიშანი არ ჩანს იმისა, რომ მოსკოვი თეირანს რაიმეში დაეხმარება.

„რუსეთმა, როცა საქმე ირანს ეხება, უნდა აწონ-დაწონოს ისრაელთან და აშშ-სთან თავისი შეჯახების შესაძლებლობის რისკები. ამიტომაც ირანის დახმარება/გადარჩენა საიმისოდ არ ღირს“, – ამბობს ნიკიტა სმაგინი, რუსეთ-ირანის ურთიერთობების ექსპერტი, – „რუსეთისათვის ირან-ისრაელის ომი მხოლოდ ფაქტს წარმოადგენს“.

ანალიტიკოსების აზრით, შექმნილი სიტუაცია აჩვენებს მოსკოვის მიუკერძოებელ და პრაგმატულ პოლიტიკურ გათვლას, რომლის მიხედვით, უპირატესობა ენიჭება საკუთარ ომს უკრაინასთან და იმას, რომ აუცილებელია თბილი ურთიერთობების შენარჩუნება სხვა ახლოაღმოსავლელ პარტნიორებთანაც, რომლებიც მოსკოვს დასავლური ეკონომიკური სანქციების გადატანაში ეხმარებიან.

ანალიტიკოსების ვარაუდით, ვლადიმერ პუტინს არ სურს, რომ ირანს ბირთვული იარაღი ჰქონდეს. კრემლს უნდა, რომ დონალდ ტრამპთან ურთიერთობა გააუმჯობესოს – იმ ტრამპთან, რომელიც ირანს ბირთვული გარიგების დადებისაკენ მოუწოდებს, ისრაელის შეტევის შეწყვეტის მიზნით. რუსეთი ომის საწინააღმდეგო მკვეთრი პრაქტიკული მოქმედებისაგან თავს იკავებს, რადგან მას აწყობს ნავთობის ფასის ზრდა.

ანალიტიკოსები აღნიშნავენ, რომ ვლადიმერ პუტინი საეჭვოა ჩაერთოს სამხედრო კონფლიქტში და არც იმას არ შეეცდება, რომ თეირანი აქტიურად შეაიარაღოს. ეს სიფრთხილე ნაწილობრივ გამოწვეულია იმით, რომ ვაითუ არაბთა გაერთიანებული საემიროები და საუდის არაბეთი დააფრთხოს (ისინი მოსკოვის მნიშვნელოვანი პარტნიორები არიან), რომლებიც ირანის გავლენის გაძლიერებას არ მიესალმებიან. გარდა ამისა, კრემლი კიდევ იმის გამო ფრთხილობს, რომ მისი ძალები უკრაინასთან ომით არიან შებოჭილნი.

სწორედ ამიტომ მოსკოვი მშვიდობის მსურველი სახელმწიფოს პოზიციას იკავებს (!) და ისრაელს და ირანს მოლაპარაკებისა და საომარი მოქმედებების შეწყვეტისაკენ მოუწოდებს.

ნიშნავს თუ არა ეს ყველაფერი იმას, რომ რუსეთი თავის ახლოაღმოსავლურ პოლიტიკას ცვლის? გავიხსენოთ, თუ როგორი აქტიური რეაგირება მოახდინა კრემლმა ათი წლის წინათ, როცა მისი პარტნიორი სირიის რეჟიმი საფრთხის წინაშე დადგა. მაგრამ საბოლოო ჯამში, მოსკოვის მიერ შეტანილი წვლილი წყალში ჩაიყარა და კრემლი რეგიონში გავლენის შესუსტების წინაშე დადგა.

„მოსკოვისათვის რეალური პრობლემა ასეთნაირად გამოიხატება: რამდენად შეუძლია კრემლს  ამჟამად ირანელებს სამხედრო ტექნიკა გაუგზავნოს, როცა მას ომი აქვს უკრაინასთან?“, – ამბობს თომას გრემი, აშშ-ის კვლევითი ცენტრის „საერთაშორისო ურთიერთობების საბჭოს“ უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი.

დონალდ ტრამპთან სატელეფონო საუბრის დროს ვლადიმერ პუტინმა დახმარება შესთავაზა ამერიკელ კოლეგას ირანთან მოლაპარაკებაში – ალბათ, შეიძლება იმ მიზნით, რომ დაარწმუნოს თეთრი სახლი – აშშ-სათვის რუსეთთან ურთიერთობის გაუმჯობესება მომგებიანი იქნება იმ შემთხვევაშიც კი, თუ, ვთქვათ, მოსკოვი ვაშინგტონის მოთხოვნას არ შეასრულებს და უკრაინაში ომს არ შეწყვეტს.

