“პრეზიდენტს ყოველ მიზეზს გარეშე ფარცხალაძისთვის ავტომატურად უნდა შეეწყვიტა ჩვენი ქვეყნის მოქალაქეობა. ასეთია კანონის მოთხოვნა”- ასე ეხმიანება სოციალურ ქსელში ექსპერტი, ირაკლი მელაშვილი  პრეზიდენტის ადმინისტრაციის განცხადებას, სადაც ნათქვამია – “სახელმწიფო ინტერესებიდან გამომდინარე, პრეზიდენტს მიზანშეწონილად არ მიაჩნია ამ ეტაპზე ოთარ ფარცხალაძისთვის საქართველოს მოქალაქეობის შეწყვეტა”.

“საქართველოს პრეზიდენტმა ფარცხალაძის მოქალაქეობასთან დაკავშირებით სამართლებრივად მცდარი გადაწყვეტილება მიიღო. მან კანონი დაარღვია, რადგანაც ბატონმა ფარცხალაძემ, ისე მიიღო რუსეთის მოქალაქეობა, რომ “საქართველოს მოქალაქეობის შესახებ” ორგანული კანონის 21 პრიმა მუხლის შესაბამისად, მას ამაზე საქართველოს მთავრობის თანხმობა არ მიუღია.

ფარცხალაძემ არც კი ჩათვალა საჭიროდ დაეცვა ქვეყნის კანონი და ამ თხოვნით მიემართა მთავრობისათვის! აფერუმ ყოფილ გენერალურ პროკურორს! ასე უნდა სცემდე პატივს იმ ქვეყნის კანონებს, რომლის მთავარი დამცველის პოსტი გეკავა! ასე უნდა დაამტკიცო, რომ ამ თანამდებობის ღირსი იყავი! შესაბამისად, პრეზიდენტს ყოველ მიზეზს გარეშე ფარცხალაძისთვის ავტომატურად უნდა შეეწყვიტა ჩვენი ქვეყნის მოქალაქეობა. ასეთია კანონის მოთხოვნა.

პრეზიდენტის ეს გადაწყვეტილება პოლიტიკურადაც ძალიან ცუდი პრეცედენტია. თუ ვინმეს არ ახსოვს, შევახსენებ, რომ ყოფილ პრეზიდენტ სააკაშვილს მოქალაქეობა შეუწყდა სწორედ იმ მოტივით, როცა მან საქართველოს ხელისუფლების ნებართვის გარეშე მიიღო უკრაინის მოქალაქეობა. თავის დროზე მისი და ნაცმოს მხრიდან ამ საკითხის გაპროტესტება, ჩემთვის მათი მხრიდან ჩვენი სახელმწიფოს კანონმდებლობის უპატივცემულობის გამოხატვა იყო და აღნიშნული საქციელი სამარცხვინოდ მიმაჩნდა. ჩემი აზრით, ახლაც ზუსტად იგივესთან გვაქვს საქმე.

ამჯერად მოქმედმა პრეზიდენტმა დაგვანახა, რომ ძალიან შორს ვართ სამართლებრივი სახელმწიფოს პრინციპებიდან, რადგანაც ქვეყნის უმაღლესი თანამდებობის პირმა შესაძლებლად ჩათვალა პოლიტიკური მიზანშეწონილების გამო პირდაპირ უგულებელყო კანონის მოთხოვნა და უკანონო, თუმცა, მისი აზრით, პოლიტიკურად სწორი და საჭირო გადაწყვეტილება მიეღო. ძალიან მოლიპული გზაა. თან თუკი სააკაშვილის ქეისს გავიხსენებთ, რომელსაც მარგველაშვილმა კანონის საფუძველზე ჩამოართვა მოქალაქეობა, პრეზიდენტის ამ გადაწყვეტილებით გამოდის, რომ ამ საკითხშიც ვახერხებთ ორმაგი სტანდარტის დამკვიდრებას, რაც ძალიან ცუდი პრეცედენტი შეიძლება აღმოჩნდეს სამომავლოდ.” – წერს ირაკლი მელაშვილი სოციალურ ქსელში.

საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაციამ კი გაავრცელა განცხადება, სადაც ნათქვამია:“სახელმწიფო ინტერესებიდან გამომდინარე, პრეზიდენტს მიზანშეწონილად არ მიაჩნია ამ ეტაპზე ოთარ ფარცხალაძისთვის საქართველოს მოქალაქეობის შეწყვეტა”.

პრეზიდენტის გადაწყვეტილება ოთარ ფარცხალაძისთვის მოქალაქეობის შეწყვეტაზე უარის თქმის შესახებ არის სიბრიყვე, – ამის შესახებ „სტრატეგია აღმაშენებლის“ წევრმა, პაატა მანჯგალაძემ ჟურნალსიტებს განუცხადა.

მანჯგალაძის თქმით, სისულელეა განმარტება, თითქოს ფარცხალაძემ პასუხი რომ აგოს, აუცილებელია, ადამიანი საქართველოს მოქალაქე იყოს.

„ვიქნები მაქსიმალურად თავშეკავებული და კორექტული პრეზიდენტის მისამართით მაინც. ყველაზე მცირე, ის არის შეცდომაში შესული. თვითონ თუ გადაწყვიტა, ვინმემ თუ ურჩია – არ ჰგავს ეს მისი კეთილისმსურველის რჩევას, უფრო არის სიბრიყვე. განმარტება, რაც თქვა, თითქოს იმისთვის, რომ ფარცხალაძემ პასუხი აგოს, აუცილებელია საქართველოს მოქალაქეობა, სისულელეა. მით უმეტეს, რომ საქართველოს ხელისუფლებაში არიან ჯერ კიდევ გაუშიფრავი ჯაშუშები, უფრო მაღალი რანგის, ვიდრე ფარცხალაძე იყო. იცით თქვენ, რომ ჯაშუში ჯაშუშის ტყავს არ დახევს. არანაირი გამოძიება საქართველოში არ იქნება. ცუდია, რომ პრეზიდენტი ამას ვერ ხვდება და დროზე გამოასწოროს ეს შეცდომა“, – აღნიშნა მანჯგალაძემ.

ამასთან, მისივე თქმით, არანაირი პოლიტიკური მიზანშეწონილობა არ დგას საქართველოს კონსტიტუციაზე მაღლა.

„არ ვიცი, მიზანი რა არის, რას ემსახურება ფარცხალაძისთვის მოქალაქეობის დატოვება. ეს ნიშნავს, რომ დარჩეს ქართულ იურისდიქციაში და მაქსიმალურად დააფარონ ხელი ღარიბაშვილმა და კობახიძემ. არ ვიცი, პრეზიდენტი კონსტიტუციაში როგორ ერკვევა, რამდენად კარგად იცნობს კონსტიტუციას, მას ჰყავს მრჩეველები. ვინც მას ეს უთხრა, არის, ყველაზე მცირე, ბრიყვული რჩევა და უფრო შორს თუ წავალთ, ეს ჰგავს, შეიძლება, ხელისუფლების პროვოკაციას, რომ ისეთი გარემოცვაა პრეზიდენტის ირგვლივ, რომელზეც გავლენა აქვთ კობახიძესა და ღარიბაშვილს.

მოქალაქეობა არაფერ შუაში არ არის, კობახიძის განმარტებაც კი აბსურდულია. ჩვენი კონსტიტუციის მიხედვით, ყველა ის უფლება, გარდა საარჩევნო და კონკრეტული უფლებებისა, რომელიც აქვს საქართველოს მოქალაქეს, ავტომატურად ვრცელდება საქართველოში მყოფ უცხო ქვეყნის მოქალაქეებზეც. ის რეგულაციაც სისულელეა, რაც ეროვნულმა ბანკმა გამოსცა, რადგან ეს გამონაკლისი უცხოელზე არ ვრცელდება, მაშინ გამოდის, რომ ყველა რუსი დასანქცირებული პირი ჩამოვა და კობახიძემ ყველა ჯაშუშს მოუწყო ერთგვარი სამოთხე საქართველოში, ყველა სანქცირებულს. ამიტომ ვამბობ, შეცდომაშია შესული. მაქსიმალურად კორექტული ვარ და უფრო მეტიც შემიძლია, ვთქვა, მეტსაც ვფიქრობ, მაგრამ არ ვლაპარაკობ“, – განაცხადა მანჯგალაძემ.

