ეუთო-ს წევრი 37 სახელმწიფო საქართველოსთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს.

როგორც განცხადებაშია ნათქვამი, კვლავ გამოხატავენ ღრმა შეშფოთებას საქართველოში ადამიანის უფლებათა მდგომარეობის გაუარესების გამო და მათი მთავარი შეშფოთება სამი მიმართულებით ვლინდება.

„თებერვალში ჩვენი ბოლო დისკუსიის შემდეგ, სამწუხაროდ, ვხედავთ, რომ საქართველოს ხელისუფლება კიდევ უფრო შორდება დემოკრატიულ და ადამიანის უფლებათა ვალდებულებებს. ჩვენი მთავარი შეშფოთება სამი მიმართულებით ვლინდება: სამოქალაქო სივრცის საკანონმდებლო შეზღუდვა; დამოუკიდებელი მედიის წინააღმდეგ მიმართული ქმედებები, პოლიციის მხრიდან ძალის გადამეტება, უცნობი ჯგუფების მიერ მშვიდობიანი დემონსტრანტების წინააღმდეგ განხორციელებული ძალადობა; აგრეთვე გაუმართლებლად ხანგრძლივ წინასწარი პატიმრობის პერიოდები და წინასწარ პატიმრობაში მყოფ პირთა მიმართ სავარაუდო არასათანადო მოპყრობა.

„უცხოელი აგენტების“ რეგისტრაციის აქტი მოითხოვს, რომ ყველა პირი და ორგანიზაცია, რომელიც უცხოურ დაფინანსებას იღებს, დარეგისტრირდეს როგორც ე.წ. უცხოელი აგენტი. ეს მოიცავს ფინანსურ სანქციებსა და სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობას მათთვის, ვინც რეგისტრაციაზე უარს აცხადებს. ჩვენ ვიზიარებთ ოდირის შეშფოთებას, რომ „ამ კანონმა, სხვა ბოლოდროინდელ საკანონმდებლო ინიციატივებთან ერთად, შეიძლება, კიდევ უფრო შეზღუდოს სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და ადამიანის უფლებათა დამცველების საქმიანობა მათი საქმიანობის განხორციელებისთვის საჭირო გარანტიების მოხსნით“. ამ კანონს არ გააჩნია სამართლებრივი გარანტიები, რაც ხელს შეუშლიდა სამოქალაქო საზოგადოების, მედიისა და კერძო პირების უცხოური გავლენის ინსტრუმენტებად მონათვლას მხოლოდ დაფინანსების წყაროების საფუძველზე, რაც მკაფიოდ მიუთითებს, რომ ეს კანონი არ ეხება გამჭვირვალობას, არამედ მიმართულია განსხვავებული აზრის ჩახშობასა და სამოქალაქო საზოგადოებაზე ზეწოლისკენ. ეს განსაკუთრებით საგანგაშოა მოახლოებული ადგილობრივი არჩევნების გათვალისწინებით“, – აღნიშნულია განცხადებაში.

როგორც განცხადებაშია აღნიშნული, ყურადღებით აკვირდებიან საქართველოს საარჩევნო კანონმდებლობაში შეტანილ ბოლოდროინდელ ცვლილებებს.

„აუცილებელია, რომ საარჩევნო ჩარჩოს ნებისმიერი ცვლილება აძლიერებდეს გამჭვირვალობასა და საზოგადოების ნდობას, რეფორმები შემუშავდეს ინკლუზიური დიალოგის გზით და ეუთო-ს ვალდებულებების შესაბამისად. ამასთან დაკავშირებით, ჩვენ შეშფოთებას გამოვთქვამთ კანონმდებლობაში შეტანილი ცვლილებების გამო, რაც ზღუდავს მშვიდობიანი შეკრების თავისუფლებას, მათ შორის სისხლის სამართლისა და ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსებში, შეკრებებისა და მანიფესტაციების შესახებ კანონში შეტანილი ცვლილებები. ეს ცვლილებები ძირს უთხრის ხმის მიცემის თანასწორობის პრინციპს და ზღუდავს შეკრების თავისუფლებას, როგორც ეს აღნიშნულია ოდირისა და ვენეციის კომისიის ბოლო დასკვნებში. ჩვენ მოვუწოდებთ საქართველოს ხელისუფლებას,  განახორციელოს ამ ორგანიზაციების მიერ გაცემული რეკომენდაციები.