როგორც ცნობილია, ვლადიმერ პუტინი ომის დაწყების დღესვე ესაუბრა ისრაელისა და ირანის ლიდერებს და ამ საუბრის შინაარსი დონალდ ტრამპსაც გაუზიარა.

ალბათ, ამიტომ ბოლო დღეებში რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ მიანიშნა, რომ აშშ მზადაა ირანთან მოლაპარაკება გააგრძელოს და, შესაბამისად, მოსკოვისათვის სასურველი იქნება, რომ თეირანი მოლაპარაკების მაგიდას დაუბრუნდეს. რუსეთმა ისიც კი ივალდებულა, რომ ირანს გამდიდრებულ ირანს გამოართმევს და თავისთან შეინახავს.

„არის სურვილი გადაიტვირთოს აშშ-სთან ურთიერთობა და რუსები ამერიკელებს ყველა გლობალურ საკითხზე სერიოზული მოსაუბრეების სახით წარუდგნენ, ირანის ბირთვული დოსიეს ჩათვლით – ისე, რომ უკრაინის საკითხს არ შეეხონ“, – ამბობს ჰანა ნოტე, ჯეიმს მარტინის სახელობის ბირთვული იარაღის გაუვრცელებლობის კვლევითი ორგანიზაციის (კალიფორნიაში) ევრაზიული პროგრამების დირექტორი.

„მაგრამ ასეთი მოქმედებით ვლადიმერ პუტინი რისკავს, რომ ირანელები გაინაწყენოს – ისინი თითქმის აღარ ენდობიან მოსკოვს და შიშობენ, რომ კრემლი თეთრ სახლთან ანტიირანულ გარიგებას დადებს და თეირანს „სარმას გამოსდებს“, – აღნიშნავს ჰანა ნოტე.

ასეა თუ ისე, მოლაპარაკებამდე, როგორც ჩანს,  ჯერ კიდევ შორსაა – მიუხედავად იმისა, რომ კრემლი მისი ხელშეწყობისათვის მზადყოფნას გამოხატავს.

ისრაელს მტკიცედ აქვს გადაწყვეტილი ირანი დააჩოქოს იმ დონემდე, რომ ქვეყანაში ხელისუფლება შეცვალოს.

რუსეთმა ბოლო ათეული წლების განმავლობაში ირანთან ისეთი მჭიდრო ურთიერთობა დაამყარა (მილიარდობით ინვესტიციები, ვაჭრობა, იარაღის მიწოდება…), რომ მოსკოვისათვის ძნელი იქნება კავშირების შესუსტება ან მით უმეტეს, მათი გაწყვეტა.

ბოლო დრომდე ვლადიმერ პუტინი ისრაელთანაც მეგობრულ დამოკიდებულებას ინარჩუნებდა, რაც ართულებდა ირანისათვის თანამედროვე მოწინავე იარაღის მიწოდებას. კრემლი ასევე აღრმავებდა თავის ურთიერთობას სპარსეთის ყურის იმ ქვეყნებთანაც, რომლებიც ირანის სამხედრო ძლიერების ზრდას ეწინააღმდეგებოდნენ.

„ირანი რუსეთს ბოლო დროს, უკრაინასთან ომში დახმარების სანაცვლოდ, აქტიურად თხოვდა თანამედროვე თვითმფრინავები და ჰაერსაწინააღმდეგო სისტემები მიეწოდებინა, მაგრამ კრემლი თეირანის თხოვნას არ ასრულებდა“, – განმარტავს ნიკიტა სმაგინი.

ამჟამად ირანი მთელი ძალების დაძაბვით ცდილობს ისრაელის შეტევებისგან თავი როგორმე დაიცვას. „მთლიანობაში, რასაკვირველია, რუსეთი, რომელიც ირანის დახმარებაზე თავს იკავებს, ძალიან რისკავს, რომ ახლო აღმოსავლეთის რიგ ქვეყნებში პოზიციები შეისუსტოს და რეპუტაცია შეილახოს“, – ამბობს ნიკიტა სმაგინი, – „ეს უეჭველია“.

