„საქართველოს მმართველმა პარტიამ „ქართულმა ოცნებამ“ ამომრჩევლებს თავისი წინასაარჩევნო პროგრამა წარუდგინა, რომელშიც ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს პრიორიტეტად დასახელებულია რუსეთთან კონფლიქტის მოგვარება. არჩევნების წინ, რომელიც 26 ოქტომბერს უნდა გაიმართოს, თბილისიდან შემრიგებლური განცხადებები ისმის აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის მისამართით“, – ნათქვამია რუსეთის გაზეთ „იზვესტიაში“ (Известия) გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „პრიორიტეტები დასახულია: საქართველოს რუსეთთან ურთიერთობის ნორმალიზების სურვილი აქვს“ (ავტორი – ქსენია ლოგინოვა).
პუბლიკაციაში მიმოხილულია „ქართული ოცნების“ წინასაარჩევნო პროგრამა ქვეყნის საგარეოპოლიტიკური თვალსაზრისით. ციტირებულია ქართველი პოლიტიკოსების („ქართული ოცნების“ ლიდერების) განცხადებები რუსეთთან ურთიერთობის მოგვარების აუცულებლობაზე., აშშ-სთან და ევროკავშირთან დამოკიდებულების „გადატვირთვაზე“, ნატოსთან და ჩინეთთან კავშირების გაღრმავების თაობაზე.
სტატიაში ყურადღება ეთმობა ბიძინა ივანიშვილის განცხადებას, რომელმაც „დიდი ხმაური გამოიწვია“ – ოსებისადმი 2008 წლის ომის გამო ბოდიშის მოხდასთან დაკავშირებით. „პატიების თხოვნისა და ბოდიშის თაობაზე საქართველოში დიდი სკანდალი ატყდა. ოპოზიციამ ხელისუფლება „სამშობლოს ღალატში“ დაადანაშაულა და ქართული ტერიტორიების – აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის – რუსეთისადმი დათმობის მომზადებაში. თავის მხრივ, მიხეილ სააკაშვილმაც ხმა ამოიღო და საქართველოს დღევანდელი ხელისუფლება „ომის გმირთა ხსოვნის შეურაცხყოფაში“ დაადანაშაულა.
აფხაზეთში, მართალია, დადებითად შეაფასეს თბილისთან ურთიერთობის მოგვარების იდეა, მაგრამ ხაზი გაუსვეს, რომ არავითარი ინტეგრაციაზე ლაპარაკი არ შეიძლება. როგორც სოხუმში არსებული სტრატეგიული კვლევების ცენტრის დირექტორმა ვიაჩესლავ ჩირიკბამ განაცხადა, „მხარეთა შორის ახალი ურთიერთობების დაწყება შესაძლებელი იქნება მხოლოდ მაშინ, როცა საქართველო აფხაზეთის დამოუკიდებლობას აღიარებს“. მსგავსი პოზიცია აქვთ ცხინვალშიც.
რას ფიქრობენ ექსპერტები?
რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის სამეცნიერი ინფორმაციის ინსტიტუტის ახლო და პოსტსაბჭოთა აღმოსავლეთის განყოფილების მეცნიერ-თანამშრომლის რაზილ გუზაეროვის თქმით, რუსეთმა და საქართველომ ბოლო წლებში ურთიერთობა საგრძნობლად გააუმჯობესეს – განახლდა პირდაპირი ავიამიმოსვლა, გაფართოვდა ვაჭრობა და ტურიზმი, შესაბამისად, გაღრმავდა ეკონომიკური თანამშრომლობა.
„საქართველოს პოზიცია რუსეთის მიმართ უკრაინასთან ომის დაწყების შემდეგ პოზიტიურად უნდა ჩაითვალოს. რუსული საექსპერტო საზოგადოება თბილისისადმი, ასე ვთქვათ, სიმპათიურად არის განწყობილი. გაჩნდა ბევრი ვარაუდი ორ სახელმწიფოს შორის ურთიერთობის შესაძლო გაუმჯობესების შესახებ“, – აღნიშნავს პოლიტოლოგი, თუმცა იგი თვლის, რომ თბილის-მოსკოვის სრულ სოლიდარობაზე ლაპარაკი ჯერ ნაადრევია.
„პირველ რიგში მნიშვნელოვანია გავაცნობიეროთ ის მომენტი, რომ მხარეთა პოზიცია აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის სტატუსის მიმართ უკიდურესად წინააღმდეგობრივია: რუსეთისთვის ეს სახელმწიფოები დამოუკიდებლები, სუვერენულები არიან, რაც ოფიციალურად უმაღლეს დონეზეა დაფიქსირებული (პრეზიდენტის ბრძანებულებით), ისინი კავკასიური პოლიტიკის მნიშვნელოვან ელემენტებს წარმოადგენენ, ხოლო საქართველოსთვის – დაკარგული ტერიტორიები არიან, ეროვნული ტრამვის გამომწვევნი“, – აღნიშნავს რაზილ გუზაეროვი.
