ამერიკული გაზეთი „პოლიტიკო“ (Politico) თავის ევროპულ ვერსიაში (იბეჭდება ბრიუსელში) აქვეყნებს სტატიას სათაურით „მოძალადეები ევროპარლამენტში: პოლიტიკური გამოძიება აჩვენებს, თუ როგორია დაშინება-ძალადობის ფარული მასშტაბები ევროპული დემოკრატიის გულში“ (ავტორები – ბარბარა მოენსი და ედი ვაქსი), რომელშიც გადმოცემულია ოთხთვიანი ჟურნალისტური გამოძიების მასალები ევროპარლამენტში და მის აპარატში დასაქმებული თანამშრომლების უფლებებისა დარღვევის შესახებ.
გთავაზობთ პუბლიკაციის შინაარსს:
„ევროკავშირის საკანონმდებლო ორგანო – ევროპარლამენტი ისეთი ტოქსიკურ ადგილს წარმოადგენს, სადაც უმცროსი მომსახურე პერსონალი გავლენიანი ევროდეპუტატების მხრიდან წლების განმავლობაში განიცდიდნენ და გარკვეულწილად, ამჟამადაც განიცდიან დამცირებასა და შევიწროვებას (ბულინგს). რასაკვირველია, პარლამენტის ხელმძღვანელობამ კარგად უწყიდა იმ აუტანელ დამოკიდებულებაზე, მაგრამ მრავალჯერადი გაფრთხილებისა და სიგნალების მიუხედავად, თვალს ხუჭავდა და ქმედითი ნაბიჯები არ გადაუდგამს შექმნილი სისტემური კრიზისის გამოსასწორებლად“, – ნათქვამია სტატიაში.
გაზეთის ჟურნალისტების მიერ გამოკითხული მოსამსახურეები და ბულინგისაგან დაზარალებული თანამშრომლები ჰყვებიან, რომ ევროდეპუტატების შევიწროვების გამო ისინი თავს „ფიზიკურად და ფსიქიურად მკვდრად თვლიდნენ“. ზოგიერთები იმასაც კი ამბობდა, რომ დამცირებისა და მეძიებლობის (შეურაცხყოფის) შედეგად „თავის მოკვლაც სურდათ“.
ბევრი ნერვიულობდა და ღამ-ღამობით არ ეძინებოდა იმის მოლოდინში, თუ როდის იქნებოდა მათი საჩივარი განხილული, თანაც შიშში იყვნენ, ვაითუ სამსახურიდან დაეკარგათ. ერთ-ერთმა გამოკითხულმა ასეთი სიტუაცია „ციხის სასიკვდილო საკანში“ ყოფნას შეადარა, როცა ადამიანი სასჯელს ელოდება და და ეს მოლოდინი გაურკევევლი ვადით გრძელდება.
ავტორების აზრით, გამოკითხვების შედეგები ადასტურებს, რომ ევროპარლამენტში უმცროსი რანგის თანამშრომელთა აბუჩად აგდება, ქირდვა და დაცინვა „კონტროლიდან გამოვიდა“.
ჟურნალისტური გამოკვლევის თანახმად, 2019-2021 წლებში ევროპარლამენტში სექსუალური და ფსიქოლოგიური ძალადობის 34 ფაქტი დაფიქსირდა, თუმცა, როგორც ჩანს, ეს მხოლოდ დიდი პრობლემის მცირე ნაწილს წარმოადგენს – სიტუაციის ამსახველი ზუსტი მონაცემები არ არსებობს: ან აღრიცხული არ არის, ან სპეციალურად საიდუმლოდ მალავენ. ყოველ შემთხვევაში, ჟურნალისტების არაერთგზის თხოვნას ევროპარლამენტი დუმილით პასუხობს.
როგორც ირკვევა, დაზარალებულ თანამშრომელთა საჩივრების განხილვას ევროპის პარლამენტი ხელმძღვანელობა წლების განმავლობაში აჭიანურებს და „თუ განხილვა ბოლოსდაბოლოს იწყება, პროცედურა ნამდვილი წამებაა“, – ამბობს Politico-ს ჟურნალისტებთან საუბრისას ლუქსემბურგელი დეპუტატის ყოფილი თანაშემწე მონიკა სემედო. მისი თქმით, განხილვის დროს დაზარალებულს „ყველაფრის ხელახლა გადატანა უწევს, შემდეგ კი უსასრულო ლოდინი“.