წყარო

მოამზადა სიმონ კილაძემ

მუნიციპალიტეტის ორგანოთა არჩევნების მოახლოებასთან ერთად  დაინტერესებული მხარეების მიერ საარჩევნო ადმინისტრაციის და ზოგადად საარჩევნო პროცესის დისკრედიტაციის მცდელობის ფაქტები კიდევ უფრო ინტენსიურ ხასიათს იღებს.

2024 წლის პარლამენტის არჩევნების ჩატარებიდან 8 თვეა გასული და ამ დრომდე არავის წარმოუდგენია კონკრეტული მტკიცებულება, რაც დაადასტურებდა გარკვეული პოლიტიკური სუბიექტების ბრალდებებს არჩევნების თითქოსდა გაყალბების შესახებ. არავის წარმოუდგენია მინიმალურად დამაჯერებელი ფაქტიც კი. თუმცა ახლა, როცა დღის წესრიგში დადგა თვითმმართველობის არჩევნებში  პარტიების მონაწილეობის საკითხი, კონკრეტული სუბიექტების  მხრიდან გააქტიურდა  კამპანია, თითქოს არჩევნები დარღვევებით ჩატარდება და ამიტომ მასში მონაწილეობას აზრი არ აქვს.

ხაზგასმით უნდა ითქვას, რომ საარჩევნო ადმინისტრაციის კომპეტენციას და ინტერესის სფეროს არ განეკუთვნება ის საკითხი თუ ვინ მიიღებს, ან არ მიიღებს არჩევნებში მონაწილეობას.  უწყება ჯერ კიდევ წლის დასაწყისიდან პრაქტიკულად მუდმივ რეჟიმში მუშაობს, რათა მოახლოებული მუნიციპალიტეტის არჩევნები, ისევე როგორც გასული სხვა არჩევნები, ჩატარდეს მაღალ პროფესიულ დონეზე, სტანდარტების სრული დაცვით. ეს არის ჩვენი პირდაპირი პასუხისმგებლობა და ვალდებულება და არავის მივცემთ უფლებას, დააზიანოს ეს პროცესი პოლიტიკური სპეკულაციებით.

ჩვენ გვესმის, რომ პოლიტიკურ პარტიებს აქვთ საკუთარი დღის წესრიგი, აქვთ უფლება იბრძოლონ პოლიტიკური მიზნებისთვის და მონაწილეობა მიიღონ საჯარო დისკუსიაში, თუმცა, მტკიცებით ფორმაში განცხადებები, რომ თითქოს არჩევნები გაყალბდა, „რასაც უნდა დაიწერენ“ და ა.შ. სცილდება ყველა დასაშვებ ზღვარს.

ზოგიერთი პოლიტიკოსი ჯიუტად  ცდილობს საზოგადოებას დაავიწყოს ის ფაქტი,  რომ 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებს სხვებთან ერთად მათ მიერ დანიშნული კომისიის წევრებიც უწევდნენ ადმინისტრირებას და შედეგებთან მიმართებაში შემაჯამებელ ოქმს განსხვავებული აზრი ათასობით წევრიდან მხოლოდ ცხრამ დაურთო,  რაც უდავო მტკიცებულებაა იმისა, რომ თავად ამ პარტიების დანიშნულ კომისიის წევრებსა და წარმომადგენლებს არავითარი კითხვის ნიშანი შედეგებთან მიმართებაში არ ჰქონიათ.

ყოველივე ზემოაღნიშნული  ცალსახად მიუთითებს იმაზე, რომ საქმე გვაქვს არა სამართლებრივ არგუმენტებზე დაფუძნებულ პოზიციასთან, არამედ სრულიად უსაფუძვლო, პოლიტიკურად მოტივირებულ ბრალდებებთან, რომელთა მიზანია საარჩევნო ადმინისტრაციის გამჭვირვალე და პოზიტიური დღის წესრიგის გადაფარვა, საარჩევნო პროცესის მიზანმიმართული დაზიანება და დისკრედიტაცია, შედეგებთან მიმართებაში უნდობლობისა და კითხვის ნიშნების გაჩენა როგორც ქვეყნის შიგნით, ისე ქვეყნის გარეთ.