კითხვაზე, ამ გადაწყვეტილებით, პრეზიდენტმა დაარღვია თუ არა საქართველოს კონსტიტუცია, პაატა მანჯგალაძემ განაცხადა:

„ჩვენ ვამბობდით და არსად მიმაქვს ჩემი ნათქვამი. დიახ, ის, რომ ფარცხალაძეს ამ დრომდე აქვს საქართველოს მოქალაქეობა, ეს არის საქართველოს კანონმდებლობის დარღვევა“, – განაცხადა მანჯგალაძემ.

ლეგენდარულმა მედიამაგნატმა რუპერტ მერდოკმა მიიღო გადაწყვეტილება გადასცეს კომპანიების Fox Corp. და News Corp. კონტროლი თავის ვაჟს ლაჰლან მერდოკს.

რუპერტ მერდოკი 70 წლის განმავლობაში მართავდა მედია აქტივებს სხვადასხვა ქვეყანაში. რუპერტ მერდოკის საპატიო თავმჯდომარის თანამდებობაზე გადადგომა, გაზვიადების გარეშე, გლობალური მასშტაბის მოვლენაა.

მერდოკმა მოიპოვა „მეფეების შემქმნელის“ რეპუტაცია და არაერთხელ გააკრიტიკეს მისი მედია რესურსების გამოყენების გამო ცალკეულ ქვეყნებზე და მსოფლიო პოლიტიკაზე გავლენის მოხდენაზე. მერდოკის დემონიზებული იმიჯი დასავლური პოპულარული კულტურის ნაწილი გახდა. მაგალითად, ჯეიმს ბონდის ერთ-ერთ ფილმში მთავარი ბოროტმოქმედი მედიამაგნატი ელიოტ კარვერია. ბევრმა დაინახა მასში მსგავსება მერდოკთან.
“კეისარს ჰყავდა თავისი ლეგიონები, ნაპოლეონს ჰყავდა თავისი ჯარები, მე კი ჩემი დივიზიები – ტელევიზია, ახალი ამბები, ჟურნალები”, – ელიოტ კარვერის ეს ფრაზა შეიძლება ეთქვა რუპერტ მერდოკსაც. საკმარისია ჩამოვთვალოთ პოლიტიკური ლიდერები, რომელთა ხელისუფლებაში მოსვლა ასოცირდება რუპერტ მერდოკის „მედია დივიზიების“ გავლენასთან საზოგადოებრივ აზრზე: მარგარეტ ტეტჩერი, ტონი ბლერი, დევიდ კემერონი, დონალდ ტრამპი.
მერდოკს ასევე მიეწერება დიდი ბრიტანეთის ევროკავშირიდან გასვლა – Brexit. ეს არ არის მედიის „ნაპოლეონის“ გამარჯვებების სრული სია გლობალურ მედია ბიზნესში. მაგრამ ეს გამარჯვებებიც საკმარისია მსოფლიო პოლიტიკაზე რუპერტ მერდოკის გავლენის მასშტაბის შესაფასებლად.
წარმოშობით ავსტრალიელმა, მერდოკმა დაიწყო მედია ბიზნესი მის მშობლიურ ავსტრალიაში, მაგრამ თავისი ამბიციების რეალიზება მერდოკმა შეძლო დიდი ბრიტანეთისა და აშშ-ს მედია ბაზარზე შესვლის შემდეგ. 1969 წელს მერდოკმა იყიდა გაზეთი The Sun, რომელიც მან ტაბლოიდად აქცია.
მერდოკი ცდილობდა არა მხოლოდ ფულის გამომუშავებას სკანდალური ამბებით, არამედ პოლიტიკური გავლენის მოპოვებასაც. 1981 წელს რუპერტ მერდოკმა შეიძინა გაზეთები The Times და The Sunday Times. მერდოკის გაზეთები მხარს უჭერდნენ მარგარეტ ტეტჩერისა და მისი მემკვიდრე ჯონ მეიჯორის კონსერვატიულ მთავრობებს, მაგრამ შემდეგ რუპერტ მერდოკმა ფსონი დადო ლეიბორისტული პარტიის ლიდერზე ტონი ბლერზე.
მორიგი პოლიტიკური შემობრუნება მერდოკის მედია იმპერიამ კონსერვატიული პარტიის ლიდერის, დევიდ კემერონის მხარდაჭერით მოახდინა. მაგრამ კემერონის კარიერის დასრულებაშიც დიდი წილი მიუძღვის მერდოკს, რადგან ოლიგარქის მედიამ მხარი დაჭირა Brexit-ს.
აშშ-ში რუპერტ მერდოკი კონკურენციას უწევდა CNN-ის დამფუძნებელს ტედ ტერნერს. მერდოკის ტელეარხმა Fox News-მა დიდი მიმდევარი მოიპოვა რესპუბლიკური პარტიისადმი მიდრეკილ აუდიტორიაში, ხოლო CNN-ის მაყურებელში დომინირებს დემოკრატიული პარტიის მხარდამჭერები.
დონალდ ტრამპის გამარჯვება 2016 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში, რომელიც ბევრისთვის მოულოდნელი იყო, დიდწილად განპირობებული იყო ტრამპისთვის რუპერტ მერდოკის მასმედიის მხარდაჭერით.
თუმცა, შემდგომში დონალდ ტრამპს რუპერტ მერდოკთან უთანხმოება მოუვიდა. ტრამპმა დაადანაშაულა ამერიკული პრესა ყალბი ამბების წარმოებაში და მსხვილი მედია ჰოლდინგები თავის წინააღმდეგ აქცია.

