„უკრაინაში მიმდინარე ომის დასრულების დრო დიდი ხანია მოვიდა. ვაშინგტონმა კიევს იარაღი აღარ უნდა მიაწოდოს და არც ფინანსებით აღარ უნდა უზრუნველყოს, რადგან ნებისმიერ შემთხვევაში შედეგი ერთი იქნება: რუსეთი ყირიმს და დონბასს მაინც შეინარჩუნებს“, – ასეთი დედააზრი აქვს ამერიკული ჟურნალის „ნიუსვიქის“ (Newsweek) საიტზე გამოქვეყნებულ სტატიას სათაურით „უკრაინის უაზრო ომს ბოლო უნდა მოეღოს“ (ავტორი – მაიკლ რექტენვალდი, ნიუ-იორკის უნივერსიტეტის პროფესორი).
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირე შემოკლებით:
მოგვწონს თუ არ მოგვწონს, ჩვენ ვიცით, რომ ბოლო 20 წლის განმავლობაში ამერიკის შეერთებული შტატები ბევრი საერთაშორისო კონფლიქტის გაჩაღებაში არის ჩარეული. აზრი არ აქვს იმის მტკიცებას, რომ ვაშინგტონს ბრალი არ მიუძღვის 2014 წელს უკრაინაში მომხდარ ევრომაიდანის დაწყებაში. უბრალოდ, საკმარისია იმის თქმა, რომ ამერიკამ თავისი დიდი წვლილი შეიტანა იმ ტრაგიკული მოვლენის მომზადებაში, რომელიც ევრომაიდნიდან რვა წლის შემდეგ მოხდა – რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყებაში.
არ აქვს მნიშვნელობა, რომელ სახელმწიფო პროპაგანდას აძლევთ უპირატესობას: რუსულს თუ ამერიკულს. კრემლიც და თეთრი სახლიც ცდილობენ, რომ თავიანთი პოლიტიკა გაამართლონ. რა მნიშვნელობა აქვს იმის ძიებას, თუ ვინ გადაკვეთა პირველმა „წითელი ხაზები“ ან რამდენად მართალია მოსკოვი, რომელიც თავისი უსაფრთხოებაზე ზრუნავს? მთავარი ახლა ისაა, რომ რაც შეიძლება მალე შეწყდეს ომი.
რაში გამოიხატება ომის შეწყვეტა აშშ-ის მხრიდან? გამოიხატება იმით, რომ ვაშინგტონმა უკრაინას სამხედრო და ფინანსური დახმარება უნდა შეუწყვიტოს. ასევე იმითაც, რომ აშშ-ის უშიშროების ორგანოებმა ამერიკელების მიერ თვალსაზრისისა და პოზიციების გამოხატვას ცენზურა არ უნდა დაუწესონ და არ უნდა დაბლოკონ. უნდა შეჩერდეს ინტერნეტის „წმენდის“ პროცესი ე.წ. „დეზინფორმაციისაგან“, უნდა შეწყდეს [ინტერნეტში] სხვაგვარად აზროვნებაზე ზეწოლა უკრაინის სპეცსამსახურების თხოვნით… და კიდევ, ამერიკამ არ უნდა დაუშვას, რომ აშშ-ში დაბადებული ჟურნალისტები უკრაინის საპყრობილეებში დაიღუპნონ, როგორც ეს გონსალო ლირას შემთხვევაში მოხდა (ჟურნალისტი-ბლოგერი, მწერალი და რეჟისორი გონსალო ლირა ჩილიური წარმოშობის მქონე აშშ-ის მოქალაქე იყო, რომელსაც უკრაინელი ცოლი ჰყავდა. 2023 წლის მაისში იგი ხარკოვში უკრაინის უსაფრთხოების სამსახურმა დააკავა „რუსეთის აგრესიის გამართლების“ ბრალდებით. გარდაიცვალა საპყრობილეში 2024 წლის 12 იანვარს – რედ.)
ნატო რომ არ დახმარებოდა უკრაინას, ამერიკას რომ უკრაინისთვის იარაღი არ მიეცა, ამერიკელ გადასახადის გადამხდელებს რომ არ დაეფინანსებინათ უკრაინელი ჩინოვნიკების სამსახური, ეს ომი დიდი ხნის დამთავრებული იქნებოდა. ახლა, როცა აშკარა ხდება, რომ დასავლეთის მიერ მრავალჯერ გაკეთებული განცხადება – უკრაინას აქვს შანსი ტერიტორიების დასაბრუნებლადო – კვლავ შეუსრულებელი რჩება, ამერიკელებს უკრაინის ომი უკვე მობეზრდათ.