შეშფოთებულნი ვართ საქართველოში ჟურნალისტების წინააღმდეგ მზარდი მუქარისა და დაშინების გამო. სახალხო დამცველის 2024 წლის ადამიანის უფლებათა ანგარიში ხაზს უსვამს მედიის თავისუფლების მნიშვნელოვან შემცირებას, რასაც ამწვავებს შემზღუდველი კანონები, როგორიცაა მაუწყებლობის შესახებ კანონში შეტანილი ცვლილებები და ჟურნალისტების მიმართ მზარდი მტრული დამოკიდებულება. განსაკუთრებით აღსანიშნავია შემთხვევები, როდესაც პოლიცია მიზანმიმართულად ესხმოდა თავს ჟურნალისტებს პროტესტის გაშუქებისას, მათ შორის ფიზიკური თავდასხმებისა და აღჭურვილობის ჩამორთმევის შემთხვებები. გარდა ამისა, ცნობები დევნილობაში მყოფი ჟურნალისტების დევნისა და მაღალი რანგის მოხელეების, პოლიტიკოსების მხრიდან ნეგატიური რიტორიკის შესახებ, კიდევ უფრო ძირს უთხრის მედიის თავისუფლებას და ზრდის საფრთხეებს ჟურნალისტებისთვის. ჩვენ მოვუწოდებთ ამ პრაქტიკის დაუყოვნებლივ შეწყვეტისკენ და თვითნებურად დაკავებული ყველა ჟურნალისტის დაუყოვნებლივ გათავისუფლებისკენ, მათ შორის მზია ამაღლობელის, რომელიც კვლავ პატიმრობაში რჩება და შვიდ წლამდე პატიმრობა ემუქრება. დაბოლოს, ჩვენ კვლავ ღრმად შეშფოთებულნი ვართ პოლიციის ძალადობაზე პასუხისმგებლობის მუდმივი დანაკლისით. ჩვენ არ გვინახავს რაიმე მტკიცებულება, რომ საქართველოს ხელისუფლება სანდოდ იძიებს მშვიდობიანი დემონსტრანტების წინააღმდეგ არაპროპორციული ძალის გამოყენების, თვითნებური დაკავებების, გაუმართლებლად ხანგრძლივი წინასწარი პატიმრობისა და დაკავებულთა მიმართ არასათანადო მოპყრობის შემთხვევებს“, – ნათქვამია განცხადებაში.

განცხადების მიხედვით, ეუთო-ს წევრი 37 ქვეყანა მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, დაიწყოს ინკლუზიური დიალოგი ყველა პოლიტიკურ პარტიასთან და სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებთან.

„ჩვენ მოვუწოდებთ საქართველოს ხელისუფლებას, დაუყოვნებლივ მიიღოს ზომები იმ პირთა უფლებების დასაცავად, რომლებიც  იყენებენ თავიანთ ფუნდამენტურ თავისუფლებებს და ჩაატაროს საფუძვლიანი გამოძიება 2024 წლის 28 ნოემბრიდან მშვიდობიანი პროტესტის დროს პოლიციის ძალის გამოყენების შესახებ, რათა პასუხისმგებლობა დაეკისროთ ადამიანის უფლებათა დარღვევებში დამნაშავეებს. ამის გარეშე საზოგადოების ნდობა საქართველოს ინსტიტუტების მიმართ კიდევ უფრო ზიანდება.

მიუხედავად საქართველოს მხრიდან არაერთი განცხადებისა, რომელიც ადასტურებს მათ მზადყოფნას დიალოგისთვის და ეუთო-ს პრინციპებისა და ვალდებულებებისადმი ერთგულებას, ჩვენ ჯერ კიდევ არ გვინახავს კონკრეტული და გულწრფელი ნაბიჯები მნიშვნელოვანი ჩართულობისკენ. პირიქით, საქართველოს ხელისუფლების ბოლოდროინდელი ქმედებები საქართველოს კიდევ უფრო აშორებს დემოკრატიას. ჩვენ მოვუწოდებთ საქართველოს ხელისუფლებას, დაიწყოს ინკლუზიური დიალოგი ყველა პოლიტიკურ პარტიასთან და სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებთან, რათა მოიძებნოს მიმდინარე კრიზისის მშვიდობიანი და დემოკრატიული გადაწყვეტა.

