ამერიკულ გაზეთ „უოლ სთრით ჯორნელში“ (The Wall Street Journal) გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „უკრაინის სამხედრო ძალისხმევა ჩიხშია შესული: კონტრშეტევის დროს ელიტური სამხედრო ქვედანაყოფები განადგურდნენ, რაც კიევისათვის გაკვეთილი უნდა იყოს“ (ავტორები – ჯეიმს მარსონი და ოქსანა გრიცენკო). ვრცელ პუბლიკაციაში განხილულია უკრაინის არმიის მდგომარეობა კონტრშეტევის დროს, მისი წარუმატებლობის მიზეზები და დღევანდელი სიტუაცია ფრონტის ხაზზე.
სტატიაში გადმოცემულია ერთ-ერთი ელიტური ქვედანაყოფის (პირობითი სახელით – „ხარჩენკოს ასეულის“) ტრაგიკული ბედი, რომელიც თითქმის მთლიანად ისე განადგურდა, რომ ნორმალურად არც ჩაბმულა ბრძოლაში. ჟურნალისტები ესაუბრებიან ქვედანაყოფის რამდენიმე გადარჩენილ მებრძოლს, რომლებიც 2023 წლის აგვისტოს დღეების ჯოჯოხეთურ დაბომბვებს იხსენებენ.
„ის ადამიანები, რომლებიც გასული წლის ზაფხულში დაწყებულ უკრაინის არმიის კონტრშეტევას გეგმავდნენ, დარწმუნებულნი იყვნენ, რომ სამხედრო ოპერაცია კიევის ტრიუმფით დასრულდებოდა. მათი გათვლებით, უკრაინის არმიის ელიტურ ქვედანაყოფებს რუსეთის ჯარისათვის ისეთი ძლევამოსილი ფინალური დარტყმები უნდა მიეყენებინათ, რომ მათ წელში გატეხდნენ და აზოვის ზღვის ნაპირებზე სწრაფად გავიდოდნენ. მაგრამ ყველაფერი პირიქით მოხდა.
სამწუხაროდ, კონტრშეტევა ისე არასასურველი ტემპებით წარიმართა, რომ უკრაინის სარდლობა იძულებული გახდა ჯერ ოპერაციის მიზნების კორექტირება მოეხდინა, შემდეგ კი მთლიანად შეეცვალა. რატომ? იმიტომ, რომ რუსეთის არმია კარგად მომზადებული აღმოჩნდა: უკრაინის სამხრეთის ველ-მინდვრების თითოეული მეტრი დანაღმული იყო, ფრონტი ხაზზე უამრავი საფორტიფიკაციო ნაგებობა იქნა მომზადებული რკინა-ბეტონის დოტებით, ღრმა ტრანშეებით, სანგრებითა და საცეცხლე წერტილებით, ციდან კი დრონებისა და ავიაციის მიერ ბომბები განუწყვეტლივ ცვიოდა. უკრაინის არმიამ დიდი დანაკარგები განიცადა კონტრშეტევის ჯერ კიდევ პირველი ტალღის დროს. უკრაინელი ქვეითები რუსული არტილერიისა და ავიაციის სინქრონული მოქმედების შედეგად ყოველდღიურად ასობით და ათასობით იხოცებოდნენ. რასაკვირველია, უკრაინელები რუს ჯარისკაცებსაც ანადგურებდნენ, მაგრამ დანაკარგების პროპორცია მაინც კიევის საზიანოდ იყო.
შეიძლება ითქვას, რომ უკრაინის კონტრშეტევა ისე დასრულდა, რომ ნორმალურად არც დაწყებულა. წინასწარი არაოფიციალური დასკვნები უკვე გაკეთებულია: ექსპერტების აზრით, უკრაინის არმიის ძირითადი პრობლემა ისაა, რომ რუსულ ჯართან შედარებით არათანაბარ მდგომარეობაში იმყოფება. უკრაინელები არასაკმარისად არიან შეიარაღებულები რუსეთის თავდაცვითი ზღუდეების გასარღვევად.
დასავლელმა მოკავშირეებმა დახმარება კი გაუწიეს, მაგრამ კიევს არ მისცეს თანამედროვე ავიაგამანადგურებლები, რომლებიც შეტევის დროს მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ.
„კარგად მესმის დასავლეთის მოტივები, რომ ჩვენ ყველაფერს არ მოგვცემდნენ, რაც მათ აქვთ… მაგრამ რას იზამენ იმ შემთხვევაში, როცა თვითონ მოუწევთ ბრძოლა?“, – წყენით ამბობს „უოლ სთრით ჯორნელის“ ჟურნალისტებთან საიბარსო ოსტაპ ხარჩენკო, 45 წლის ოფიცერი, მეტსახელად „ხოროლი“ (თავისი წინაპრების მშობლიური ქალაქის სახელის მიხედვით). იგი ადრე უკრაინის საჰაერო-სადესანტო ჯარებში მსახურობდა, რომლებიც 1960-იანი და 1970-იანი წლების ტექნიკით იყო შეიარაღებული. ომის პირველივე თვეების შემდეგ საჰაერო-სადესანტო ნაწილები ფაქტობრივად აღარ არსებობდა.
„დღეს არც მეორე მსოფლიო ომია და არც გენერალი გუდერიანი არ გვყავს“, – ამბობს ჟურნალისტებთან საუბარში უკრაინის უშიშროების სამსახურის ერთ-ერთი მაღალჩინოსანი, რომელსაც მხედველობაში ჰყავდა გერმანელი გენერალი ჰაინც გუდერიანი, „ბლიცკრიგების“ (ელვისებური ომებისა და საომარი ოპერაციების) პიონერი. – „სამწუხაროდ, ჩვენ ახლა უფრო შორეულ წარსულში ვიმყოფებით, პირველი მსოფლიო ომისდროინდელ პერიოდში“.
დღემდე გაუგებარია, შეძლებენ თუ არა უკრაინა და მისი დასავლელი პარტნიორები ალტერნატიული გადაწყვეტილების მოძებნას. უკრაინელი სამხედრო მაღალჩინოსნები პოლიტიკოსებისაგან ითხოვენ, რომ მათ დასავლელ მოკავშირეებს მეტი თანამედროვე, მეტი ახალი იარაღი მოსთხოვონ.
ცხადია, პრეზიდენტი, მინისტრები, დეპუტატები ცდილობენ სამხედროების სურვილის შესრულებას, მაგრამ ამერიკა და ევროპა თავს იკავებენ გარკვეული გეოპოლიტიკური და სტრატეგიული მოსაზრებებით, პლუს ისინი თავიანთ შიდაპოლიტიკურ პრობლემებს აწყდებიან. ამასობაში კი უკრაინის არმია კარგავს თავის ყველაზე გამოცდილ და მოტივირებულ, ყველაზე ბრძოლისუნარიან მებრძოლებს, რომელთა გმირობა ფაქტობრივად უშედეგოა, მათი სამხედრო ძალისხმევა ჩიხშია შესული.