ანალიტიკოსი ხაზს უსვამს, რომ ეს განსხვავებები ნათლად გამოჩნდა გაეროს გენასამბლეის 79-ე სესიის დროს, როცა რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა სერგეი ლავროვმა განაცხადა – აფხაზეთმა და სამხრეთ ისეთმა თვითონ უნდა გადაწყვიტონ, თუ რა ფორმატით განახორციელონ საქართველოსთან ურთიერთობის ნორმალიზებაო. მინისტრის ნათქვამის პასუხად, საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა განაცხადა, რომ ამ მიზნით რუსეთიც ვალდებულია განსაზღვრული და კონკრეტული ნაბიჯები უნდა გადადგას, ვთქვათ, ჯარები გაიყვანოს აფახაზეთიდან და „სამხრეთ ოსეთიდან“. პრიორიტეტების ამგვარი კონფიგურაციით ძნელია იმაზე ლაპარაკი, რომ საქართველო და რუსეთი რაიმე კომპრომისამდე მივლენ“, – ამბობს რაზილ გუზაეროვი „იზვესტიასთან“ საუბრის დროს.
პოლიტოლოგი დარწმუნებულია, რომ ასეთ სიტუაციაში აუცილებელია, რომ დათმობაზე ერთ-ერთი მხარე მაინც წავიდეს, მაგრამ არც საქართველო და არც რუსეთის ამჟამად კომპრომისებისათვის მზად არ არიან.
„საქართველოში ტერიტორიული მთლიანობის საკითხი პოლიტიკური ძალების გამაერთიანებელ ერთ-ერთ ფაქტორს წარმოადგენს. ალბათ, სწორედ ამიტომაც ქვეყნის მოსახლეობის უმრავლესობამ მხარი არ დაუჭირა ბიძინა ივანიშვილის იდეას 2008 წლის ომისათვის ბოდიშის მოხდის აუცილებლობასთან დაკავშირებით, – აღნიშნა პოლიტოლოგმა.
მან განსაკუთრებულად გაამახვილა ყურადღება იმ ფაქტზე, რომ საქართველოს მმართველი პარტიის წინასაარჩევნო პროგრამის პრეზენტაციის დროს პრემიერ-მინისტრმა ისაუბრა აშშ-სთან ურთიერთობის გადატვირთვაზე და ნატოსთან თანამშრომლობის გაღრმავებაზე.
„საქართველოს საგარეო პოლიტიკის დასავლური ვექტორი ქვეყნისათვის კვლავ საკვანძოდ რჩება, ამიტომ პრორუსულ გადახრაზე ლაპარაკი ზედმეტი და უადგილოა. დიახ, საქართველოს ხელმძღვანელების რიტორიკაში შეიმჩნევა, რომ ისინი ცდილობენ მოაგვარონ რუსეთთან ურთიერთობაში არსებული ზოგიერთი პრობლემა, მაგრამ მათი რიტორიკა შეიძლება კონიუნქტურული იყოს“, – ასკვნის ექსპერტი.
ქართველი პოლიტოლოგი არჩილ სიხარულიძე „იზვესტიასთან“ საუბრისას ვარაუდობს, რომ საქართველოს პრემიერ-მინისტრის განცხადება წინასაარჩევნო კამპანიის ნაწილს წარმოადგენს. „შესაძლოა, არის იმის შეგრძნება, რომ აუცილებელია რეალურად დაიწყოს იმ საკითხების მოგვარება, რაც ქართველებს აწუხებთ – სხვადასხვა პოლიტიკური [და სოციალური] პრობლემებისა, მაგალითად, უმუშევრობისა… [აფხაზეთ-სამხრეთ ოსეთის] ინტეგრაციის საკითხს კი პრიორიტეტებში არც პირველ, არც მეორე და არც მესამე ადგილზე არ ვხედავთ. ალბათ, „ქარტული ოცნბა ფიქრობს, რომ ინტეგრაცია უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ალიანსებში [ნატოში და ევროკავშირში] გაწევრიანება. შესაბამისად, ხელისუფლება ამ თემების გააქტიურებას ცდილობს… თუმცა კონკრეტული გადაწყვეტილებები ჯერ-ჯერობით არ მიღებულა“, – განმარტავს ექსპერტი.
არჩილ სიხარულიძის თქმით, ამჯამად ძნელია იმის პროგნოზირება, რის გაკეთებაა დაგეგმილი. მან გაიხსენა, რომ ის ადამიანები (ვთქვათ, პაატა ზაქარეიშვილი), რომლებიც ხელისუფლებას ამ საკითხებით რეალურად დაკავებას სთავაზობდნენ და მოუწოდებდნენ, კოალიციიდან გააძევეს. დღეს-დღეობით ნებისმიერი განცხადება ყველა მხრიდან ქართულ სადღეგრძელოს ჰგავს“, – თვლის არჩილ სიხარულიძე.
„პოლიტიკური კულტურა საქართველოში, ზრდის ნაცვლად, დაბლა ეცემა და ისეთ პოპულისტურ დაპირებებად იქცევა, რომელთა რეალურად შესრულება შეუძლებელია. ასეთ დაპირებებს პარტიაში და სახელმწიფოში კრიზისის გამოწვევა შეუძლია“, – ასკვნის სპეციალისტი.