ჩვენ მივესალმებით ოდირისა და ეუთო-ს მედიის თავისუფლების საკითხებისი წარმომადგენლის ბოლოდროინდელ განცხადებებს და მტკიცედ მოვუწოდებთ საქართველოს, განაგრძოს კონსტრუქციული თანამშრომლობა ეუთო-ს ინსტიტუტებთან და გამოიყენოს მათი ექსპერტიზა. როგორც ეუთო-ს წევრი სახელმწიფოები, სამომავლოდ ამ მიმართულებით ჩვენ მოვიძიებთ ყველა ხელმისაწვდომ ინსტრუმენტსა და მექანიზმს, ეუთო-ს კონტექსტში. ჩვენ მოვუწოდებთ საქართველოს ხელისუფლებას, განახორციელოს ოდირის რეკომენდაციები მოახლოებულ არჩევნებთან დაკავშირებით.

ჩვენი ურყევი ვალდებულება საქართველოს სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის მიმართ უცვლელი რჩება. ჩვენ მტკიცედ ვუჭერთ მხარს ქართველ ხალხს და მათ სწრაფვას დემოკრატიული, სტაბილური და ევროპული მომავლისკენ და მზად ვართ, ვითანამშრომლოთ საქართველოსთან, რათა უზრუნველვყოთ, რომ იგი ასრულებს საკუთარ საერთაშორისო ვალდებულებებს და უზრუნველყოფს ადამიანის უფლებებისა და ფუნდამენტური თავისუფლებების სრულ პატივისცემას“, – ნათქვამია განცხადებაში.

აღნიშნული განცხადება გავრცელდა შემდეგი ქვეყნების სახელით: ალბანეთი, ავსტრია, ბელგია, ბოსნია და ჰერცეგოვინა, ბულგარეთი, კანადა, ხორვატია, კვიპროსი, ჩეხეთი, დანია, ესტონეთი, ფინეთი, საფრანგეთი, საბერძნეთი, ისლანდია, ირლანდია, იტალია, ლატვია, ლიხტენშტეინი, ლიტვა, ლუქსემბურგი, მალტა, მონტენეგრო, ნიდერლანდები, ჩრდილოეთ მაკედონია, ნორვეგია, პოლონეთი, პორტუგალია, მოლდოვა, რუმინეთი, სლოვენია, ესპანეთი, შვედეთი, შვეიცარია, გაერთიანებული სამეფო, უკრაინა და გერმანია.

ასეთი დაპირისპირებისთვის იყო მცდელობა, რომ საქართველოც გამოყენებულიყო როგორც ტერიტორია, შეიარაღებული ურთიერთობის გარკვევისათვის დასავლეთსა და რუსეთს შორის, – განუცხადა ჟურნალისტებს საპარლამენტო პოლიტიკური ჯგუფის „ხალხის ძალის“ ხელმძღვანელმა დიმიტრი ხუნდაძემ ამერიკელი ჟურნალისტის ტაკერ კარსონის მოსაზრებასთან დაკავშირებით, რომ ბაიდენის ადმინისტრაციამ უკრაინის მეშვეობით რუსეთთან პროქსი ომი აწარმოვა და რომ ეს ბირთვული ომის საფრთხეს ზრდიდა.

დიმიტრი ხუნდაძის თქმით, ხელისუფლებამ გამოიყენა ყველა რესურსი იმისა, რომ საქართველო არ ქცეულიყო პოლიგონად.

„ასეთი დაპირისპირებისთვის იყო მცდელობა, რომ საქართველოც გამოყენებულიყო როგორც ტერიტორია, შეიარაღებული ურთიერთობის გარკვევისათვის დასავლეთსა და რუსეთს შორის.

ჩვენ გამოვიყენეთ ყველა რესურსი იმისა, რომ საქართველო არ ქცეულიყო პოლიგონად, მაგრამ, უკრაინამ ეს ვერ გამოიყენა“, – აღნიშნა დიმიტრი ხუნდაძემ.

გარდა ტაკერ კარლსონისა, ასეთი განცხადება გააკეთა უშუალოდ დონალდ ტრამპმა, მან პირდაპირ უწოდა რუსეთ-უკრაინის ომს ე.წ. „პროქსი” ომი, რაც ნიშნავს მარიონეტულ ომს, – ამის შესახებ პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ ჟურნალისტის კითხვის პასუხად განაცხადა, რომელიც ამერიკელი ჟურნალისტის, ტაკერ კარლსონის განცხადებას შეეხებოდა ბაიდენის ადმინისტრაციის მიერ რუსეთის წინააღმდეგ „პროქსი ომის” წარმოებასთან დაკავშირებით.

მთავრობის მეთაურის თქმით, დონალდ ტრამპმა პირდაპირ განაცხადა, რომ სინამდვილეში ამ ომის ორი მხარე არიან არა რუსეთი და უკრაინა, არამედ რუსეთი და დასავლეთი.