სიკვდილის ხორცსაკეპში უკვე 150 ათასი უკრაინელის ჯარისკაცის სიცოცხლე ჩაქრა, ხოლო მილიონობით უკრაინელი ქალი, ბავშვი და მოხუცი იძულებით სამშობლოდან უცხოეთში არიან გადახვეწილნი. იმის მიუხედავად, თუ რამდენ ხანს გაგრძელდება კონფლიქტი, მისი შედეგი უცვლელი დარჩება: რუსეთი შეინარჩუნებს ყირიმს და გააკონტროლებს დონბასს.
მაგრამ სამხედრო მოქმედებები მხოლოდ უკრაინაში არ მიმდინარეობს – ომი ამერიკელი ხალხის წინააღმდეგაც არის გაჩაღებული. ამერიკელებს ყოველდღიურად ესმით სამხედრო პროპაგანდა, მათ ყოველდღიურად მოუწოდებენ და არწმუნებენ, რომ უკრაინისადმი დახმარება კეთილი საქმის კეთებას ნიშნავს. ამასობაში კი აშშ-სა და ევროკავშირის მიერ შემოღებული სანქციებით არა იმდენად რუსეთი ზარალდება, რამდენადაც ევროპა, განსაკუთრებით გერმანია.
ისევე როგორც ერაყში, ავღანეთში, ლიბიაში, სირიაში და იემენში, უკრაინული სამხედრო პროექტი რეალობაში ისეთი არ აღმოჩნდა, როგორიც წარმოდგენილი იყო. ამჯერად ამერიკა ბირთვული ომის საფრთხის ზღურბლზე აღმოჩნდა.
დროა შეწყდეს იარაღით მოვაჭრეების გამდიდრება. დროა დასრულდეს უკრაინის პრეზიდენტის ვოლოდიმირ ზელენსკის ქება-დიდება, რომ იგი თითქოსდა რეგიონში დემოკრატიის ერთგულ უბადლო ლიდერს და განუმეორებელ ჩირაღდანს წარმოადგენს. ბევრმა შეიძლება არ იცის, მაგრამ ფაქტია: დღეს უკრაინაში ვოლოდიმირ ზელენსკის მიერ აკრძალულია ოპოზიციური პარტიები, მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებს სახელმწიფო აკონტროლებს, იზღუდება რწმენისა და რელიგიური აღმსარებლობის უფლება…
ვოლოდიმირ ზელენსკი ამერიკას აშანტაჟებს და აცხადებს, რომ თუ ვაშინგტონი კიევს დახმარებას შეუწყვეტს, ეს თეთრ სახლს ძვირად დაუჯდება.
აშშ-ის დახმარებამ (ანუ იარაღით და ფინანსებით უზრუნველყოფამ, სადაზვერვო მონაცემების გაზიარებამ და ა.შ.) ვოლოდიმირ ზელენსკი იმდენად გაათამამა, რომ მან ფრონტზე მოუმზადებელი ჯარისკაცები გაგზავნა, რომლებსაც რუსული თავდაცვის ზღუდეების გარღვევისა და ტერიტორიების დაბრუნების არავითარი შანსი არ ჰქონდათ. ამიტომაც გასაკვირი არ არის, რომ ბევრი ახალგაზრდა ჯარში გაწვევას თავს არიდებს და საზღვარგარეთ გაქცევას ცდილობს.
ამერიკის შეერთებულ შტატებს აქვს იმის მორალური უფლება, რომ უკრაინას მთლიანად შეუწყვიტოს დაფინანსება და იარაღის მიწოდება – არამარტო უამრავი ადამიანის სიცოცხლის გადასარჩენად, არამედ იმისთვისაც, რომ ამერიკელ გადასახადის გადამხდელებს გაუარესებული ეკონომიკური მდგომარეობა შეუმსუბუქოს. მართალია, ჯო ბაიდენი და ენტონი ბლინკენი გვარწმუნებენ, რომ ამერიკული სამხედრო-სამრეწველო კომპლექსისათვის მილიარდობით დოლარის შეკვეთების მიცემა ქვეყნის ეკონომიკურ მდგომარეობას აუმჯობესებსო, მაგრამ ეს სიცრუეა. დიდი ფულის ხარჯვა იმ პროდუქციის წარმოებაზე, რომელსაც მოგება კი არა, სიკვდილი და ნგრევა მოაქვს, ეკონომიკას წინ ვერ წასწევს. ფულის ხარჯვა სამხედრო სფეროსათვის გადასახადის გადამხდელს არავითარ სარგებელს არ აძლევს. იარაღის წარმოება არ არის იმ სასარგებლო პროდუქციის წარმოება, რომელიც ინფლაციის დონეს შეამცირებს.
ამერიკა და მისი ნატოელი მოკავშირეები არ არიან ვალდებულნი დააძალონ უკრაინას სამშვიდობო მოლაპარაკების დაწყება. მათი ერთადერთი მორალური და პოლიტიკური მოვალეობაა იარაღის ნაკადისა და სამხედრო მოქმედების დაფინანსების შეჩერება.
