ბრიტანული გაზეთი „დეილი ტელეგრაფი“ (The Daily Telegraph) აქვეყნებს სტატიას სათაურით: „კლიმატის გლობალური ცვლილების შედეგი: პირველად ბრიტანეთის ცის ქვეშ, ადგილობრივი ციტრუსების პლანტაციები ნაყოფს იძლევიან“ (ავტორი – კლერ უოლში). „თითქოსდა დაუჯერებელია, მაგრამ ფაქტია: დიდ ბრიტანეთში სუბტროპიკული მცენარეების პლანტაციების გაშენებას იწყებენ“, – ნათქვამია მასალაში.
გთავაზობთ პუბლიკაციის შინაარსს:
დიდ ბრიტანეთში, პირველად ქვეყნის ისტორიაში, ციტრუსოვანი ხეები დარგეს ღია ცის ქვეშ, იმ იმედით, რომ შეცვლილი კლიმატის პირობებში, მცენარეები ნაყოფს მოისხამენ.
გაერთიანებული სამეფოს უკიდურეს სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში, კუნძულ უაიტზე, ტემპერატურა 5 გრადუსით მაღალია, ვიდრე ქვეყნის სხვა ნაწილებში.
როგორც წესი, დიდ ბრიტანეთში ციტრუსოვანები – ლიმონი, ფორთოხალი, მანდარინი, გრეიპფრუტი და სხვა ხეები მხოლოდ დახურულ სათავსოებში იზრდებიან (ორანჟერეებში), რადგან ზამთრობით დაბალ ტემპერატურაზე იყინებიან და ხმებიან.
მაგრამ ბოლო წლებში კორნუელის საგრაფოში იმდენად დათბა, რომ მებაღეებმა სითბოს მოყვარული სუბტროპიკული მცენარეების ღია გრუნტზე გაშენება გადაწყვიტეს და გასულ წელს პირველი მოსავალიც მოიწიეს.
როგორც გაი ბარტნერი, მებაღეობის სამეფო საზოგადოების კონსულტანტი „დეილი ტელეგრაფთან“ საუბარში ამბობს, „ინგლისელი ენთუზიასტები ადრეც ცდილობდნენ ციტრუსოვანი მცენარეების ღია გრუნტზე გაშენებას, მაგრამ მათი მცდელობა წარუმატებლად მთავრდებოდა, ახლა კი ისეთი რამ ხდება, რაც ისტორიას არ ახსოვს“.
მართალია, გლობალური დათბობა დიდი ბრიტანეთისათვის მთლიანობაში ზარალის მომტანია, მაგრამ სულ უფრო რბილი ზამთრის გამო ქვეყანაში შესაძლებელი ხდება ისეთი კულტურების მოყვანა, რასაც ადამიანი წარსულში ვერც კი წარმოიდგენდა – ყურძნის, გარგარის, ლეღვისა და სხვა სამხრეთული ხილის მოსავალი ზარალის გარკვეულ კომპენსაციას მოახდენს.
„რა თქმა უნდა, კლიმატის გლობალური ცვლილების ფონზე ახლო მომავალში ჯერ კიდევ შეიძლება იყოს ცივი ზამთრები, რაც პრობლემებს შეუქმნის ციტრუსებს და სხვა სამხრეთულ მარადმწვანე მცენარეებს, მაგრამ კლიმატს ისეთი პირი უჩანს, რომ მალე ლიმონისა და მანდარინის პლანტაციებს ლონდონის ახლოსაც ვნახავთ“, – ამბობს გაი ბარტნერი.
ამჟამად ლონდონის ჩელსის ბაღში ღია გრუნტზე ხარობს მსოფლიოში ყველაზე ჩრდილოეთით დარგული გრეიფრუტის ხე.
რაც შეეხება კუნძულ უაიტზე არსებულ რბილ ჰავას, მეცნიერთა აზრით, თუ ასე გაგრძელდება, რამდენიმე წელიწადში იქაური კლიმატი ხმელთაშუაზღვისპირა ჰავას დაემსგავსება.
უაიტის ბოტანიკური ბაღის „ვარტნორის“ მთავარი მებაღის უინ უილიამსის თქმით, გლობალური დათბობა უკვე აშკარად შესამჩნევია: „ადრე ვლაპარაკობდით, ახლა კი ფაქტებს ვხედავთ“. კუნძულზე უკვე რამდენიმე წელია კარგად ხარობს ზეთისხილი, არის ფინიკის პალმისა და ბანანის გაშენების მცდელობები.
როგორც ჯონ კერტისი – ბოტანიკური ბაღის დირექტორი – ამბობს, უაიტის მიკროკლიმატი შესაძლებლობას იძლევა ისეთი მცენარეები დაირგოს, რომლებიც ავსტრალიის, ახალი ზელანდიის, სამხრეთ აფრიკისა და იაპონიის ფლორისთვისაა დამახასიათებელი.
მოამზადა სიმონ კილაძემ