„ეს არის რეალობა, რაც ყველამ ისედაც კარგად იცოდა, ხელის გულზე დევს ყველაფერი. ამიტომაც არის დამატებით მნიშვნელოვანი ის, რომ ეს ომი, რაც შეიძლება მალე დასრულდეს. ბუნებრივია, რუსეთისა და დასავლეთის ომს ვერ ეყოლება გამარჯვებული. ორივე მხარეს არის ბირთვული ძალა, შესაბამისად, გამარჯვებული ვერ ეყოლება ამ ომს და უნდა დასრულდეს ომი, რომ მსოფლიოში მშვიდობამ დაისადგუროს. მე დიდი იმედი მაქვს, რომ მხარეების ძალისხმევა მაქსიმალურად იქნება მიმართული უკრაინაში ომის დასრულებისკენ,”- განაცხადა პრემიერმა.

დღეს ასეთი ტრადიციების მქონე ქვეყანაში ყოველგვარი მტკიცებულების და ფაქტის გარეშე ადამიანებს უფარდებენ სისხლის სამართლებრივი სანქციის ტოლფას ზომებს, – ასე აფასებს პრემიერ-მინისტრი, ირაკლი კობახიძე გაერთიანებული სამეფოს მიერ ოთხი ქართველი თანამდებობის პირის დასანქცირებას.

კობახიძე ბრიტანულ სანქციებს ტრაგიკულ მოვლენას უწოდებს.

„ეს არის გაუგონარი მოვლენა. ეს არის ჯონ ლოკის და სხვა დიდი მოაზროვნეების ქვეყანა. ინგლისში ვითარდებოდა თანამედროვე სამართლებრივი პრინციპები და დღეს ასეთი ტრადიციების მქონე ქვეყანაში ყოველგვარი მტკიცებულების და ფაქტის გარეშე ადამიანებს უფარდებენ სისხლის სამართლებრივი სანქციის ტოლფას ზომებს. ეს არის ტრაგიკული მოვლენა, ტრაგიკულია იმ ისტორიიდან გამომდინარე, რაც ბრიტანეთმა გამოიარა. ჩვენ მხოლოდ და მხოლოდ მწუხარება შეგვიძლია გამოვთქვათ ამ ყველაფრის გამო“,- განაცხადა კობახიძემ.

ირაკლი კობახიძე – ანტალიის დიპლომატიის ფორუმს გამოვიყენებთ იმისთვის, რომ მაქსიმალურად გავაღრმავოთ პარტნიორობა მეგობარ ქვეყნებთან

მადლობას გადავუხდი ჩვენს თურქ მეგობრებს მოწვევისთვის და შესაძლებლობებისთვის, მონაწილეობა მივიღოთ ანტალიის დიპლომატიის ფორუმში, – ამის შესახებ საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ ანტალიაში ქართველ ჟურნალისტებს განუცხადა. 

როგორც ირაკლი კობახიძემ აღნიშნა, მონაწილეობა მიიღო პანელურ დისკუსიაში, სადაც საინტერესო თემაზე გაიმართა მსჯელობა. 

„ვესწრებით ანტალიის დიპლომატიის ფორუმს. ეს არის ძალიან საინტერესო ღონისძიება, მადლობას გადავუხდი ჩვენს თურქ მეგობრებს, მადლობა მოწვევისთვის და შესაძლებლობებისთვის, მონაწილეობა მივიღოთ საინტერესო ფორუმში. დილიდან მქონდა ღონისძიებები, მონაწილეობა მივიღე პანელურ დისკუსიაში, სადაც საინტერესო თემაზე გაიმართა მსჯელობა, ეს იყო დიპლომატიის როლი საერთაშორისო პოლიტიკაში. ასევე დავესწარი გახსნით ღონისძიებას, სადაც საინტერესო სიტყვით მიმართეს აუდიტორიას, როგორც თურქეთის პრეზიდენტმა, ასევე საგარეო საქმეთა მინისტრმა. ასევე დღეს მქონდა შესაძლებლობა, გამემართა ორმხრივი შეხვედრა აზერბაიჯანის პრეზიდენტთან ილჰამ ალიევთან. ამ ფორმატს გამოვიყენებთ იმისათვის, რომ მაქსიმალურად გავაღრმავოთ ჩვენი პარტნიორობა მეგობარ ქვეყნებთან”, – განაცხადა პრემიერ-მინისტრმა.

