არასწორი იქნებოდა იმის ვარაუდი, რომ რუსეთ-უკრაინის ომში ცეცხლის შეწყვეტა ვლადიმერ პუტინს უხერხულ სიტუაციაში აყენებს, – წერს გერმანული „ბერლინერ ცაიტუნგი“ (Berliner Zeitung) სტატიაში სათაურით: „ცეცხლის შეწყვეტა უკრაინაში? ზეწოლის ქვეშ პუტინი კი არა, ტრამპი იმყოფება“ (ავტორი – ნიკოლას ბუტილინი). „რუსეთის პრეზიდენტს აქვს საკუთარი მკაფიო მოთხოვნები და კოზირები, დონალდ ტრამპი კი, თავისი ინიციატივის წარუმატებლობის შემთხვევაში, რისკავს პოლიტიკური ქულები დაკარგოს და მსოფლიოს თვალში მხოლოდ მკვეხარად გამოჩნდეს“, – ასეთია პუბლიკაციის დედააზრი.
გთავაზობთ სტატიას მცირე შემოკლებით:
ბევრი დარწმუნებულია, რომ მოლაპარაკებაში „ბურთი ნამდვილად კრემლის მხარეზეა“, მაგრამ ეს ასე არ არის. უკრაინაში სიტუაციაცია ვლადიმერ პუტინისათვის არცთუ ცუდად მიდის, როგორც ეს ზოგიერთებს ჰგონიათ. პირიქით, დონალდ ტრამპი აღმოჩნდა სრულიად არამომგებიან სიტუაციაში.
30-დღიანი დაზავება, სამწლიანი შეუჩერებელი სისხლისმღვრელი ომის ფონზე, რასაკვირველია, ერთგვარ შვებას წარმოადგენს. მაგრამ ისინი, ვინც ურსულა ფონ დერ ლაიენისა და ანალენა ბერბოკის მსგავსად ვარაუდობს, რომ აწი რუსეთმა უნდა გადადგას სამშვიდობო ნაბიჯიო, ძალიან სცდება.
ვლადიმერ პუტინი სტრატეგიული გადაწყვეტილების მიღებას არ იჩქარებს. და საერთოდ, რატომ უნდა იჩქაროს? რუსეთის არმია დონბასში თითქმის ყოველდღიურად წინ მიიწევს, იკავებს დასახლებულ პუნქტებს, კურსკის ოლქიდან აძევებს ოკუპანტებს… გარდა ამისა, ერ-რიადის მოლაპარაკებებმა ცხადჰყო, რომ რუსეთი შეუცვლელი მოთამაშეა მსოფლიო გეოპოლიტიკურ არენაზე. ანუ კრემლმა რეპუტაციული წარმატება მოიპოვა. სანამ დასავლეთი იმედით ელოდება მოსკოვის რეაგირებას, ვლადიმერ პუტინი თავისი საკუთარი გეგმით მოქმედებს, თანაც საკვირველი ცივსისხლიანობით.
ცეცხლის შეწყვეტა უნდა უზრუნველყოს ტრამპმა და არა პუტინმა
უკრაინაში ცეცხლის შესაძლო შეწყვეტასთან დაკავშირებული ეიფორია ნაადრევია. იმ დროს, როცა აშშ-ს სიტუაციის სწრაფი დარეგულირების იმედი აქვს, რუსეთის ხელმძღვანელობა აჩვენებს, რომ როცა საქმე უკრაინას ეხება, მას თამაშის წესების კარნახი თვითონ სურს. „რუსეთის პოზიციის ფორმირება საზღვარგარეთ კი არ ხდება რომელიღაც მხარეთა რაღაც მოლაპარაკებების შედეგად, არამედ რუსეთის შიგნით, რუსეთის ხელისუფლების მიერ“, – აცხადებს რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო.
ამრიგად, რეალური ზეწოლა ვლადიმერ პუტინზე კი არ ხორციელდება, არამედ დონალდ ტრამპზე. წინასაარჩევნო კამპანიის დროს აშშ-ის პრეზიდენტი ამომრჩევლებს რუსეთ-უკრაინის ომის სწრაფ დამთავრებას ჰპირდებოდა ცეცხლის შეწყვეტის თავის გეგმით და, როგორც ჩანს, მან შეძლო ვოლოდიმირ ზელენსკის გადაბირება, მაგრამ რა მნიშვნელობა აქვს ამ ყველაფერს, თუ პუტინი ტრამპ-ზელენსკის შეთანხმების პირობებს არ შეასრულებს?
დონალდ ტრამპის წინაშე დილემა გაჩნდა: თუ იგი ვერ შეძლებს იმას, რომ ვლადიმერ პუტინი მოლაპარაკების მაგიდასთან მიიყვანოს, მაშინ მისი დაპირება ომის სწრაფ დასრულებაზე საკუთარ კარში პოლიტიკური გოლის გატანად გადაიქცევა. კრემლი არ არის დაინტერესებული ნახევარზომებში, რომელთა შესრულება ათწლეულები გაჭიანურდება. რუსი დიპლომატებმა უკვე მიანიშნეს, რომ მათ არ აწყობთ არანაირი „დროებითი შეთანხმებები“ და რომ მათ სურთ ისეთი „ხელშეკრულება დაიდოს, რომლის შესრულება სავალდებულო იქნება საერთაშორისო სამართლის საფუძველზე“. ამ ხელშეკრულებით უზრუნველყოფილი უნდა იყოს რუსეთის ინტერესების დაცვა არა დროებით, არამედ გრძელვადიანი პერსპექტივით. არადა, კრემლის ასეთ პოზიციას დონალდ ტრამპი ჩიხში შეჰყავს.
რა ბერკეტები აქვს ტრამპს პუტინის წინააღმდეგ?
საკითხი იმაში არაა, დაუთმობს თუ არა ვლადიმერ პუტინი, არამედ იმაში, საკმარისი აქვს თუ არა ტრამპს ისეთი შესაძლებლობები და ისეთი ბერკეტები, რომ რუსეთზე ზეწოლა მოახდინოს? რის გაკეთება შეუძლია ვაშინგტონს მოსკოვის დასარწმუნებლად ცეცხლის სწრაფი შეწყვეტის თაობაზე – დამატებითი ეკონომიკურ-ფინანსური სანქციების გამოცხადება? უკრაინისათვის სამხედრო დახმარების გაფართოება? იქმნება შთაბეჭდილება, რომ ცეცხლის შეწყვეტა სამშვიდობო პროცესის დაწყებას კი არა, შეიძლება უფრო უარესს – ახალი პოლიტიკური დრამის დაწყებას ნიშნავდეს.
მიმდინარე სიტუაცია უფრო რთულია, ვიდრე ერთი შეხედვით გვეჩვენება. სანამ მთელი მსოფლიო უკრაინაში სისხლის ღვრის შეჩერებას ელოდება, დონალდ ტრამპს, სავარაუდოდ, მოუწევს თავისი პოლიტიკური ინსტრუმენტების არსენალი გააფართოოს. სხვანაირად მისი -დაპირებები ცარიელ სიტყვებად გადაიქცევა. ვლადიმერ პუტინს კი შეუძლია საკუთარ თავს მოლოდინის ნება მისცეს და მოვლენების განვითარებას დააკვირდეს.
მოამზადა სიმონ კილაძემ