ევროპარლამენტის თავმჯდომარემ რობერტა მეცოლა (იგი მალტელმა პოლიტიკოსი ქალბატონია), მიმდინარე წელს ორი დეპუტატის წინააღმდეგ დაიწყო საქმის წარმოება, განზრახულია კიდევ ორის მიმართაც, „მაგრამ ეს მხოლოდ აისბერგის ხილული ნაწილია“ – სიტუაცია სინამდვილეში ბევრად უარესია.
პრობლემის საფუძველია ურთიერთობა პოლიტიკოსებსა და იმ პერსონალს შორის, რომლებიც დაქირავებულები არიან დეპუტატების პროფესიული მოთხოვნების მომსახურებისათვის. დაზარალებულების თქმით, ევროპარლამენტში თანამშრომელთა უფლებების დაცვის ბალანსი ევროდეპუატებისაკენ არის გადახრილი.
„[ევროპარლამენტარები] თავიანთ სამეფოში მეფეები არიან“, – ამბობს ერთ-ერთი დეპუტატის ერთ-ერთი ყოფილი თანაშემწე, – ბევრი ჩემნაირისათვის ევროპარლამენტი პოლიტიკაში კარიერის შექმნის ადგილს წარმოადგენს, ოცნების რეალიზების სამსახურს, მაგრამ თუ დეპუტატები – „ხელმწიფეები ან დედოფლები“ არასწორად ეპყრობიან თანამშრომლებს, მაშინ ყოველდღიური სამსახური ჯოჯოხეთად სწრაფად გადაიქცევა“.
მუშაობდა რა ჭირვეული ევროდეპუტატის თანაშემწედ, ერთ-ერთმა ქალმა დახმარების მიზნით ევროპარლამენტის სტრუქტურებს მიმართა, მაგრამ უშედეგოდ. პირიქით, ყველა ურჩევდა, რომ სამსახური ნებაყოფლობით დატოვებინა. მაგრამ ასეთ შემთხვევაში იგი კარგავდა უმუშევრობის სოციალურ დახმარებას, ანუ გამოდიოდა, რომ დეპუტატის მოქმედების გამო თვითონ ზარალდებოდა. „რატომ უნდა დამეტოვებინა სამუშაო, როცა მე არანაირი ბრალი არ მიმიძღვის? გამოდის, რომ მე, სიტუაციის მსხვერპლი, საკუთარი თავის მტერი ვარ“, – ამბობს ქალი, რომლის ვინაობას ჯერ-ჯერობით სტატიის ავტორები არ ამხელენ.
ევროპარლამენტარების მოქმედების გამო დაზარალებული მომსახურე პერონალისაგან საჩივრის წარდგენისა და მისი განხილვის წესიც აშკარად სრულყოფას მოითხოვს: შესაბამისი კომიტეტი, რომელიც საჩივრებს განიხილავს, ევროდეპუტატებისაგან შედგება. ბუნებრივია, ისინი უფრო მეტად ევროპარლამენტარის, ანუ საკუთარ ინტერესებს დაიცავენ და არა აპარატის ჩინოვნიკების უფლებებს.
ამიტომაც საკმაოდ ბევრი შედარებით დაბალი რანგის თანამშრომლები „ენას კბილს აჭერენ“ ან უბრალოდ, სამსახურს ჩუმად ტოვებენ. „ყველამ ყველაფერი კარგად იცის, რაც ხდება, მაგრამ არავინ არაფერს აკეთებს ამ სიტუაციის შესაცვლელად“, – ამბობს ერთ-ერთი მოსაუბრე, – „მსხვერპლი სახით არავის არ ჭირდები. ევროპარლამენტის მთელი სისტემა კორუმპირებულია, განხილვები მხოლოდ ფიქტიურად ტარდება. კომიტეტს დაზარალებულები დამნაშავეებად გამოჰყავს. ევროდეპუტატებს მეტი გავლენა აქვთ, მათ ადვოკატებს ჩვეულებრივი მოსამსახურე ვერ მოუგებს. მე დავასკვენი, რომ ევროპარლამენტში ასეთი მუშაობა არ მიღირს, მირჩევნია საკუთარ თავს გავუფრთხილდე“.