აშშ-ის პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპმა რუსეთი ცეცხლის შეწყვეტისა და უკრაინის წინააღმდეგ ომის დასრულების შესახებ სამშვიდობო მოლაპარაკებების გაჭიანურების გამო გააკრიტიკა.

„რუსეთმა უნდა იმოქმედოს. ძალიან ბევრი ადამიანი იღუპება – ათასობით კვირაში – საშინელ და უაზრო ომში. ომში, რომელიც არასდროს უნდა დაწყებულიყო და არც დაიწყებოდა, მე რომ პრეზიდენტი ვყოფილიყავი!“ – აღნიშნა აშშ-ის პრეზიდენტმა.

პარლამენტის ახალი რეგლამენტის ამოქმედების შედეგად, რამდენიმე საპარლამენტო ინსტრუმენტი გაუქმდება.

უქმდება „მინისტრის საათი“, რა ფორმატშიც მთავრობის წევრები წელიწადში ერთხელ პარლამენტის წინაშე გაწეული მუშაობის ანგარიშით გამოდიოდნენ და დეპუტატების შეკითხვებს პასუხობენ.

საპარლამენტო უმრავლესობის შეფასებით, პრაქტიკამ აჩვენა, რომ „მინისტრის საათი“ საპარლამენტო კონტროლის არაეფექტიანი მექანიზმი იყო. მათივე განმარტებით, „მინისტრის საათის“ სანაცვლოდ, ახალი რეგლამენტით ინტერპელაციების გამართვის ინტენსივობა გაიზრდება და პარლამენტის წევრებს შესაძლებლობა ექნებათ, მთავრობის ნებისმიერი წევრის და სხვა ანგარიშვალდებული პირებისგან პლენარული სხდომების ყოველ კვირაში კონკრეტულ შეკითხვებზე პასუხები მოისმინონ.

ცვლილებები პარლამენტის სათათბირო ორგანოებსაც შეეხება – უქმდება ღია მმართველობის, ბავშვის უფლებათა დაცვის და გენდერული თანასწორობის მუდმივმოქმედი საპარლამენტო საბჭოები. როგორც რეგლამენტის პროექტის თანდართულ განმარტებით ბარათშია აღნიშნული, იმის მიუხედავად, რომ მუდმივმოქმედი საპარლამენტო საბჭოები საკონსულტაციო ფორმატით ფუნქციონირებდნენ, ისინი კომიტეტების ფუნქციებს ითავსებდნენ, რაც მათ სამართლებრივ სტატუსს არ შეესაბამებოდა.

პარლამენტის თავმჯდომარის შალვა პაპუაშვილის განცხადებით, პარლამენტის მუდმივმოქმედი საბჭოების საპირწონედ, პარლამენტის „სხვა დროებითი კომისიების“ საქმიანობის მარეგულირებელი ნორმები დაიხვეწა და დროებით კომისიასთან დაკავშირებული ნორმების ახლებურად განსაზღვრა შესაძლებელს ხდის, საზოგადოებისთვის მნიშვნელოვანი საკითხები დროებითი კომისიის ინსტრუმენტის გამოყენებით იქნას შესწავლილი.

პარლამენტის ახალი რეგლამენტის ამოქმედების შემდეგ, საკანონმდებლო ორგანოში თემატური მოკვლევის ინსტიტუტი აღარ იარსებებს – ახალი რეგლამენტის პროექტით, პარლამენტში თემატური მოკვლევის მექანიზმი უქმდება.

გარდა ამისა, კომიტეტებს აღარ მოუწევს სამოქმედო გეგმაზე მუშაობა, რომლის შედგენა, მომზადება და პარლამენტის ვებ-გვერდზე გამოქვეყნება მათი ყოველწლიური ვალდებულება იყო.

ასევე, თუკი რეგლამენტის ჯერ კიდევ მოქმედი რედაქციით, კომიტეტი ვალდებული იყო კანონის პროექტზე თემატური მომხსენებელი დაენიშნა, რეგლამენტის ახალი რედაქციით, ეს ვალდებულებაც უქმდება. თემატური მომხსენებლის განსაზღვრა კომიტეტის გადაწყვეტილებაზე იქნება დამოკიდებული.

ახალი რეგლამენტის ამოქმედება 2025 წლის 1 ივლისიდან იგეგმება.

ახალი რეგლამენტის ამოქმედებისთანავე მოქმედი – 2018 წელს მიღებული რეგლამენტი ძალადაკარგულად გამოცხადდება.