საარჩევნო ადმინისტრაცია ინტენსიურად მუშაობს რათა  დააზღვიოს ყველა ის სივრცე, რომელსაც სხვადასხვა სუბიექტი მიზანმიმართულად იყენებს სპეკულაციებისთვის და  უზრუნველყოს საზოგადოების ზუსტი, ფაქტებზე დამყარებული და დროული ინფორმირება, რათა არ დავტოვოთ არცერთი კითხვა  უპასუხოდ, რადგან დეზინფორმაცია და მანიპულაცია აზიანებს არა მხოლოდ საარჩევნო ადმინისტრაციას, არამედ ზოგადად საარჩევნო პროცესს.

სულ ახლახან, საარჩევნო ადმინისტრაციამ  უმასპინძლა საერთაშორისო კონფერენციას, სადაც კიდევ ერთხელ გამოიკვეთა რომ დეზინფორმაცია, სიცრუის სისტემური ტირაჟირება და ცილისმწამებლური კამპანიები ერთ-ერთ მთავარ საფრთხედ რჩება დემოკრატიული პროცესების, მათ შორის არჩევნებისთვის. ეს არ არის მხოლოდ საქართველოს საარჩევნო ადმინისტრაციის  პრობლემა – ეს გლობალური გამოწვევაა, რომელიც საჭიროებს მტკიცე, პრინციპულ და სწრაფ რეაგირებას. სწორედ ამიტომ, საარჩევნო ადმინისტრაციებს, მათ შორის ჩვენ, გვმართებს განსაკუთრებული მონდომება და ძალისხმევა, რომ საზოგადოებას მივაწოდოთ სიმართლე, დავიცვათ საარჩევნო გარემოს რეპუტაცია და არ დავუშვათ მისი დაბინძურება პოლიტიკურად მოტივირებული ცრუ ინფორმაციით.

ამიტომ, კიდევ ერთხელ და მკაფიოდ მოვუწოდებთ ყველა ჩართულ მხარეს, თავი შეიკავონ უსაფუძვლო, მტკიცებულებებს მოკლებული ბრალდებებისგან. ნუ გამოიყენებენ სიცრუეს, როგორც პოლიტიკურ იარაღს.

ჩვენ კი გავაგრძელებთ ჩვენს საქმიანობას პროფესიონალიზმით, სიფრთხილითა და შეურიგებელი ერთგულებით იმ ღირებულებებისადმი, რაც თანასწორ, თავისუფალ და სამართლიან არჩევნებს უდევს საფუძვლად.

საქართველოს პარლამენტის დროებითი საგამოძიებო კომისიის სხდომაზე, სადაც, „ნაცმოძრაობის“ რეჟიმის მიერ დაზარალებულ მიხეილ მესხს უსმენენ, 2009 წლის 15 ივნისის აქციის დარბევის შედეგად ადამიანის უფლებების შელახვის ფაქტები განიხილება, მესხის განცხადებით, როდესაც წინასწარი დაკავების იზოლატორიდან სასამართლოში გადაიყვანეს, შესთავაზეს ადვოკატთან დარეკვა, თუმცა, იმის გამო, რომ მას ტელეფონი ჩამორთმეული ჰქონდა, სასამართლო უფლებადამცველის გარეშე ჩატარდა და 30-დღიანი პატიმრობა შეუფარდეს.

„თვითონ იზოლატორში არავის ვუცემივარ, ახლა სასამართლოში უნდა გადაგიყვანოთო, ბევრნი ვიყავით დაკავებულები და მახსოვს, პირველი ვიყავი რიგში. ჩაგვამწკრივეს და უკანა მხრიდან სპეცრაზმის რობოკოპები იდგნენ და გვაფურთხებდნენ, თქვე რუსეთის აგენტებოო. ზოგს ეკეთა (ნიღაბი), ზოგს – არა, მაშინ ლურჯი ფორმები ეცვათ. გვაფურთხებდნენ, ათას შეურაცხყოფას გვაყენებდნენ. როცა გავედით, მანქანებში ჩაგვსვეს და წაგვიყვანეს სასამართლოში. თვითონ სასამართლოზე რომ მივედი, პოლიციელებით იყო სავსე და მითხრეს, თუ გნებავთ, ადვოკატთან დარეკეთო. ტელეფონი ჩამორთმეული მაქვს და როგორ დავრეკო-მეთქი? მაშინ რა ვქნათ, ჩვენ ჩვენსას ვერ მოგცემთო და უფლებადამცველის გარეშე ჩაგვიტარდა სასამართლო, 5 ადამიანს მოგვცეს 30-დღიანი (სასჯელები).“ – განაცხადა მესხმა.