2020 წელს ეს ტრამპს საპრეზიდენტო არჩევნებში დამარცხების ფასად დაუჯდა.

რუპერტ მერდოკის „პენსიაზე გასვლას“ ექნება გლობალური შედეგები მსოფლიო მედია ბიზნესისთვის და მნიშვნელოვნად იმოქმედებს საერთაშორისო პოლიტიკაზეც. უნდა ითქვას, რომ გლობალური მედია ბიზნესი უაღრესად მონოპოლიზებულია. რამდენიმე მსხვილი მედია კორპორაცია განსაზღვრავს მედია პოლიტიკას მსოფლიო მასშტაბით. რუპერტ მერდოკის გადადგომა აუცილებლად აისახება გლობალურ მედია ლანდშაფტზე.

რუპერტ მერდოკი უკვე 92 წლისაა. მანამდე მან რამდენჯერმე გადადო თავისი მედია აქტივების შვილებისთვის გადაცემა, რადგან არ იყო დარწმუნებული, რომ ისინი ადეკვატურად გააგრძელებდნენ მის საქმიანობას.

კომპანიის კომერციული წარმატების მიღწევა და მსოფლიო პოლიტიკაზე გავლენის მოხდენა – სხვადასხვა ნიჭია, რომელიც რუპერტ მერდოკმა გააერთიანა ერთ პიროვნებაში. შეძლებს თუ არა ლაჰლან მერდოკი ისეთივე „მეფეთა შემქმნელი“ გახდეს, როგორიც მამამისია, ჯერ მსჯელობა ნაადრევია. მაგრამ ლაჰლან მერდოკს წინ რთული გამოცდა ელის – 2024 წლის აშშ-ს საპრეზიდენტო არჩევნები. მისი მამის მიერ შექმნილი „მედია დივიზიების“ მომავალი ბედი ბევრად იმაზე იქნება დამოკიდებული, თუ როგორ ჩააბარებს ამ გამოცდას ლაჰლან მერდოკი.

ავთანდილ წულაძე – პოლიტოლოგი, პოლიტოლოგიის დოქტორი