ბრიტანული გაზეთი „ფაინენშელ თაიმსი“ (Financial Times) ფრანგი და ბრიტანელი ლიდერების ორშაბათის პარიზულ რანდევუს ეხმიანება და 12 ნოემბრის ნომერში აქვეყნებს სტატიას სათაურით „სტარმერი და მაკრონი აცხადებენ, რომ უკრაინის მიმართ მათი „მხარდაჭერა უცვლელია“ (ავტორები – ედრიან კლასი პარიზიდან და ჯინ პიკარდი ლონდონიდან).
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:
აშშ-ის პრეზიდენტად დონალდ ტრამპის არჩევიდან რამდენიმე დღის შემდეგ, დიდი ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრმა კირ სტარმერმა და საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა აღნიშნეს, რომ უკრაინას მტკიცე მხარდაჭერას უცხადებენ.
ელისეის სასახლის მიერ ორშაბათს გავრცელებულ განცხადებაში ნათქვამია, რომ მათ დაადასტურეს თავიანთი ერთგულება იმ მჭიდრო კოორდინაციის მიმართ, რომლის მიზანია ადრე გაჟღერებული დაპირების შესრულება – „გრძელვადიანი დახმარება იმდენი, რამდენიც საჭიროა“, რათა რუსეთმა თავის აგრესიულ ომში წარმატებას არ მიაღწიოს. იგივე საკითხია ხაზგასმული დაუნინგ-სთრითის განცხადებაშიც: „ლიდერებმა შეხვედრა უკრაინის საკითხის განხილვით დაიწყეს და გადაწყვიტეს, რომ გააგრძელონ უკრაინის დახმარება, განსაკუთრებით ზამთრის პერიოდში, კიევის მაქსიმალურად ძლიერი პოზიციის უზრუნველყოფით“.
კირ სტარმერი ემანუელ მაკრონს პარიზში ორშაბათს შეხვდა, როცა მან მონაწილეობა მიიღო 11 ნოემბერს გამართული „დაზავების დღის“ საზეიმო ღონისძიებაში, პირველი მსოფლიო ომის (1914-1918 წლები) დასრულების აღსანიშნავად. იგი როგორც ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრი, პირველად დაესწრო საფრანგეთის ხელისუფლების მიერ პარიზში გამართულ „დაზავების დღეს“, ბოლო 80 წლის განმავლობაში.
ეს შეხვედრა წარმოადგენდა ორი ევროპელი ლიდერის მცდელობას – ერთიანი ფრონტით გამოვიდნენ უკრაინისადმი სოლიდარობის გამოსახატავად იმ დროს, როცა კიევის მთავარი მხარდამჭერის – აშშ-ის – ხელისუფლებაში მკვეთრი ცვლილებები მიმდინარეობს, ქვეყნის ახალ პრეზიდენტად დონალდ ტრამპის არჩევის შემდეგ.
რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყებიდან ემანუელ მაკრონის პოზიცია კრემლის მიმართ თავდაპირველად შედარებით ლოიალური იყო და ვლადიმერ პუტინთან მოლაპარაკებას ითვალისწინებდა, მაგრამ შემდეგ ისე მკვეთრად გამკაცრდა, რომ ფრანგმა ლიდერმა ევროპული ტაბუ დაარღვია – არ გამორიცხა უკრაინაში სახმელეთო ძალების გაგზავნა კიევის დასახმარებლად. ემანუელ მაკრონის ასეთი განცხადება იმ დროს მოულოდნელი და ანაზდეული აღმოჩნდა როგორც ევროპელი ლიდერებისათვის, ასევე თვითონ კრემლისთვისაც.