ბრიტანეთის საელჩო საქართველოში, საქართველოს მთავრობას მოუწოდებს, ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების დასაკვირვებლად, ეუთო/ოდირის მისია მოიწვიოს და ასევე, გაითვალისწინოს 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებთან დაკავშირებით ოდირის საბოლოო ანგარიშში გაცემული ყველა რეკომენდაცია. ამის შესახებ ბრიტანეთის საელჩოს განცხადებაშია ნათქვამი.

ამასთან, როგორც განცხადებაშია აღნიშნული, საქართველოს კანონმდებლობა ითვალისწინებს სადამკვირვებლო ორგანიზაციების მიერ მონიტორინგს, რაც პროფესიონალური და გამჭვირვალე საარჩევნო ზედამხედველობის მნიშვნელოვანი ნაწილია.

„დიდ ბრიტანეთსა და საქართველოს შორის თანამშრომლობა ეფუძნება ერთობლივ ვალდებულებას, გააძლიერონ დემოკრატიული პრინციპები და ხელი შეუწყონ სამოქალაქო საზოგადოების როლს ორმხრივ თანამშრომლობაში.

ეს ვალდებულება ასახულია 2019 წელს ორივე მთავრობის მიერ ხელმოწერილ სტრატეგიული პარტნიორობისა და თანამშრომლობის შეთანხმებაში. კერძოდ, შეთანხმების მე-4 მუხლი ავალდებულებს მხარეებს, ითანამშრომლონ დემოკრატიული ინსტიტუტების სტაბილურობისა და ეფექტიანობის გასაძლიერებლად, კანონის უზენაესობისა და ადამიანის უფლებებისა და ფუნდამენტური თავისუფლებების პატივისცემის უზრუნველსაყოფად, სასამართლო რეფორმის ხელშეწყობისთვის. შეთანხმების 341-ე მუხლი ასევე ავალდებულებს ორივე მხარეს, უზრუნველყონ სამოქალაქო საზოგადოების ჩართულობა დიდი ბრიტანეთისა და საქართველოს ურთიერთობებში და ხელი შეუწყონ სამოქალაქო საზოგადოების განვითარებისათვის ხელსაყრელი გარემოს შექმნას.

სწორედ ამის საფუძველზე დიდი ბრიტანეთი ბევრი წელია მხარს უჭერს სამოქალაქო საზოგადოებას საქართველოში, მათ შორის ამომრჩეველთა საგანმანათლებლო აქტივობებს, აფინანსებს ადგილობრივ საარჩევნო სადამკვირვებლო ჯგუფებს, რომლებიც მუშაობენ საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად, და მონაწილეობას იღებს ეუთოს დემოკრატიული ინსტიტუტებისა და ადამიანის უფლებების ოფისის (ეუთო/ოდირი) სადამკვირვებლო მისიებში საქართველოში.

საქართველოს მთავრობა თავად უჭერდა მხარს ამ საქმიანობას და ჩვენ კატეგორიულად არ ვეთანხმებით ამ საქმიანობის აღწერას, როგორც “პროპაგანდისა და ექსტრემიზმის“ დაფინანსებას. ეს არ შეესაბამება სიმართლეს. საქართველოს კანონმდებლობა ითვალისწინებს სადამკვირვებლო ორგანიზაციების მიერ მონიტორინგს, რაც პროფესიონალური და გამჭვირვალე საარჩევნო ზედამხედველობის მნიშვნელოვანი ნაწილია.

ჩვენ მოვუწოდებთ საქართველოს მთავრობას, მოიწვიოს ეუთო/ოდირის მისია ოქტომბრის მუნიციპალური არჩევნების დასაკვირვებლად და გაითვალისწინოს 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებთან დაკავშირებით ოდირის საბოლოო ანგარიშში გაცემული ყველა რეკომენდაცია.

ქართველი ხალხის იმედები და მისწრაფებები მიმართულია დემოკრატიისა და თავისუფლებისკენ, და ვიმედოვნებთ, რომ დიდი ბრიტანეთისა და საქართველოს თანამშრომლობა, ისევე როგორც საქართველოს თანამშრომლობა ევროპულ ინსტიტუტებთან, კიდევ უფრო შეუწყობს ხელს ამ მიზნების მიღწევას“,- ნათქვამია განცხადებაში.