დონალდ ტრამპს და მის მრჩევლებს წინასაარჩევნო კამპანიის მსვლელობის დროს არაერთხელ განუცხადებიათ თავიანთი სურვილის თაობაზე უკრაინაში ომის დასრულებასთან დაკავშირებით, თუმცა არ დაუზუსტებიათ, როგორ იქნება მიღწეული. ევროპელი ლიდერების შიშობენ, რომ დონალდ ტრამპის იზოლაციონისტურ ტენდენციებს და მის კრიტიკას უკრაინის ომის დიდ ხარჯებთან მიმართებით შეუძლიათ საქმე იქამდე მიიყვანოს, რომ აშშ უარს იტყვის უკრაინის დახმარებაზე.
დონალდ ტრამპმა ნატოს წევრ სახელმწიფოებს მოუწოდა, რომ თავიანთი სამხედრო ბიუჯეტები მთლიანი შიდა პროდუქტის (მშპ) 2-3%-მდე გაადიდონ, რაც საკმაოდ მნიშვნელოვანი ნახტომია მას შემდეგაც კი, როცა ბევრმა ნატოელმა რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყებიდან უკვე გაზარდეს თავისი სამხედრო ბიუჯეტები. ამჟამად დიდი ბრიტანეთი თავდაცვისათვის ხარჯავს მშპ-ის 2,3%-ს, საფრანგეთმა კი განაცხადა, რომ მიმდინარე წლის ბოლომდე მისი სამხედრო ხარჯები 2%-მდე მიაღწევს, რაც ნატოს მიერ დადგენილ ფარგლებში თავსდება.
„მე ყოველთვის ვიქნები იმის მომთხოვნი, რომ ნატოს ყოველი წევრი სახელმწიფო თავდაცვისათვის მშპ-ის არანაკლებ 3 პროცენტს ხარჯავდეს. სამხედრო ხარჯების თამასა 3%-მდე უნდა ასწიოთ. ორი პროცენტი არაფერია, თქვენ ესოდენ მცირე თანხით ნატოს ძალებს ანიავებთ, მის რესურსებს იპარავთ. ეს საუკუნის ქურდობაა იმის გათვალისწინებით, თუ რამდენს ხარჯავს ამერიკა“, – განაცხადა დონალდ ტრამპმა აგვისტოში წინასაარჩევნო კამპანიის დროს.
ახლად არჩეული პრეზიდენტის ვაჟმა დონალდ ტრამპ-უმცროსმა სოციალურ ქსელებში დაწერა, რომ უკრაინის ლიდერი ვოლოდიმირ ზელენსკი სულ რაღაც რამდენიმე კვირაში თავის „ფულად შემწეობას“ დაკარგავს – მხედველობაშია სამხედრო და ფინანსური დახმარების შეწყვეტა აშშ-ის მხრიდან.
ემანუელ მაკრონმა და კირ სტარმერმა პარიზში შეხვედროს დროს „ღრმა შეშფოთება“ გამოხატეს ახლო აღმოსავლეთში (ღაზას სექტორში და ლიბანში) შექმნილი სიტუაციის მიმართ, აგრეთვე განიხილეს ზომების გამკაცრება იმ ბანდების მიმართ, რომელებიც „ადამიანების კონტრაბანდას“ (არალეგალურ მიგრაციას) ეწევიან.
სხვათა შორის, მოლაპარაკების დაწყებამდე მასმედია იუწყებოდა, რომ საფრანგეთისა და დიდი ბრიტანეთის ლიდერები თავისუფალ ვაჭრობასთან დაკავშირებულ საკითხებზეც იმსჯელებენო – დონალდ ტრამპის სურვილის ფონზე, რომელიც აშშ-ში პროდუქციის იმპორტზე ტარიფების გადიდებას ითვალისწინებს, მაგრამ ლონდონისა და პარიზის შემაჯამებელ განცხადებებში ვაჭრობის საკითხების განხილვის ფაქტი ნახსენები არ არის.
როგორც ჩანს, ემანუელ მაკრონი და კირ სტარმერი სიფრთხილეს იჩენენ და საჯაროდ დონალდ ტრამპის კრიტიკას თავს არიდებენ.
